Afgelopen vrijdag trokken enkele tientallen boeren naar het huis van Jos Ramaekers, diensthoofd beleid van Natuurpunt. Wat volgde, was een belaging die drie uur zou duren. ‘Met tractoren blokkeerden ze de weg, ze stortten stro op de oprit en gooiden rookbommen’, zegt Ramaekers. ‘Wat mij het meest heeft aangegrepen, is het feit dat ik niet eens thuis in Diepenbeek was, maar op kantoor in Mechelen. Mijn vrouw was alleen, zij kon nergens heen.’
Ramaekers diende al een klacht in, en ook Natuurpunt wil het er niet bij laten. ‘Ik kan me inleven in de frustratie van de landbouwers, maar dit is erover’, zegt Ramaekers. Volgens de Limburger draagt één politicus in het bijzonder ‘grote verantwoordelijkheid’ voor de vijandige sfeer. ‘Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (CD&V) bezigt elke dag opruiende taal wanneer hij met boeren gaat spreken. Hij zet de landbouw op tegen de natuur.’
CD&V, de partij van Brouns, viseert Natuurpunt, dat met zijn aankoopgedrag de prijs van landbouwgrond op zou drijven.
Jos Ramaekers: Dat wil ik relativeren. De prijzen waartegen we de afgelopen drie jaar gronden met een landbouwbestemming hebben gekocht, liggen in iedere provincie minstens 30 procent onder de gemiddelde prijs. Wij drijven de prijs dus helemaal niet op. Zodra de vraagprijs de hoogte ingaat, haken wij als eerste af.
U kunt toch niet ontkennen dat Natuurpunt, dat gesubsidieerd wordt, druk op de markt zet door landbouwgronden om te zetten in natuur?
Ramaekers: Het klopt dat er een zekere druk ontstaat omdat wij grond kopen, maar bekijk toch maar eens goed welk type grond we kopen. Meestal is dat nattere grond, die een boer al links liet liggen omdat hij er moeilijk door raakte met de tractor. Of we kopen gronden van boeren die geen opvolger vonden.
Vergeet ook niet dat wij op minstens 5000 hectare grond landbouwers inzetten. Ze kunnen er hun jongvee of droogstaande koeien plaatsen. Ze hoeven dus niet te investeren in grond, ze hoeven enkel een akkoord te sluiten met Natuurpunt. Dan is de impact van de ‘verpaarding’ groter.
Knack toonde aan dat zowel Lode Ceyssens, gewezen CD&V-parlementslid en voorzitter van de Boerenbond, als meerdere CD&V-burgemeesters paarden houden op landbouwgebied. Hun verdediging: een grond met ‘verpaarding’ kan meteen weer dienen als landbouwgrond, voor grond met natuur geldt dat niet.
Ramaekers: Dat is flauwekul. De kopers van zulke stukken grond hebben er meestal veel geld voor neergeteld. Zij zullen die grond nooit meer verkopen aan een landbouwer tegen de gangbare marktprijs, anders maken ze veel verlies. Bovendien, als wij natuur plaatsen op landbouwgrond blijft die op de gewestplannen ingekleurd als landbouwgrond. Dat terrein kan dus opnieuw omgevormd worden tot landbouw.
De Vlaamse regering nam de verzuchting van regeringspartij CD&V wel serieus en boog zich snel over een betere bescherming van landbouwgrond.
Ramaekers: De boerenprotesten zetten grote druk. De landbouwers zijn voor een groot deel terecht op straat gekomen, hun problemen zijn reëel. Maar wat zien we? Op het ogenblik dat de regering hen uitnodigt, zijn het niet de protesterende boeren maar de bonden die aan tafel komen. En dat terwijl organisaties zoals de Boerenbond, door onderhandelingen met afnemers en toeleveranciers, al 30 jaar zelf verantwoordelijk zijn voor de kleine marges die boeren verdienen. Dáárom wordt de focus verlegd naar de prijs van landbouwgrond.
Als gevolg van het boerenprotest schrapte de Europese Commissie alvast het plan om het gebruik van pesticiden te halveren tegen 2030.
Ramaekers: De politiek reageert paniekerig en is bang voor haar eigen schaduw. Op de dag dat Commissievoorzitter Ursula von der Leyen het pesticidevoorstel introk, werd bij een West-Vlaamse fabrikant van landbouwmachines een nieuwe machine voorgesteld die onkruid kan bestrijden zonder pesticiden. Wat moet zo’n firma denken van die Europese beslissing? Welke landbouwer zal nog interesse tonen om onkruid zonder pesticiden te bestrijden? Er zijn ook een pak boeren die de juiste weg al zijn ingeslagen, die aantonen dat ze best met een halvering van pesticiden kunnen werken. Zij hebben allemaal geen bedrijfszekerheid meer. Maar wie juicht er? De chemiebedrijven. Ik heb er geen woorden voor.
