‘480 miljoen voor een station in Bergen is de waanzin voorbij, maar wat te denken van Mechelen?’

Knack-redacteur Stijn Tormans ging op dagtrip naar het deze week geopende station van Bergen. ‘Het is terecht om te schimpen op de megalomanie van Elio en co. Maar, beste Vlaamse politici, kijk ook eens in eigen boezem.’

Soms, in een balorige bui, heb ik zin om als enige mens op aarde het deze week geopende station van Bergen te verdedigen. Het blijft wel een werk van Santiago Calatrava, met zijn wonderlijke vormentaal. Geen prutser zoals Daniel Libeskind, die nu de Boerentoren onder handen neemt. En voor de rest is er al genoeg bekrompenheid, onze tijd verdient een monument. Het Atomium in Brussel is er vast ook niet zonder pijn gekomen, of het Centraal Station in Antwerpen of het belfort in Brugge.

Dat denk ik dus allemaal op een uitbundige dag. Maar als de rede weerkeert, kan ik het niet meer verdedigen. Het station van Bergen kostte tien keer zoveel als oorspronkelijk begroot. Zelfs naar cavalatraanse normen is 480 miljoen de waanzin voorbij. Een grotere Belgenmop is er de voorbije jaren niet geschreven.

De NMBS-woordvoerder zei gisteren op de VRT Nieuws-site dat we ‘dergelijke keuzes vandaag niet meer zouden maken. Nu zetten we vooral in op functionele, comfortabele, duurzame en toegankelijke stations waar je vlot kunt overstappen op stads- en streekvervoer.’  Het moet gezegd: de afdeling-stations doet soms prima werk. De renovatie van Brussel-Centraal, bijvoorbeeld, is een parel. Ook Brussel-Noord is geslaagd (maar laat nu toch eens die houten banken terugkomen, mijn rug dankt u) en Vilvoorde gaat de goede kant op. Zo kunnen we nog even verder gaan, waarvoor lof.

Q en co.

Helaas loopt het soms ook goed fout. En ja, we moeten het nog eens hebben over Kortrijk. Wat daar gebeurt, kunnen we niet streng genoeg aanklagen: het is een van de grootste erfgoedsschandes van de voorbije jaren. Daar staat een fiftiesstation van Albert Pauwels, dat in een beschaafd land allang als monument beschermd had moeten zijn. Zeker omdat het ook een eerbetoon is aan  de 600 mensen die daar op 21 juli 1944 gestorven zijn tijdens een bombardement.

Het monumentale station moet straks wijken om het al even monumentale ego van Vincent Van Quickenborne (Open VLD) te bevredigen. Onlangs stond Kortrijk-centraal nog op de Europa Nostra-lijst van zeven meest bedreigde erfgoedsites, maar daar lachen luitjes als Q en co. natuurlijk mee.

Mechelen

Tot voor kort stond er in Vlaanderen nog zo’n wederopbouwstation: in Mechelen. Ook daar hebben ze ‘t zot in de kop. Het gaat me niet over de overkapping, maar over de enorme schaal van de station. Voor wiens eer en glorie wordt dat allemaal opgetrokken? Niet voor de reiziger, dat is wel duidelijk. Zou er een farao wonen in Mechelen, die stiekem droomt van een wereldstad?

Bart Somers (Open VLD) bracht deze week een officieel bezoek aan het station – overigens de eerste keer dat ik, een dagelijkse overstapper, de burgervader daar zag. Achteraf postte hij trots een filmpje van zijn bezoek op de sociale media. Eronder verscheen een stortvloed aan negatieve reacties, en die zurigheid was meer dan terecht.

Een functioneel station lijkt het niet echt te worden. En dan hebben we het niet over de roltrap die ontbreekt op perron 11, of dat het daar een tochtgat is, maar wel over de afstand tussen de perrons. Elke treinreiziger weet dat overstappen een stressvolle bezigheid is, zeker als de NMBS weer eens rode vertragingscijfers optekent.  In een knus station valt dat mee. Maar in zo’n paleis is het een ramp: het lijkt alsof de NMBS ons allemaal wil klaarstomen voor de 1500 meter hardlopen op de Olympische Spelen.

Er stond overigens een mooi en functioneel station in Mechelen. Niemand vroeg om een ander. Een paar goede schilders, schrijnwerkers en restaurateurs hadden volstaan om er weer een eeuw tegen te kunnen. Dan was er tenminste wat geld geweest om de echte problemen van de reizigers aan te pakken. Helaas zagen sommige politici, die nooit de trein nemen, het anders. Ze schimpen terecht op Elio Di Rupo (PS) en zijn megalomanie in Bergen. Maar misschien is het goed om ook even in het eigen hart te kijken.