‘Het is mijn schuld, en ik betaal daar terecht de prijs voor’, zo luidde de verdediging van Sven Pichal op maandag. De gewezen radiopresentator van de VRT wordt vervolgd voor het bezitten en verspreiden van beelden van seksueel kindermisbruik. De zaak wordt van zeer nabij gevolgd. Verschillende mediawebsites zetten liveblogs op om elke uitspraak van Pichal en de advocaten op te tekenen. ‘Ik had de fantasieën nooit mogen toelaten’, aldus Pichal. ‘Het bekijken en verspreiden van die beelden is degoutant. Ik ben dankbaar dat ik gestopt ben door de speurders.’
Op Pichals telefoon en computer werden in totaal 131 foto’s en video’s aangetroffen. Op sommige beelden werden jonge kinderen verkracht. De speurders schatten dat de leeftijd van de slachtoffers tussen de 1 en 17 jaar schommelt. ‘Sommige slachtoffers huilden en verzetten zich hevig, anderen leken gedrogeerd’, aldus de procureur. ‘Beelden die de maag doen omdraaien.’
Als het van het Openbaar Ministerie afhangt, krijgt Pichal 37 maanden cel, waarvan één jaar effectief, en een geldboete van 8000 euro. De uitspraak volgt op 16 december.
‘Beelden van kindermisbruik zijn griezelig makkelijk beschikbaar.’
‘Dat lijkt mij conform de gebruikelijke tarieven’, zegt strafpleiter Nina Van Eeckhaut over de gevraagde termijn. Maar de bekende advocate stelt zich wel al langer vragen over de term ‘straf’ in zaken als die rond Sven Pichal. ‘Het is bijna een rechtsfilosofische discussie, maar ik ben eerder voorstander van een “maatregel” dan van een straf.’
Wat is het verschil?
Nina Van Eeckhaut: Uiteraard zal de betrokkene een maatregel evenzeer als een straf aanvoelen. Het gaat om de symbolische lading. Kijk, wanneer je een bepaalde verkeersinbreuk begaat, krijg je ook een veiligheidsmaatregel opgelegd. Je krijgt pas je rijbewijs terug als je proeven aflegt. Bij internering spreekt men ook over maatregelen, want geïnterneerden kunnen per definitie hun eigen daden niet controleren. In zaken zoals die rond Sven Pichal zou het minder stigmatiserend zijn.
U pleit voor mildheid voor mensen met pedoseksuele gedachten?
Van Eeckhaut: Mildheid is een te groot woord – al is het nooit slecht om met een milde bril te kijken naar jezelf en anderen. En ik weet ook wel dat de kinderen op die beelden ook niet op mildheid konden rekenen. Natuurlijk zou je controle moeten hebben over je daden en om niet naar je drang te handelen. Ik vraag vooral om met een ruimere bril te kijken naar de problematiek. Een bril die niet louter is gericht op repressie, maar naar de hele context om het fenomeen succesvoller te kunnen bestrijden.
Ik durf stil te staan bij de dader. Die kiest niet wat hem aantrekt en wat hem afstoot, net zoals wij allemaal. Daarmee wil ik hem niet vergoelijken. Hij moet geresponsabiliseerd worden, want hij is een intellectueel sterk genoeg wezen. Maar net zoals bij alle verslavingen is het superbelangrijk dat de verslaafde ergens terechtkan.
U hebt het dan over hulplijnen zoals Stop It Now!, waar iedereen met bezorgdheden rond seksuele gevoelens en gedrag ten aanzien van minderjarigen terechtkan?
Van Eeckhaut: Ja, of zelfs een hulplijn als Tele-Onthaal, waar professionals je kunnen helpen. Er zijn mensen die 364 dagen van het jaar vechten tegen hun drang, een obsessie waar zij niets aan kunnen doen. De 365e dag gebeurt er plots iets – een ruzie, een ontslag, een schok – wat die persoon doet bezwijken. Dan moet die ergens terechtkunnen. Stelt u zich voor dat u seksueel kickt op de beelden die zijn beschreven in de zaak-Pichal. Dat moet zo’n kwelling zijn.
Sven Pichal vergreep zich nooit zelf aan kinderen, maar bezat beelden. Kan de zaak-Pichal nuttig zijn om duidelijk te maken dat ook louter beelden bezitten strafbaar is?
Van Eeckhaut: Op dat vlak zal het zeker een maatschappelijk belang dienen. Beelden van kindermisbruik zijn dan ook griezelig makkelijk beschikbaar.
‘Net zoals bij alle verslavingen is het superbelangrijk dat de verslaafde ergens terechtkan.’
En niet te vergeten: soms zijn de bezitters ervan niet eens zogeheten kernpedofielen, maar mensen die steeds grovere seksuele kicks zoeken. Daarbij hebben zeker drugs een ontremmende werking.
Zou het een oplossing kunnen zijn om via artificiële intelligentie zulke beelden na te bootsen? Nog steeds misselijkmakend, maar er zouden tenminste geen slachtoffers vallen.
Van Eeckhaut: Daarover zijn de meningen verdeeld. Sommigen denken dat het preventief zou kunnen werken, anderen opperen dat het niet ‘the real stuff’ is, waardoor het niet zou helpen. Het is in ieder geval beter om hierover minstens na te denken dan om te doen alsof pedoseksuele neigingen niet bestaan.
