Door de partijvoorzitters te sommeren, benadrukt Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) de crisis waarin zijn regering zich bevindt. ‘Het stikstofakkoord gaat al lang niet meer over “een paar plantjes”, maar over politiek overleven’, schrijft redacteur Tex Van berlaer.
Een reis naar het zonnige Spanje afzeggen om in eigen land een stikstofakkoord uit de brand te slepen. Zeg nog eens dat de politiek geen hondenstiel is. Toch is dat precies wat Jan Jambon (N-VA) overkomt. Omdat zijn regering verloren loopt in ‘kritische depositiewaarden’, ‘piekbelasters’ en een nieuwe Boerenkrijg, zet de Vlaamse minister-president zijn vakantie on hold. Eerder schoof de Vlaams-nationalist al een dienstreis naar het even zonnige Marokko opzij. De boodschap is duidelijk: hoe moeilijk de dans ook is, de tango met drie mag niet stoppen vooraleer er een stikstofakkoord is.
Verrassend genoeg sleurt Jambon er nu de partijvoorzitters bij. Door Sammy Mahdi (CD&V) en Egbert Lachaert (Open VLD) naar Bart De Wevers (N-VA) thuisstad Antwerpen te sommeren, maakt hij duidelijk dat de Vlaams regeringscrisis het puur inhoudelijke overstijgt. Dit gaat al lang niet meer over ‘een paar plantjes’, maar over politiek overleven.
Bewijst de powwow van Jambon, De Wever, Mahdi en Lachaert de triomf van de particratie? Het is te bekijken. Jan Jambon lijkt meer op het kind uit het sprookje van de nieuwe kleren van de keizer. Iedereen wéét dat grote politieke akkoorden in dit land worden gesloten door de ‘junta van partijvoorzitters’. Alleen wordt dat niet altijd bij naam benoemd. Wat Jambon doet, heeft het voordeel van de duidelijkheid: de partijvoorzitters zijn de baas, de keizer is bloot.
Lees verder onder het artikel.
De CD&V, de grootste criticaster van het akkoord dat nu op tafel ligt, staat erbij en kijkt ernaar. Zij ontwaren politieke spelletjes in de annulering van de Spanje-reis van Jambon. Eigenlijk is er helemaal geen deadline voor een stikstofakkoord. Minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) zegt terecht dat het uitblijven van een akkoord kan leiden tot een vergunningstop door de rechter. Maar dat hoeft niet meteen morgen te zijn.
Daarom dat de CD&V ook zo boos is dat de N-VA het stikstofakkoord koppelt aan de goedkeuring van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Zo staat ze de vrijgave van 300 miljoen euro aan Europees geld in de weg. Maar net als studenten aan de unief, hebben politici vaak deadlines nodig. Met de koppeling, die volgens de N-VA de logica zelve is omdat het stikstofakkoord vervat zit in het GLB, vergroot diezelfde N-VA wel de sense of urgency. Dat gevoel wordt versterkt door halsoverkop de voorzitters bijeen te brengen.
De toekomst zal uitwijzen of Jambons beslissing een zwaktebod, dan wel een meesterzet was – het kan ook geen van beide zijn. Een finaal akkoord wordt vooralsnog over de krokusvakantie getild. Ondertussen blijven landbouwers, natuurverenigingen en alle andere Vlamingen verbaasd achter. Decennialang bleef het stikstofprobleem niet of ruimschoots onvoldoende behandeld. Het voluntarisme van Demir botst vandaag dan weer op de steile electorale neergang van de CD&V, die zich steeds meer opwerpt als plattelandspartij.
Wat Vlaanderen echt niet kan gebruiken is een gedrocht van een akkoord dat – om toch maar aan elke politieke verzuchting tegemoet te komen – wordt neergesabeld door een rechtbank. Denk aan de kladderadatsch rond de terugdraaiende teller, of die van de nieuwe eindtermen. Op dat moment zal elke vermeende electorale stap vooruit tenietgedaan worden. De politieke overlevingsstrijd zal onverminderd doorgaan. En dan zullen de partijvoorzitters enkel bijeenkomen om een potje te huilen. Of om te bekijken of ze de kiesdrempel kunnen afschaffen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier