‘Jaar in jaar uit investeer ik als leerkracht, met alle plezier, in anderstalige nieuwkomers. Maar wanneer deze leerlingen druppelsgewijs worden teruggestuurd, raak je toch gefrustreerd’, vertelt Jeroen De Wolf. ‘De toekomstige regering moet haar verantwoordelijkheid opnemen en werk maken van een kinderpardon.’
Het einde van schooljaar nadert, maar op deze Wereldvluchtelingendag benadrukt Kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen dat verschillende scholen zich ernstige zorgen maken over het welzijn en de toekomst van een deel van hun leerlingen. “Voor kinderen op de vlucht is de toekomst in België erg onzeker. Ons land zet in op een terugkeerbeleid, maar die terugkeer moet veel humaner verlopen. Geef jongeren toch op zijn minst de kans om met een diploma in de hand sterker terug te keren”, aldus het Kinderrechtencommissariaat.
“De voorbije jaren werd ik geregeld geconfronteerd met uitgeprocedeerde leerlingen die al meerdere jaren school liepen in België en perfect geïntegreerd waren”, vertelt OKAN-leerkracht (anderstalige nieuwkomers) Jeroen De Wolf. “Soms sloeg een uitwijzing in als een bom, terwijl op andere momenten de uitwijzing er zat aan te komen, waardoor de onzekerheid alleen maar toenam. Maar beide situaties zijn even pijnlijk. Jaar in jaar uit investeer ik, met alle plezier, in deze leerlingen. Maar wanneer ze druppelsgewijs worden teruggestuurd, raak je toch lichtjes gefrustreerd.”
De uitwijzing van twee Afghaanse zusjes, was de spreekwoordelijke druppel die de emmer deed overlopen voor De Wolf en zijn collega en tevens OKAN-leerkracht Ine Lanckriet. “De twee tienerzusjes waren perfect geïntegreerd en toch moesten ze terugkeren naar een land waar ze totaal geen voeling mee hebben. Een van de twee meisjes studeerde haartooi”, vertelt Lanckriet. “Hoe ironisch, deze vaardigheid zal geen al te grote meerwaarde betekeken in Afghanistan, waar ze ongetwijfeld achter een boerka wordt gestopt.”
Om zulke uitwijzingen in de toekomst te voorkomen richtten De Wolf en Lanckriet samen met enkele andere leerkrachten uit Sint-Niklaas Zonderwijs op. Een groep met een duidelijke boodschap voor de politiek: “Deze manier van werken kan niet langer.” Zonderwijs eist onverbiddelijk een kinderpardon, waardoor minderjarigen die verankerd zijn in onze samenleving onder bepaalde voorwaarden een verblijfsvergunning kunnen krijgen.
Kinderpardon
Kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen nuanceert het kinderpardon. “Uiteraard moeten kinderen en jongeren de kans krijgen om hun opleiding af te maken, maar elke situatie is zo verschillend dat een kinderpardon goed moet worden afgebakend en niet altijd de beste oplossing is.”
En hoewel de situatie per kind anders is, kunnen krijtlijnen volgens Vanobbergen zeker en vast worden uitgetekend. “Elk kind heeft recht op een sterke toekomst en onderwijs is daar een basisonderdeel van.” De kinderrechtencommissaris hekelt onder meer de behandeling van niet-begeleide minderjarigen. “Vanaf hun achttiende vervallen een heleboel rechten, waaronder het recht op onderwijs. Van de ene op de andere dag lopen deze jongeren het risico om te worden teruggestuurd. Het niet afmaken van de opleiding, hypothekeert hun toekomstkansen.”
‘Kinderen zijn niet verantwoordelijk voor hun ouders’
Dat verschillende politici op dit moment samenzitten in het kader van formatiegesprekken is volgens Mieke Van Hecke, directeur-generaal van het katholiek onderwijs, voor de overheid de uitgelezen kans om haar plicht te tonen. “De overheid mag niet op de vlucht slaan voor haar verantwoordelijkheden”, zegt ze streng.
“Laat de kinderen hun opleiding afmaken. Als ze daarna dan toch worden teruggestuurd, hebben ze tenminste een ‘rugzakje met bagage mee'”, voegt Raymonda Verdyck van het Gemeenschapsonderwijs daaraan toe.
En ook uit academische hoek wordt de oproep van Zonderwijs ondersteunt. “Elk kind heeft recht op onderwijs, dat simpelweg in de wet”, aldus Jan De Groof, van het Interuniversitair Centrum voor Onderwijsrecht. “Je kan het kinderen niet kwalijk nemen dat ze in een ander land verblijven. Kinderen zijn niet verantwoordelijk voor hun ouders en mogen daarom niet gestraft worden.”
Maggie De Block
De leerkrachten onderstrepen dat de enkele gevallen die de publieke aandacht bereiken, denk maar aan Navid Shariffi, geen alleenstaande dossiers zijn. “Zeker sinds het departement Asiel en Migratie, in handen kwam van staatssecretaris Maggie De Block, voelden we op terrein veranderingen”, aldus Lanckriet. “Kinderen werden veel sneller uitgewezen. En ook het publiek in onze klassen veranderde. Het aantal Afghanen bijvoorbeeld, daalde aanzienlijk.”
“Wat het voor mij als leerkracht erg pijnlijk maakt, is dat kinderen op de vlucht net erg gedreven zijn. Ze doen zo hun best en willen het Nederlands onder de knie krijgen.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier