Deurwaarder krijgt blaam wegens woekerfactuur

Een Oost-Vlaamse gerechtsdeurwaarder krijgt een boete en een blaam omdat hij exuberante kosten aanrekende. Knack publiceerde eerder een dossier waarin dergelijke praktijken werden aangeklaagd.

Knack

Dossier gerechtsdeurwaarders: oneerlijke praktijken

Een Oost-Vlaamse gerechtsdeurwaarder kreeg een blaam en een boete van 2000 euro omdat hij systematisch hoge kosten aanrekende waardoor kleine schulden van enkele tientallen euro’s opliepen tot een veelvoud en plots meer dan 1000 euro bedroegen. Knack publiceerde in mei een dossier waarin onder andere dergelijke praktijken werden aangeklaagd.

De blaam en de boete werden uitgesproken door de Tuchtcommissie van de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders (NKGB). De betrokken gerechtsdeurwaarder, E. B., is een van de vennoten van een middelgroot kantoor van gerechtsdeurwaarders in Oudenaarde, dat onder andere in opdracht van die stad schulden invordert. Het kantoor bestaat al veertig jaar, maar veranderde recent wel van naam.

E.B. rekende systematisch allerlei dossierkosten aan per aparte schuldvordering en niet per schuldenaar. Wie dan als individuele schuldenaar bijvoorbeeld verschillende schulden moest betalen, kreeg zo voor elke schuld deurwaarderskosten aangerekend. Daardoor liep de totale factuur voor een kleine schuld soms op tot het zevenvoudige. Er waren meerdere klachten van die aard tegen hetzelfde kantoor.

Schuldenindustrie

De krant De Standaard kon de beslissing over de sanctie voor E.B. inkijken. ‘De Tuchtcommissie is van oordeel dat de kwestieuze kosten kaderen in de kantoorpolitiek waarbij winstmaximalisatie primeert, eerder dan in een oprechte bekommernis om de burger te informeren over diens rechten. (…) Een dergelijke wanpraktijk vormt een schoolvoorbeeld van de door de burger en de media terecht geregeld gehekelde “schuldenindustrie”, gecreëerd door de werkwijze van bepaalde gerechtsdeurwaarderskantoren, die al te vaak financieel zwakke burgers nog veel verder in de afgrond duwt’.

Zeldzame sanctie

Ondanks die strenge taal behoort de straf bij de officiële categorie ‘milde sancties’. ‘Zware sancties’ zijn tijdelijke schorsing, maar ook definitieve afzetting als gerechtsdeurwaarder. Sancties zijn sowieso erg zeldzaam onder gerechtsdeurwaarders. In het laatst beschikbare jaarverslag van 2018 is bijvoorbeeld sprake van amper 50 klachten op jaarlijks ettelijke honderdduizenden dagvaardingen, beslagen en invorderingen door de circa 600 gerechtsdeurwaarders van dit land. Van die 50 klachten werden er 34 ‘zonder gevolg’ geklasseerd door het directiecomité van de NKGB. Welke sancties eventueel wel werden opgelegd vermeldt het jaarverslag niet.

Knack onderzocht

Knack kon in mei 2022 een omstandig dossier inkijken waaruit bleek dat gerechtsdeurwaarders al jaren kleine bedragen onwettig doorrekenden aan vaak armlastige schuldenaars. Alles draaide rond een kostenpost van 0,50 euro die deurwaarders opblazen tot een betwistbaar ‘ereloon’ van 16,11 euro per document. Volgens zowel een anoniem getuigende gerechtsdeurwaarder als een vrederechter uit Oudenaarde kon die dubieuze praktijk niet door de beugel. Ook het Hof van Cassatie had in 2008 al in die zin een arrest geveld. Ruw geschat zou de praktijk zo’n 16 miljoen euro per jaar aan extra erelonen opleveren.

Ondoorzichtige tarieven

Het Knack-dossier ging slechts over één soort tarief. De tarievenlijst van gerechtsdeurwaarders is voor een doorsneeburger een ondoorzichtig kluwen van mysterieuze afkortingen. Alleen al voor burgerlijke en handelszaken beslaat de lijst vier bladzijden met cijfers en tabellen.

De timing van de sanctie is opvallend. Momenteel lopen gesprekken over de tarieven van gerechtsdeurwaarders met justitieminister Vincent Van Quickenborne (Open VLD). De reactie van de minister op het artikel in Knack was destijds bijzonder scherp. ‘We hadden eerder al vastgesteld dat er misbruiken zijn door de onoverzichtelijkheid en complexiteit van de tarieven. We zijn daarom volop bezig met een grondige hervorming van de tarieven, die sinds 1976 onveranderd zijn gebleven’, aldus de minister. ‘De essentie is dat we de schaar zetten in de tarieven zodat die transparant, helder en betaalbaar zijn. Dit voorbeeld (in Knack, nvdr) bewijst opnieuw dat deze hervorming broodnodig is. Dit soort misbruiken zijn onaanvaardbaar. De wet geldt voor iedereen, en zeker ook voor gerechtsdeurwaarders die een publieke functie vervullen.’

Van Quickenborne vroeg toen ook uitdrukkelijk dat de NKGB snel actie zou ondernemen tegen de misbruiken en daarover aan zijn kabinet zou rapporteren.

Lees ook: Zelfbedieningscultuur: deurwaarders verdienen miljoenen dankzij een onwettig ereloon van 16,11 euro