Hoe Jef Vermassen betrokken raakte in een oplichtingszaak

Strafpleiter Jef Vermassen verdedigde meer dan 35 jaar meesteroplichter Piet Van Haut. Hun relatie ging verder dan die van advocaat en cliënt. Juridisch gesproken is het mogelijk dat Vermassen zelfs ‘medeplichtig’ zou kunnen zijn aan oplichting doordat een van Van Hauts slachtoffers hem betaalde.

Piet Van Haut lichtte minstens tientallen mensen op, vaak rijke eenzame vrouwen, voor minstens honderdduizenden euro’s. Een van zijn slachtoffers is Ingeborg H., die begin 2024 vijf weken in een tentje in de duinen van Lanzarote woonde. Daarna kon ze een half jaar in de garage van een kennis wonen.

‘Ik was dakloos geworden doordat Piet me voor een kleine 130.000 euro had opgelicht. Hij deed zich voor als een zakenman die in mijn project ging investeren, maar plunderde mijn bankrekening. Tot op het punt dat ik de huur niet kon betalen. Tijdens mijn eerste ontmoeting met Van Haut toonde hij me foto’s van hem op restaurant en op reis met advocaat Jef Vermassen, om indruk te maken.’ 

Sinds 1989 werd Van Haut vijfmaal geïnterneerd en kreeg hij vijf gevangenisstraffen, waarvan de langste vier jaar. In de tussenperiodes dat hij op vrije voeten was, leefde hij een liederlijk leven: hij vloog de wereld rond, verbleef in vijfsterrenhotels, ging eten in exquise restaurants. In een soort piramidespel verbraste hij geld van slachtoffers om indruk te maken op mogelijke nieuwe prooien.

Jef Vermassen was meer dan 35 jaar advocaat van meesteroplichter Piet Van Haut. In een Telefacts-uitzending op VTM in 2003 zei Vermassen over Van Haut: ‘Je moet met hem zeer veel afstand houden.’ Die waarschuwing zou hij de jaren erna zelf in de wind slaan. De band tussen de twee werd steeds nauwer. Daarmee begaf Vermassen zich beroepsethisch in een grijze zone. ‘De onafhankelijkheid is bij alle werkzaamheden noodzakelijk’, staat in artikel 2 van de Codex Deontologie voor Advocaten.

‘Afstand moet bestaan’

‘Ik heb u reeds geruime tijd geleden gevraagd op te houden mij vader te noemen. U bent mijn cliënt’, stuurt Vermassen in 1998 naar Van Haut. ‘(…) U weet dat ik u wil begeleiden na uw invrijheidsstelling. Dit zal echter op afstand gebeuren. U probeert telkens in mijn privacy binnen te dringen en ik heb u reeds gezegd dat er tussen advocaat en cliënt afstand moet bestaan. (…) Het privéleven moet gescheiden blijven van het professionele.’

In de decennia dat Vermassen optreedt voor Van Haut zijn er periodes dat hij hem buiten de deur zet als cliënt. Zo stuurt Vermassen in 2001: ‘Ondanks het feit dat ik uw raadsman reeds geruime tijd niet meer ben, blijft u maar brieven naar mij sturen. U blijft mij ook steeds telefonisch contacteren op mijn privénummer, wat aan geen enkele cliënt is toegestaan. Ik weet nog steeds niet hoe u aan dit nummer bent gekomen, maar zo’n dingen zijn voor u blijkbaar niet erg moeilijk. (…) Anderzijds moet u ook ophouden met voortdurend te informeren naar mijn echtgenote. (…) Het spreekt vanzelf dat mijn echtgenote u niet zal komen bezoeken. Wat denkt u wel!’

In 2008 stuurt Vermassen naar een collega-advocaat: ‘Vijftien jaar lang heb ik gepoogd om hem op het rechte pad te brengen, maar het is helaas mislukt.’ Een breuk tussen Van Haut en Vermassen duurt nooit zeer lang. En naarmate de jaren vorderen, wordt het verzet tegen Van Hauts inmenging in Vermassens’ privéleven steeds minder.

Txogitxu-steak

Dertien jaar later, op 14 oktober 2021, gaat Vermassen samen met zijn vrouw en cliënt Van Haut eten in restaurant Libertine in Erpe, een zaak met een Michelinster. Na een glaasje Crucifix Brut volgt onder andere Txogitxu-steak, rog, zeetong en kalfscarré. Hun totale rekening bedraagt 434 euro.

De timing is opvallend. Eerder die dag veroordeelde de rechtbank van eerste aanleg in Brugge Van Haut tot een gevangenisstraf van twintig maanden omdat hij Christine V., een vrouw uit Knokke met wie hij eerder een relatie had, had opgelicht. Hij moet haar 58.603,42 euro terugbetalen. Tot op heden is dat niet gebeurd.

Advocaat Jan Meerts is bestuurder bij de Orde van Vlaamse Balies (Advocaat.be), met als specifiek werkdomein deontologie. Hij doet geen uitspraak over deze specifieke casus, maar licht in het algemeen de regels toe: ‘Wanneer de echtgenote mee aanwezig is bij een restaurantbezoek, kan het gesprek niet gaan over het dossier, aangezien de advocaat anders zijn beroepsgeheim schendt.’ 

Dus ofwel schond Vermassen die avond zijn beroepsgeheim (als er tijdens het eten werd gepraat over juridisch advies), ofwel wijst het diner erop dat Van Haut privé mee aan tafel zat en komt Vermassen onafhankelijkheid mogelijk in het gedrang. Die avond in Libertine is lang niet het enige etentje tussen Van Haut, Vermassen en zijn vrouw. Knack heeft fotografisch bewijs dat dit minstens twaalf keer gebeurd is.

Ze eten kreeft in De Oesterput in Blankenberge. En ‘s winters dineren ze in het restaurant van viersterrenhotel Kesslermühle in Hinterzarten, een kuuroord in het Zwarte Woud. We vinden Vermassen en Van Haut ook op het terras aan het zwembad van een vakantieverblijf op Gran Canaria.  Aan de Spaanse Costa Blanca gaat Van Haut eten met het echtpaar Vermassen in de restaurants Le Dauphin, Restaurante D’els Artistes en La Maja. Ze wachten ook samen in de viplounge van de luchthaven van Alicante en zitten naast elkaar op het vliegtuig.

‘Op zich is op reis gaan met een cliënt geen probleem, zolang de advocaat onafhankelijk blijft’, stelt Meerts. Kan dat nog als de band zo innig is? Jurist Florian Van Tichelt (KU Leuven) doet een doctoraatsonderzoek naar ‘verwijtbare betrokkenheid van advocaten bij criminaliteit’. Ook hij spreekt zich uit in algemene bewoordingen: ‘De advocaat moet voldoende afstand bewaren van zijn cliënt, maar behalve dat een advocaat niet mag optreden voor dichte familieleden bestaan daar geen concrete regels over. Reizen met de cliënt zit deontologisch wel in een grijze zone.’

Rijstvoeding voor baby’s

Ingeborg H., die dakloos werd door toedoen van Van Haut, vertelt dat hij tegen haar meermaals klaagde ‘dat hij door de familie Vermassen als een soort loopjongen werd gebruikt’. Nu is Van Haut als gewiekst oplichter een notoire leugenaar, maar er is bewijs dat hij wel degelijk een aantal zaken deed voor Vermassen. 

Ter promotie van Vermassens boek Meester, ik heb geen tranen meer is Vermassen op 12 november 2017 te gast in het Radio 1-programma Touché. Presentatrice Friedl’ Lesage merkt op dat Piet Van Haut erbij is: ‘Hij is vandaag ook jouw chauffeur.’ Vermassen bevestigt: ‘Hij is soms mijn chauffeur, en hij is zo gelukkig dat hij iets heeft, want die jongen heeft niets omhanden.’

Naast Vermassen rondrijden, doet hij ook al eens een boodschap voor een van de vier dochters van Vermassen. Via WhatsApp stuurt die dochter naar Van Haut een foto van rijstvoeding voor baby’s van het merk Novalac met de boodschap: ‘Hey Piet, onze melk voor (naam kleinzoon Vermassen) is bijna op. Maar vind je het echt niet erg dat we dit steeds vragen? Want we willen het ook zelf kopen of je terugbetalen. Groetjes van ons.’

Op 1 december 2021 mailt Vermassen naar Van Haut: ‘U heeft inderdaad eenmaal en mogelijks tweemaal een doos melkpoeder afgehaald op een ogenblik dat dit voor ons slecht uitkwam om het zelf te doen. Wat de nieuwswaarde daarvan is om dit in een boek op te nemen, blijft mij een groot raadsel. De auteur kan dit niet schrijven als u het hem niet heeft meegedeeld. Hoe onbezonnen kan een mens zijn?!’

De auteur waarvan sprake is Maarten Inghels, die met zijn boek Het mirakel van België een roman schreef over zijn zenuwslopende ervaringen met Piet Van Haut. Hoewel de naam Vermassen niet voorkomt in dat boek, betekent de publicatie eind 2021 de finale breuk tussen Vermassen en Van Haut. 

Tuin in Madeira

Eerder dat jaar, op 2 maart, belt Van Haut voor de zoveelste keer naar het privénummer van Vermassen. Ze begroeten elkaar met de voornaam. Vermassen komt meteen ter zake, en het gaat niet over een nieuwe rechtszaak voor zijn cliënt of juridisch advies. Vermassen beschrijft de kamerindeling en de ligging van drie appartementen in de Portugese Algarve, op Gran Canaria en Madeira.

Dat laatste appartement zou ‘de mooiste tuin van Madeira hebben, ingericht door een kunstenaar’. Vermassen vermeldt de huurprijs van 750 euro, en dat het beschikbaar is van 12 tot 26 juli. Uit het gesprek blijkt dat Vermassen bepaalde periodes van het jaar eigenaar is van die accommodaties via timesharing. Van Haut kent een vrouw die mogelijk wil huren van Vermassen. ‘En mag zij u bellen op uw gsm?’ ‘Ja.’

Is het een eenmalige dienst van Van Haut aan Vermassen? Dat zou kunnen. Uit het gesprek blijkt dat Van Haut in elk geval wel goed op de hoogte is. Vermassen wil zijn timeshare-aandeel in het appartement op Gran Canaria verkopen voor 2500 euro. Van Haut reageert: ‘Dus enkel het kleine doe je voorlopig weg? Niet het grote?’ Het is in dat vakantieverblijf dat ze samen aten aan het zwembad. 

Mag een cliënt bepaalde klusjes doen voor zijn advocaat? Meerts: ‘Nee, dat mag niet, tenzij die cliënt professioneel aannemer of klusjesman is. Als een cliënt, die beroepsmatig geen chauffeur is, chauffeur zou zijn van zijn advocaat, dan is dat een vorm van betaling in natura en dat is verboden. Bovendien heeft de advocaat een hogere positie, waarvan hij geen misbruik mag maken. Zelfs als een cliënt zijn diensten zelf aanbiedt, moet een advocaat die weigeren.’ 

Cash te betalen

In Touché zei Vermassen over zijn toenmalige chauffeur ook: ‘Ik wil geen erelonen van hem, want ik weet niet vanwaar zijn geld komt, dus ik ben voorzichtig.’

In een brief naar de toenmalige Nationale Orde van Advocaten van België schreef Vermassen in 2000: ‘(…) ik treed in deze zaak pro deo op gezien de man met uitzondering van een kleine invaliditeitsvergoeding (…) niets bezit.’ Of in een mail naar de stafhouder (de verantwoordelijke voor de administratieve werking van de balie, nvdr.): ‘Ik kan u verzekeren (…) dat mijn cliënt, die beweert multimiljardair te zijn, niets anders dan luchtkastelen bezit.’

Op 31 mei 2016 stuurt Vermassen toch een factuur naar Van Haut, waarin hij hem 1692,49 euro aanrekent, inclusief 1250 euro aan ereloon. Of die factuur betaald werd, weten we niet. 

Op maandag 11 januari 2021 mailt Vermassen naar Van Haut over een openstaande factuur van een afgesloten dossier: ‘Ofwel stort u vandaag of morgen en bezorgt u mij het stortingsbewijs, zo niet vraag ik u het verschuldigd bedrag inbegrepen de btw cash te betalen wanneer u langskomt op woensdagnamiddag.’ 

‘Het spreekt vanzelf dat ik donderdag niet kan pleiten als ik ten laatste woensdag niet betaald ben. Ik heb tot nu toe meer dan dertig jaar lang gratis voor u opgetreden maar zoals afgesproken kan dit niet blijven duren. Vandaar mijn vraag tot betaling over te gaan.’

Op woensdag 13 januari 2021 schrijft een Vlaamse vrouw (naam en adres bekend bij de redactie) 4300 euro over naar het bankrekeningnummer van advocatenkantoor Jef Vermassen. De mededeling bij de overschrijving is ‘Van Haut Piet’. De vrouw in kwestie wenst anoniem te blijven uit schaamte om wat haar overkomen is. Aan Knack bevestigt ze dat ze rekeningen betaalde aan Jef Vermassen in opdracht van Piet Van Haut. Het juiste bedrag kan ze zich anno 2025 niet meer herinneren, ‘maar het was veel geld’. Ze vertelt ‘gebruikt en gemanipuleerd’ te zijn door de ‘oplichter’ Piet Van Haut. Vermassen zou nooit contact met haar hebben opgenomen.

Op donderdag 14 januari 2021 ontving Van Haut een betaalbewijs van de factuur van 4300 euro. Diezelfde dag houdt Vermassen woord: hij pleit in de zaak-Christine V. voor zijn cliënt, maar zal het pleit verliezen. Op 14 oktober volgt namelijk de veroordeling van Van Haut, gevolgd door het etentje met Van Haut en zijn vrouw in het sterrenrestaurant.

‘Mogelijke medeplichtigheid’

In januari 2021 gaat Vermassen tweemaal in de fout.

Hij oppert dat Van Haut het bedrag ‘cash’ kan betalen wanneer hij langskomt. Volgens de wet op witwaspreventie zijn betalingen van meer dan 3000 euro contant niet toegestaan. Dat geldt voor elke dienstverlener, ook voor advocaten. Meerts van Advocaat.be: ‘De vraag stellen om een betaling te krijgen in cash van meer dan 3000 euro is op zich fout. Zelfs als die betaling niet plaatsvindt, mag die vraag niet gesteld worden.’ 

Dat de betaling uiteindelijk gebeurde via een overschrijving door een (potentieel) slachtoffer van Van Haut is nog kwalijker. Meerts licht de algemene deontologische regel toe: ‘Als een advocaat wist of redelijkerwijze kon vermoeden dat het een oplichtingsslachtoffer was, mag hij het geld zeker niet aannemen. Als hij dat toch doet en er komt een veroordeling, dan kan ook de advocaat veroordeeld worden voor medeplichtigheid. Door zijn rekeningnummer te geven en het geld te aanvaarden, is hij namelijk onderdeel van de ketting van oplichting.’ 

Van Tichelt beaamt dat: ‘Als een advocaat concrete aanwijzingen heeft dat het inderdaad om gelden gaat die voortkomen uit de oplichting, dan is het best dat die advocaat die gelden weer overmaakt aan de persoon van wie ze afkomstig zijn. De advocaat moet zich dan terugtrekken vanwege een vertrouwensbreuk tussen hem en zijn cliënt, want zijn cliënt heeft hem proberen te betrekken bij een misdrijf.’ 

Door Van Haut jarenlang te verdedigen wist Vermassen dat Van Haut qua oplichting een recidivist is. Al in 2001 schreef hij naar Van Haut: ‘Nooit in mijn leven heb ik zoveel ellende meegemaakt, ingevolge een gewezen (na een korte breuk, nvdr.) cliënt van mij. Bijna wekelijks word ik gecontacteerd door diverse collega-confraters of door burgers die mij uitleg vragen. Het zijn telkens mensen die door u zijn beetgenomen of waar u bezig bent met hen beet te nemen. Ik ben uiteraard gebonden aan mijn beroepsgeheim en kan dan ook haast geen antwoord verlenen.’

Lugubere kwetsuren

Momenteel zit Piet Van Haut zijn vijfde gevangenisstraf uit in het detentiehuis van Kortrijk. Al is hij in het weekend soms op penitentiair verlof en verblijft hij dan bij Conny B., een vrouw in Amsterdam die naar eigen zeggen ‘1,8 miljoen euro aan Van Haut betaalde gespreid over elf jaar’. Knack ging bij haar langs. Tijdens ons gesprek werd ze gebeld door Piet Van Haut. Hij zou haar tot driemaal per dag bellen. 

Conny B. toont Knack een e-mail die Vermassen haar stuurde op 15 november 2024: ‘Hij kent geen grenzen. Dat betekent dat hij zelfs zijn eigen advocaat beledigt en dit achter zijn rug om. Ik ben daardoor zo zeer gekwetst dat ik met hem écht geen contact meer wil. Wat het bedrag betreft dat u aan hem al heeft gespendeerd, zou ik u toch aanraden om daar volledig mee te stoppen. Ook u bent blijkbaar de dupe van wat hij ‘fratsen’ noemt, maar wat ik beschouw als het toebrengen van lugubere kwetsuren.’

De Vlaamse vrouw die de overschrijving deed voor Van Haut kwam hem tot haar ontsteltenis onlangs nog tegen toen hij haar achtervolgde in een Porsche Panamera. Het derde slachtoffer van Van Haut met wie Knack contact had, Ingeborg H., heeft in Nederland aangifte gedaan. Zij hoorde sindsdien niets meer van Van Haut. 

Hoe verloor zij 130.000 euro en hoe werd ze dakloos? ‘Ik had een droom om een retraitecentrum op te richten op Lanzarote. Daarvoor verkocht ik mijn appartement in Den Haag, maar ik kwam geld tekort. Piet nam contact met me op via Facebook en wilde investeren. Zodra je in zijn zuigkracht zit, wint hij heel snel je vertrouwen.’ 

‘Hij zei dat hij geld had staan in het buitenland, maar eerst geld nodig had om dat te kunnen halen. Piet is een innemende man. Naast een zakelijke relatie begon ik ook een liefdesrelatie met hem, maar hij misbruikte mijn vertrouwen. Ik gaf hem toegang tot mijn bankrekeningen en kwam er te laat achter dat hij die had geplunderd.’ Op het moment dat haar eigen geld op was en ze nog geloofde in de samenwerking met Van Haut, leende ze voor haar project geld bij vrienden. ‘Op het laatst kon in de huur niet meer betalen en stond ik op straat. Alles was ik kwijt.’ Nu gaat Ingeborg schoonmaken om haar schuldenberg bij (ex-)vrienden weg te werken. Ze woont nu goedkoop bij wie ze poetst.

Vermassen schrijft in zijn boek Meester, ik heb geen tranen meer over de slachtoffers van Piet Van Haut: ‘Sorry, maar de meeste mensen die opgelicht worden hebben het voor een stuk aan zichzelf te danken. Ze zijn er zo driftig op uit een smak geld te verdienen zonder veel inspanningen dat ze blindelings in de val lopen. Hebzucht werkt vaak verblindend.’

‘Voor de ene psychiater is hij toerekeningsvatbaar, voor de andere is hij knettergek’, schrijft hij over zijn ondertussen ex-cliënt. ‘Een kinderlijk psychopaat, een randdebiel, zo wordt hij omschreven. Maar in een ander verslag is hij dan weer een sluwe en gladde oplichter, wiens intellectuele vermogens grenzen aan de genialiteit.’

Volgens Ingeborg H. is Van Haut niet psychisch ziek: ‘Ik denk dat hij heel goed weet wat hij doet. Hij heeft geleerd hoe hij met zijn talenten en kwaliteiten om kan gaan en wat hij voor elkaar kan krijgen. De enige manier om hem te stoppen is door eenzame opsluiting zonder telefoon. Als hij vanuit de cel kan bellen, is hij alweer bezig met zijn volgende creatie. Hij gaat over lijken.’