De regering wil het omstreden stroomstootwapen opnemen in de standaarduitrusting van de politie.
Twee naalden, 50.000 volt, vijf seconden lang. Meer is niet nodig om een lichaam tijdelijk te verlammen. Sinds 2017 kan de politie in het kader van een proefproject gebruikmaken van de taser, een elektrisch stroomstootwapen. Lokale politiezones moeten vooraf toestemming vragen aan de minister van Binnenlandse Zaken, Annelies Verlinden (CD&V). Onder haar voorganger, Jan Jambon (N-VA), telde het proefproject 14 politiezones. Intussen zijn het er al 35.
Een taser behoort vooralsnog tot de categorie ‘bijzondere bewapening.’ ‘Het stroomstootwapen zou het gebruik van dwang om een persoon te overmeesteren niet als iets gewoons moeten laten lijken’, zei Jambon in 2017.
Elke politieagent die het wapen wil hanteren, moet een speciale opleiding volgen. Bovendien moet er na ieder gebruik een rapport worden opgesteld. Die gegevens worden opgenomen in evaluatierapporten voor de minister van Binnenlandse Zaken, die evenwel niet publiek toegankelijk zijn.
Dat wil niet zeggen dat er totaal geen transparantie is. De politiezone Antwerpen laat weten dat ze het afgelopen jaar de taser vier keer heeft ingezet. ‘We hebben hem ook 20 keer preventief ter hand genomen’, zegt woordvoerder Wouter Bruyns. ‘Enkel de arrestatie-eenheden maken er gebruik van, en dat telkens om een gespannen situatie met een beperkt risico te ontmijnen.’
Brede uitrol
Minister Verlinden breidt het proefproject nu uit tot eind 2022. Meer nog, de CD&V’ster heeft aan de Commissie Bewapening van de geïntegreerde politie gevraagd of het stroomstootwapen kan worden opgenomen in de collectieve bewapening van de politie. Dat zou een brede uitrol vergemakkelijken.
Toch is de taser niet onomstreden. Regeringspartijen Groen en Ecolo wijzen op de kritiek van Amnesty International. Die ngo haalt Amerikaanse studies aan, waarin tasers in verband worden gebracht met honderden doden, onder meer bij hartpatiënten, die de elektrische schok niet aankunnen.
Mede daarom zijn de politiediensten verplicht om na ieder gebruik van de taser de medische hulpdiensten op te roepen voor een controle. Volgens Verlinden zijn er nog geen ernstige verwondingen vastgesteld.
Maar wat niet is, kan nog komen, waarschuwt Joery Dehaes van vakbond ACV. Op zich is Dehaes niet gekant tegen het wapen, maar hij denkt dat het juridische kader niet sluitend is. ‘Wij vrezen voor de dag waarop er iemand overlijdt na de inzet van een taser. Het risico op een burgerrechtelijke vervolging mag dan nooit op de schouders van de individuele agent terechtkomen.’
Volgens het kabinet-Verlinden is een juridische aanpassing niet nodig. ‘Voor het gebruik van een taser geldt dezelfde procedure als bij incidenten met een vuurwapen: men onderzoekt of de voorwaarden voor wettelijkheid, noodzakelijkheid en proportionaliteit werden vervuld.’
