Van een zionistische samenzwering via de klimaatopwarming tot de maanlanding: niet minder dan één op drie Belgen gelooft in minstens één complottheorie. Ook fake news over het coronavirus is verontrustend populair. Dat blijkt uit nieuw onderzoek in opdracht van Knack en Le Vif.
Op verzoek van van Knack en Le Vif organiseerde onderzoeksbureau Kantar tussen 7 en 11 januari een online enquête bij 1057 Belgen over complottheorieën en fake news. De resultaten zijn ontstellend.
Van de ondervraagden gelooft 22 procent dat het coronavirus er met opzet is gekomen, aan het eind van 2019. De hoofdbeschuldigde daarbij is China. Zo’n 6,3 procent denkt dat de 5G-technologie, die supersnel mobiel internet mogelijk moet maken, eigenlijk verantwoordelijk is voor de verspreiding van het virus. Meer dan 20 procent vermoedt ook dat de Belgische overheid en de farmaceutische sector samenspannen om de schadelijkheid van een vaccin te verbergen. En sowieso vindt 27 procent dat verplichte vaccinaties (zoals in België tegen polio) enkel dienen om big pharma te verrijken.
Nog opmerkelijker is een reeks van acht complottheorieën die de deelnemers – een representatief staal van de Belgische bevolking – voorgelegd kregen. Het ging onder andere over de maanlanding die in scène is gezet, een zionistisch complot, de Illuminati en een LGBT+-samenzwering. Telkens zegt minstens één op de vijftien Belgen akkoord te gaan met de stellingen. Zo’n 8 procent van de Belgen gelooft ook dat Donald Trump de presidentsverkiezingen in november eigenlijk gewonnen heeft. Zelfs iets meer dan 15 procent hangt de omvolkingstheorie aan: immigranten zouden bewust naar Europa worden gehaald om de originele, Europese bevolking te vervangen. Dat is ook de populairste theorie uit de reeks.
In totaal ging 34,7 procent van de respondenten akkoord met minstens één stelling, van wie 12,4 procent met drie stellingen of meer. Slechts 1,2 procent gelooft in alle theorieën.
Opvallend: onder jongeren raken complotten nog makkelijker verspreid. Eén op de twee van de ondervraagden tussen de 18 en de 24 jaar zei akkoord te gaan met minstens één van de acht stellingen. Een kwart van hen gelooft in een zionistisch complot, en zelfs 28 procent denkt dat het de Amerikaanse overheid was die de aanslagen van 11 september 2001 heeft georkestreerd.
De online enquête werd uitgevoerd door Kantar bij 1.057 Belgen van 18 jaar of ouder, van 7 t.e.m. 11 januari 2020. De maximale statistische fout bedraagt 3,1% boven en onder het bekomen resultaat voor uitspraken op de gehele steekproef. De steekproef werd herwogen op geslacht, leeftijd, beroep, opleiding en regio op basis van meest recente CIM cijfers voor deze socio-demografische variabelen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier