Met nog exact honderd dagen te gaan tot de verkiezingen, zijn nagenoeg alle lijsttrekkers bekend. Toch heeft enkel N-VA twee kandidaat-regeringsleiders naar voren geschoven: Bart De Wever en Jan Jambon. Wie biedt meer?
‘Ah ja, de partijvoorzitter fluistert me in dat ik nadrukkelijk moet zeggen dat ik kandidaat-eerste minister ben.’ Op die aparte wijze maakte gewezen vicepremier Jan Jambon (N-VA) zijn ambitie bekend om na 26 mei de fakkel over te nemen van ontslagnemend premier Charles Michel (MR).
Nochtans gonsde het van de geruchten dat Jambon de post van Vlaams minister-president zou ambiëren. Maar die kandidaat zat naast hem op de persconferentie: voorzitter Bart De Wever. Hij werpt zijn volle gewicht in de schaal om in de voetsporen van Geert Bourgeois te treden. Hij heeft er zelfs het voorzitterschap én de Antwerpse sjerp voor over.
Maar meer dan een maand na die persconferentie kennen De Wever en Jambon nog steeds hun directe tegenstanders niet – ook al zijn nagenoeg alle lijsttrekkers bekend. De laatste grote vacante post werd donderdag ingevuld in de vorm van ondernemer Christian Leysen, die de Open-VLD-Kamerlijst trekt in Antwerpen.
Met nog honderd dagen te gaan, is er nog veel mogelijk. Zeker op federaal niveau spelen er heel wat factoren mee. Zo is het nog maar de vraag of Charles Michel een vervolg wil breien aan zijn premierschap. Volgens Franstalige media zit de MR verwikkeld in een interne twist over de kopplaats voor de Europese lijst. Zo zouden zowel MR-voorzitter Olivier Chastel als Michel die lijst willen trekken.
Van Michel wordt al langer gefluisterd dat hij internationale ambities heeft. Die ambitie leek hij eerder deze week een boost te geven met een lezing aan het prestigieuze Europacollege in Brugge. Hij stelde er onder meer een zogenaamde ‘Green Deal‘ voor op Europees niveau.
Politieke families
Hoe dan ook zorgt de onduidelijkheid voor tandengeknars binnen de MR. Maar ook buiten de partij. Zolang Michel niet duidelijk maakt of hij zichzelf wil opvolgen, kan Open VLD als liberale zusterpartij geen kandidaat-premier naar voren schuiven.
Bronnen binnen de Wetstraat zeggen dat vicepremier Alexander De Croo zijn zinnen zou gezet hebben op ‘de Zestien’, de ambtswoning van de eerste minister. Maar De Croo kan onmogelijk die goesting uitspreken wanneer Michel dat ook zou doen. De blauwe politieke familie moet en zal eendrachtig op het strijdtoneel verschijnen.
En wat dan met CD&V-voorzitter Wouter Beke? Eind januari noemde minister en partijgenoot Pieter De Crem hem de ‘logische kandidaat-premier’. De Limburger laat voorlopig niet in zijn kaarten kijken. De partij zou hoe dan ook afwachten wat voor effect Maxime Prévot heeft als nieuwe voorzitter van de Franstalige zusterpartij CDH.
Die partij zat onder de auspiciën van Benoît Lutgen in het slop. CD&V kijkt nu reikhalzend uit naar een mogelijk ‘Prévot-effect’. Want ook de christendemocraten rekenen op de overkant van de taalgrens om hun politieke gewicht op federaal niveau te meten.
Di Rupo staat te trappelen
Bij Groen is het evenzeer koffiedik kijken. Als vanouds legt de partij de klemtoon op beleid en niet op de ‘persoonlijke carrièreplanning’, zoals de Groenen de openlijke ambities van De Wever en Jambon beschreven. Toch zal de druk stijgen op Meyrem Almaci (Vlaams) en Kristof Calvo (federaal).
Als klimaat inderdaad hét thema wordt van de campagne, dan zal de vraag naar een groene kandidaat-regeringsleider intenser worden.
In Antwerpen hebben de ecologisten in ieder geval geleerd dat een tweestrijd zoals die tussen Bart De Wever en Groen-lijsttrekker Wouter Van Besien electoraal interessant kan zijn. Als klimaat inderdaad hét thema wordt van de campagne, dan zal de vraag naar een groene kandidaat-regeringsleider intenser worden.
SP.A lijkt op geen enkel front grote verlangens te koesteren. De partij likt haar wonden nog na de slechte resultaten van 14 oktober. Nu verheven aspiraties uitspreken, zou té riskant zijn voor John Crombez en de zijnen. Dit in tegenstelling tot de Franstalige socialisten van de PS. Elio Di Rupo staat er te trappelen om na vijf jaar opnieuw premier te worden.
Al laat ook zijn duidelijke kandidaatstelling op zich wachten. Een en ander heeft te maken met de spanningen tussen hem en boegbeeld Paul Magnette. Die wil zijn persoonlijke ambities nog steeds niet afzweren, zo bleek afgelopen zondag nogmaals op het RTL-debatprogramma C’est pas tous les jours dimanche.
Uitdager Hilde Crevits?
Op Vlaams niveau liggen de kaarten anders. In tegenstelling tot de regeringsvorming op federaal niveau, waar de koning politici aanstelt om de formatie in goede banen te leiden, komt die eer in Vlaanderen automatisch toe aan de grootste partij. En er moeten al grote omwentelingen gebeuren als die partij niet N-VA heet.
N-VA zal van het thema ‘onderwijs’ een absoluut speerpunt willen maken. Dan is een krachtmeting met de minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) meegenomen.
De partijen gaan er dus al van uit dat De Wever de formatie van een Vlaamse regering zal leiden. Een scenario waarin N-VA niet in de meerderheidscoalitie zit, is haast politieke fictie. En toch sluit niemand uit dat huidig viceminister-president en minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) zich alsnog zal opwerpen als uitdager van Bart De Wever.
Daar zijn risico’s aan verbonden, maar ook kansen – zowel voor CD&V als N-VA. Crevits is een populaire politica, zeker in haar kieskring West-Vlaanderen. Bovendien heeft ze een eerder zacht imago, wat het voor De Wever moeilijker maakt om zich hard op te stellen tijdens debatten en interviews.
Toch is zo’n tweestrijd hoe dan ook interessant voor De Wever. Een rechtstreeks duel maakt het lastiger voor de andere partijen om in de schijnwerpers te komen. Bovendien zal N-VA van het thema ‘onderwijs’ een absoluut speerpunt willen maken. Dan is een krachtmeting met de minister van Onderwijs meegenomen.
Zo lijkt er op honderd dagen nog heel wat te kunnen gebeuren. En uiteraard stoppen de (heimelijke) ambities niet op 26 mei. In de woorden van een bron: ‘Wie had gedacht dat Charles Michel premier zou worden voor 25 mei 2014?’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
