Nils Duquet, directeur van het Vlaams Vredesinstituut, schat in wat de Europese investeringen zullen betekenen voor de defensie-industrie in ons land.
De werkgeversorganisatie van technologiebedrijven Agoria schat dat het aantal werknemers in de Belgische defensie-industrie zal verdubbelen van 4000 naar 8000. Een goede zaak toch?
Nils Duquet: Uiteraard ben ik niet tegen werkgelegenheid en ik begrijp ook dat wapenbedrijven winst moeten maken. De vraag is alleen of de overheid moet meegaan in dat verhaal. Moeten we bijvoorbeeld volop investeren in militaire innovatie? Studies leren dat de return on investment bij civiele innovatie veel groter is.
We moeten toch onafhankelijker worden van de Verenigde Staten wat onze defensie-industrie betreft?
Duquet: Die strategische autonomie is inderdaad belangrijk, want we zijn nu zeer afhankelijk van de VS. België kocht al 34 Amerikaanse F-35-gevechtsvliegtuigen ter waarde van 4,5 miljard euro. Volgens het regeerakkoord gaan we er nog bijkopen. Voor de opleiding van de piloten, het onderhoud én de reserveonderdelen blijven we daardoor nog decennialang afhankelijk van het Amerikaanse Lockheed Martin.
Nu is het ook niet zo dat de VS meteen reserveonderdelen van de F-35 zullen inhouden, want dan doet de Europese defensie-industrie meteen hetzelfde. Al valt in het huidige tijdsgewricht niets uit te sluiten.
Ons grootste wapenbedrijf is FN Herstal. Dat is honderd procent eigendom van de Waalse overheid maar heeft ook wapenfabrieken in de Verenigde Staten.
Duquet: FN heeft fabrieken in Amerika omdat het zeer veel wapens levert aan het Amerikaanse leger. Een voorwaarde was dat die wapens en munitie op Amerikaans grondgebied gefabriceerd worden. Als Trump beslist enkel nog bij puur Amerikaanse producenten aan te kopen en de contracten met FN Herstal opblaast, kan FN die fabrieken naar elders overbrengen. Zo zou het ook werkgelegenheid terug naar België kunnen halen. Maar dat lijkt momenteel weinig waarschijnlijk.
‘Hoe zal de Waalse overheid zich positioneren nu de nadruk in Europa ligt op de eigen defensie-industrie om autonomer te worden? ‘
De Waalse overheid kan dus zomaar beslissen om die Amerikaanse activiteiten stop te zetten?
Duquet: Dat kan, maar momenteel laat Wallonië als enige aandeelhouder het dagelijks bestuur over aan een onafhankelijke ceo die puur oordeelt op basis van economische factoren. De vraag is: hoe zal de Waalse overheid zich positioneren nu de nadruk in Europa ligt op de eigen defensie-industrie om autonomer te worden?
De Waalse overheid kan de leiding over FN Herstal overnemen om strategische redenen, want het defensieklimaat is duidelijk veranderd. Ze kan ervoor kiezen om alleen nog te produceren voor de Belgische defensie en Europese bondgenoten. Dat is dan een zuiver politieke keuze met alle economische gevolgen van dien.
Vreest u de invloed van de Belgische wapenlobby?
Duquet: De slinger is doorgeslagen: van jarenlange onderinvestering in defensie in België en veel andere Europese landen, vliegen de miljarden nu in het rond. Uiteraard biedt dat opportuniteiten voor de wapenbedrijven. Hun invloed valt niet te onderschatten.
De beslissing om te herbewapenen is weliswaar niet ingegeven door die lobby: er is een reële dreiging. Nu is het belangrijk om de focus op zelfverdediging te houden. Dat mag niet verglijden naar een echte oorlogseconomie. De druk om steeds meer wapens te produceren kan wel versterkt worden door de bedrijfswereld. De sector heeft nu de wind in de zeilen, maar politici moeten het hoofd koel houden en kritisch elke investering afwegen.
Oorlog in Oekraïne: alles wat u moet weten
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
