Om de ernst van kwalijk rijgedrag te benadrukken, kijken de Arizona-partijen naar een aanpassing van het strafwetboek. De woorden ‘doodslag in het verkeer’ zouden wegpiraten beter moeten afschrikken dan de term ‘ongeval’. Maar verkeersveiligheidsinstituut Vias is niet overtuigd van het nut van de ingreep.
‘Moet men het als louter toeval of ongeluk zien wanneer iemand die een grote hoeveelheid drugs en/of alcohol heeft gebruikt een tegenligger aanrijdt en daarbij meerdere mensen het leven laten?’
De vraag wordt opgeroepen in een nieuw wetsvoorstel van de partij Les Engagés. De indieners roepen op om het strafwetboek bij te schaven. De term ‘dodelijk verkeersongeval’ is volgens de Franstalige centristen vaak ontoereikend. In de eerste plaats viseren ze wegpiraten die autorijden al dan niet combineren met drank en drugs.
‘Door woorden als “onopzettelijk” of gewoon “ongeval” te hanteren, wordt onvoldoende rekening gehouden met het actieve gedrag van de personen die aan de oorsprong van die overlijdens liggen’, zo luidt het voorstel. Daarom moet de term ‘doodslag in het verkeer ‘ – in het Frans ‘homicide routier’ – een plek krijgen in het nieuwe strafwetboek, dat in 2026 verschijnt.
De vraag leeft ook bij slachtofferverenigingen. Vorig jaar startten Nathalie Motte en Rinaldo Pontello een petitie om ‘doodslag in het verkeer’ wettelijk te erkennen. Hun 24-jarige dochter werd in 2023 aan het Brusselse Flageyplein gedood door een dronken chauffeur die te snel reed. Ook de Fietsersbond is voor: ‘Iemand doodrijden is geen ongelukkig toeval.’
‘Puur juridisch bekeken zou dit voorstel zelfs contraproductief kunnen werken.’
Arizona-onderhandelingen
Behalve een andere terminologie vraagt Les Engagés ook strengere straffen. Op dit moment kan het delict bestraft worden met een celstraf van 3 tot hooguit 5 jaar. In het wetsvoorstel schommelt de mogelijke strafmaat tussen 5 en 10 jaar cel.
Volgens Kamerlid en mede-indiener Vanessa Matz (Les Engagés) ligt het idee ook op tafel bij de onderhandelingen voor de Arizona-regering van N-VA, Vooruit, CD&V, MR en Les Engagés. ‘Wij willen dit opnemen in het regeerakkoord’, zegt ze. ‘Het voorstel werd al goed ontvangen door de overige Arizona-partijen.’
Bij Vooruit staan ze er principieel voor open, bevestigt Kamerlid Joris Vandenbroucke. ‘Er rijden mensen rond die je als verkeerscriminelen kunt bestempelen en die dus ook zo moeten behandeld en bestraft worden. Denk aan een chauffeur die ettelijke keren betrapt werd op dronken rijden, zonder rijbewijs blijft doorrijden en ladderzat een dodelijk ongeval veroorzaakt.’
Volgens de socialist zou de vernieuwing hand in hand moeten gaan met andere verstrengingen, zoals nultolerantie voor alcohol achter het stuur.
Hoe lossen we verkeerslawaai op? ‘Treinen zijn stiller geworden, wegverkeer net luider’
Slimme advocaten
Verkeersveiligheidsinstituut Vias heeft bedenkingen bij het voorstel. ‘Vanuit moreel standpunt begrijpen we dit perfect’, zegt woordvoerder Stef Willems. ‘We doen geen afbreuk aan de gevoelens van ouders die hun kind zijn verloren. Maar puur juridisch bekeken zou dit voorstel zelfs contraproductief kunnen werken.’
Dat zit zo: het nieuwe strafwetboek definieert ‘doodslag’ als doden met het oogmerk om te doden. ‘Iemand die alcohol drinkt, die doet dat uiteraard bewust, maar kruipt niet achter het stuur om iemand te doden’, zegt Willems. ‘Slimme advocaten zouden dat argument kunnen gebruiken, waardoor overtreders hun straf wel eens zouden kunnen ontlopen.’
Willems stipt aan dat het nu al mogelijk is om het delict van doodslag te gebruiken in een verkeersgerelateerde context. In 2021 werd voor het eerst iemand voor assisen veroordeeld voor een verkeersongeval.
In 2018 veroorzaakte Davy Kesteman de dood van zijn passagier en ex-vriendin Sharon Gruwez nadat hij onder invloed van alcohol met een hoge snelheid op een bus was ingereden. Aanvankelijk zou hij voor een politierechtbank verschijnen, maar door een klacht van de ouders van het slachtoffer werd dat het Brugse hof van assisen. Kesteman kreeg 23 jaar cel.
‘Het openbaar ministerie is terughoudend met het gebruik van “doodslag” in het verkeer’, zegt Willems. ‘Maar misschien kan men die afweging opnieuw tegen het licht houden. Bij bepaalde acties op de weg weet je 100 procent zeker dat je iemand dodelijke schade kunt toedienen. Denk aan vol op de rem staan terwijl je op de autosnelweg rijdt.’
Waarom blijven oude mensen koppig autorijden? ‘Het is dat of thuiszitten’
Verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier