Het lijkt erop dat de Vlaamse regering op een zucht staat van een nieuwe stikstofdeal. Volgens verschillende bronnen zou de landingspiste voor een nieuw stikstofakkoord in zicht zijn. Betrokkenen hebben het over de “laatste loodjes”. Mogelijk roept minister-president Jan Jambon maandagavond of -nacht nog zijn regering samen om de deal te bezegelen.
Minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) zit al sinds maandagnamiddag samen met haar collega van Landbouw Jo Brouns (CD&V) en viceminister-president Gwendolyn Rutten (Open VLD) en met drie parlementsleden van de meerderheidspartijen (Wilfried Vandaele, Peter Van Rompuy en Steven Coenegrachts).
Samen zijn ze door een tekst gegaan die minster Demir heeft opgesteld na het stikstofoverleg van afgelopen weekend. Volgens verschillende bronnen zijn de onderhandelaars door de volledige tekst van het kabinet-Demir gegaan en lijkt het erop dat alle resterende knopen zijn ontward. Het zou nu aankomen op de laatste losse eindjes die ook nog extra nagekeken worden door de experten en juristen. Iedereen is het erover eens dat het akkoord “juridisch robuust” moet zijn.
Eerder raakten al enkele afspraken bekend. Zo zouden de rode bedrijven, de zogenaamde ‘piekbelasters’, niet meer gedwongen worden om in 2030 te sluiten. Zij zouden open kunnen blijven op voorwaarde dat hun impactscore op de omliggende natuur onder de vijftig procent komt. Dat zou voor de betrokken landbouwbedrijven wel neerkomen op grote investeringen.
De verschillende vergunningsdrempels voor industrie en landbouw – waarbij voor de landbouw een strengere drempel geldt – blijven wel behouden en krijgen, zoals gevraagd door de Raad van State in het kritische advies op het voorstel van decreet, een duidelijkere beargumenteerde wetenschappelijke onderbouwing in de tekst.
Voor de landbouw zou de zogenaamde ‘onvergunbaarheidsdrempel’ verdwijnen. Landbouwbedrijven die toch boven de vastgelegde uitstootdrempel uitkomen, kunnen dan toch een vergunning aanvragen als ze een indivduele passende beoordeling (grondig milieuonderzoek) uitvoeren. Op die manier zou er dus dossier per dossier kunnen bekeken worden. De vraag is dan wel hoe dat instrument van de passende beoordeling precies zal worden opgenomen in de tekst, want het is niet de bedoeling om elk landbouwbedrijf een milieuonderzoek van honderden pagina’s op te leggen zoals dat voor Ineos het geval was.
Ook het extern salderen zou een plaats krijgen in het akkoord. Dat systeem laat toe dat een landbouwer de uitstootrechten kan overnemen van een andere landbouwer die ermee stopt. Dat systeem zou vanaf januari 2025 ingevoerd kunnen worden, op voorwaarde dat een milieuonderzoek aantoont dat het de vooropgestelde reductiedoelstelling niet in het gedrang brengt.
Verder blijf het Turnhouts Vennegebied een geval apart. Daar zijn de stikstofproblemen zo acuut dat er eigenlijk niets meer kan worden ontwikkeld in de nabijheid. Het is nu afwachten of de deal in de komende uren kan gefinaliseerd worden en of minister-president Jan Jambon zijn ministers samenroept om het licht op groen te zetten.
