‘De onderbezetting van de magistratuur is veroorzaakt door politici’

Gewezen directeur internationale politiesamenwerking Patrick Zanders vindt niet dat de politiek en de politie vrijuit gaan in het dossier dat tot het ontslag heeft geleid van minister van Justititie Vincent Van Quickenborne. ‘Nu zeggen dat alles de schuld is van één  magistraat, lijkt mij kort door de bocht.’

Politie, justitie, vreemdelingenzaken en onze diplomatie zijn vergiftigd door de typische Belgische partijpolitiek. Veel burgers vragen zich af of er nog wel goede bestuurders zijn in ons land. Als voormalig verantwoordelijke bij de politie zag ik met eigen ogen hoe sinds de politiehervorming, de politiek actief politiemensen ontmoedigt om hun werk naar behoren te doen. Nog al te vaak worden zij geconfronteerd met een hypocriete houding en zelfs denigrerend gedrag van politici, maar ook van journalisten.

Uit talrijke studies blijkt dat veiligheid een prioriteit is voor de burger. Maar veiligheid kan alleen worden gewaarborgd door het nemen van moedige beslissingen.

Één van de kernprincipes van een democratie is de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. Helaas zien we juist in deze sfeer de politieke invloeden heropleven. Elke minister staat onder druk van partijpolitieke belangen bij benoemingsbesluiten. Het is op dat vlak opvallend dat onder deze regering veel topbenoemingen in de sectoren van politie en justitie uitblijven. Het vergroten van het aantal openstaande functies vergemakkelijkt namelijk het verdelen van posities onder de verschillende partijen. Dat is iets wat vooral een rol speelt in het licht van de aankomende verkiezingen, waarbij het ernaar uitziet dat sommige partijen moeite zullen hebben om de drempel van 10% nog te halen.

De overlapping tussen politiek en diplomatie is een ander heikel punt. Dankzij een jarenlange ervaring binnen de diplomatieke wereld kan ik getuigen dat de Belgische diplomatie sterk beïnvloed wordt door de politiek, en al lang niet meer de politieke krachtverhoudingen in ons land weerspiegelt. Het is daarom de hoogste tijd om de positie van magistraten, politieverantwoordelijken, ambtenaren en diplomaten ten aanzien van de politiek te herzien, waarbij kwaliteit prevaleert boven politieke kleur.

Als onze politici dit weekend zeggen dat in het zoekgeraakte dossier van Abdesalem Lassoued alles de schuld is van één substituut procureur des Konings, dan lijkt mij dat kort door de bocht. De onderbezetting van de magistratuur is veroorzaakt door politici. Kijk maar naar het aantal magistraten dat gedetacheerd is, zowel nationaal als internationaal. Als kers op de taart wordt nu een magistraat minister van Justitie, een magistraat die jarenlang op kabinetten van liberale ministers heeft gewerkt, en die dan gedetacheerd werd door diezelfde ministers naar de veiligheidsdienst OCAM-OCAD. 

Ook de politie gaat in deze niet vrijuit. Ik vind dat geen enkele reden is om goed te praten dat iemand met een red notice (een internationaal verzoek van Interpol) ongemoeid wordt gelaten. Volgt de politie de internationale toestand dan niet op? Is de Red notice slecht opgesteld – wat ik betwijfel- dan vraagt de bestemmeling ervan toch om bijkomende uitleg, schriftelijk of telefonisch, aan het betrokken Interpolbureau?

Als er ontsnappingen zijn uit de gevangenis in Tunesië, interesseert dat dan geen enkele speurder of bureaucraat op de dienst internationale politiesamenwerking? Destijds, onder Procureur-Generaal emeritus Frank Schins hadden we het zogenaamd driehoeksoverleg tussen Parket – ministerie van justitie en de directie internationale politiesamenwerking, waar ik geruime tijd aan het hoofd van stond. Dergelijke dossiers kwamen op dat overleg ter sprake, heel vaak ging het dan om dossiers waar twijfel over bestond. 

Om al deze redenen is het dringend en noodzakelijk dat er nu een echt actieplan wordt opgesteld. Niet alleen een plan dat eruit bestaat om het aantal effectieven te verhogen, maar zeker ook een degelijk strategisch plan met duidelijke objectieven.

De politiek moet nu maar even de duimen leggen voor realpolitik.

Patrick Zanders is eerste hoofdcommissaris van de geïntegreerde politie op rust. Hij is gewezen directeur internationale politiesamenwerking en gewezen voorzitter van Interpol Europees Comité en Voorzitter van de Raad van bestuur van Europol.