Koen Daniëls (N-VA) wil dat kerncentrales openblijven om energiefactuur scholen betaalbaar te houden

Volgens Vlaams Parlementslid voor N-VA Koen Daniëls moet de federale regering de jongste kernreactoren alsnog openhouden zodat de scholen hun energiefactuur kunnen blijven betalen. Dat zei hij donderdag in de commissie Onderwijs van het Vlaams Parlement.

Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) kreeg donderdagochtend in de commissie vragen over de energiefactuur van de scholen. Die swingt de pan uit door de hoge prijzen van gas en elektriciteit op de internationale markten. Het feit dat klassen de ramen en deuren vaak open moeten zetten om te ventileren in een poging om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, helpt niet. Scholen vallen bovendien uit de boot in de maatregelen die de federale regering trof om de energiefactuur te drukken: de tijdelijke btw-verlaging op elektriciteit geldt namelijk enkel voor particuliere contracten.

Weyts benadrukte dat er al heel wat Vlaamse middelen voorzien zijn voor structurele energie-ingrepen in de scholen. Deze legislatuur gaat het om 3 miljard euro, zei hij, ‘een half miljard meer dan in de vorige legislatuur en dat was toen al een record’.

De minister zal bovendien in de regering blijven ijveren voor nog meer middelen, beloofde hij. Weyts haalde onder meer de indexering van de werkingsmiddelen aan: voor het basisonderwijs gebeurt dat voor de volle 100 procent, maar in het secundair onderwijs is dat maar voor 60 procent het geval. ‘Dat is een bredere discussie die in het kader van de begroting moet bekeken worden. Maar vanuit andere beleidsdomeinen kijkt men daar al met enige afgunst naar het onderwijs, want elders wordt er niet geïndexeerd.’ In elk geval zal de opbrengst die de Vlaamse overheid zou puren uit het afromen van de groenestroomcertificaten – 1,2 miljard euro gespreid over een aantal jaar – ook naar de scholen kunnen gaan, zei Weyts. ‘Dat principe is afgesproken.’

Volgens N-VA-parlementslid Koen Daniëls valt er nog heel wat te rapen bij het federale niveau. Het terugdraaien van de kernuitstap en zelfs bijkomende kerncentrales bouwen, kan helpen om de energiefacturen betaalbaar te houden, opperde hij. ‘Als we de centrales sluiten en kernenergie kopen van de buurlanden of gascentrales bouwen die we gaan stoken met Poetin-gas, dan weten we allemaal wat de kost gaat zijn. Dat is onbetaalbaar.’

Structurele ingrepen

De N-VA-onderwijsspecialist pleitte ook voor bijkomende structurele ingrepen in scholen. Ook daarin speelt eigen kernenergie een rol. ‘Als de scholen dan overschakelen naar warmtepompen, worden die niet gevoed worden met dure gascentrales en moeten we niet op de knieën voor (de Russische president, red.) Poetin, maar kunnen we dat bekomen met eigen energie.’ Volgens Weyts passen de investeringen in de energiezuinigheid van de scholen inderdaad in dat kader. ‘Ik probeer maximaal structureel in te grijpen om te verhinderen dat we onderwijsmiddelen moeten doneren aan (energiebedrijf, red.) Engie en aan Poetin.’

De federale regering besliste eind december om voorlopig door te zetten met de volledige kernuitstap, maar hakt de finale knoop pas op 18 maart door. Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert pleitte er gisteren/woensdag voor om de Russische dreiging aan de grens met Oekraïne mee te nemen in de oefening. ‘Er is geostrategisch echt wel iets relevants gebeurd als Rusland, belangrijke gasleverancier, plots 100.000 soldaten aan de grens van Europa zet’, zei hij. CD&V-voorzitter Joachim Coens en Vooruit-voorzitter Conner Rousseau legden allebei de nadruk op de betaalbaarheid van de factuur. Wie zwart op wit kan aantonen dat de factuur lager uitvalt als de jongste reacotren openblijven, vindt in die laatste een bondgenoot, klonk het op Villa Politica. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez roert al langer de trom voor het openhouden van Doel 4 en Tihange 3.

Minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) reageerde gisteren niet, maar benadrukte eerder al meermaals dat Rusland maar een paar procenten vertegenwoordigt in de totale Belgische invoer van aardgas. Dat is weinig in vergelijking met veel andere Europese landen. Bovendien is de verwachting dat aan een verlenging van de levensduur van de jongste kernreactoren ook een fors prijskaartje vasthangt. Uitbater Engie benadrukte al verschillende keren dat het zelfs onmogelijk is, omdat er op erg korte termijn nog een wetswijziging, een milieueffectenrapportering en een publieke consultatie in een straal van 1.000 kilometer rond de centrales zou moeten gebeuren.

Populistisch

Vlaams parlementslid Kim De Witte (PVDA) vond het voorstel van Daniëls ‘wat populistisch’. ‘Scholen en gezinnen hebben het nù moeilijk’, zei hij. De Witte wees op de winst die er te halen valt bij Engie, dat nu overwinsten boekt door de hoge energieprijzen. Ook die hefboom zit federaal, zei hij.

Jan Laeremans (Vlaams Belang) had het onder meer over de beperkte besparing van 37 euro per jaar die de knip in groenestroomcertificaten zou opleveren op de factuur. ‘Dat is een druppel op een hete plaat voor de scholen. Bovendien is het zeer onzeker, want de Vlaamse overheid gaat eigenlijk contractbreuk plegen ten opzichte van beloofde subsidies.’

Johan Danen van Groen vroeg Weyts dan weer om de zogenaamde ‘ESCO-overeenkomsten’ te stimuleren, waarbij een bedrijf kan investeren in de energie-efficiëntie van scholen waarna die laatsten de investering terugbetalen naargelang de besparing op de energiefactuur. Daar wordt nog te weinig gebruik van gemaakt, zei hij.

CD&V-parlementslid Loes Vandromme tot slot hamerde op het belang van zonnepaneelinstallaties op schooldaken.