‘Internationale Dag voor Mensen met een Beperking: “inclusie” is nog op vele punten een onvoltooid project’

‘Een dag als deze brengt ons in herinnering dat er voor iedereen wel degelijk plaats is, dat een persoon met een beperking recht heeft op maximale kansen op een zo groot mogelijke participatie aan en een zinvol en gelukkig leven’, schrijven Els Maes, Philip Vanneste en Patricia Adriaens van groep Gidts, een organisatie die voor mensen met een beperking extra kansen creëert.

In 1992 werd 3 december door de VN uitgeroepen als ‘Internationale dag voor Mensen met een Beperking’. Het doel van deze dag is de aandacht levendig te houden voor mensenrechten en gelijke kansen voor mensen met een beperking. Deze rechten zijn ‘gewaarborgd’ door onder meer artikel 23 van onze Grondwet, artikel 21 van het Handvest Grondrechten Europese Unie en het VN verdrag inzake de rechten van de Personen met een Handicap.

Al deze teksten hebben niet belet dat ‘inclusie’ nog op vele punten een onvoltooid project is, waarbij ook nog geworsteld wordt met de inhoud en al zeker met de concrete invulling. Kijk maar naar de vele verhalen in de media. Dit is niet alleen een kwestie van ontoereikende middelen, maar – zoals elk emancipatief proces – moet het ook kunnen rijpen in het hart en het hoofd van de samenleving. Wanneer ik de minister van Volksgezondheid hoor over de verhoopte resultaten van de Nip-test, dan lijkt het mij alsof er geen plaats meer is voor borelingen met een beperking. Een dag als deze brengt ons in herinnering dat er voor iedereen wel degelijk plaats is, dat de persoon met een beperking recht heeft op maximale kansen op een zo groot mogelijke participatie aan en een zinvol en gelukkig leven binnen diezelfde samenleving. Dit is niet alleen hun recht, maar het is ook onze plicht is om deze kansen te scheppen.

Als lid van de raad van bestuur van Groep Gidts en Dominiek Savio, kan ik alleen maar vaststellen dat ouders, mantelzorgers, maar ook vele werknemers en vrijwilligers in de zorgsector, leerkrachten in het gewone en het buitengewone onderwijs en werknemers en begeleiders in de sociale economie zich dagelijks inzetten om deze maximale kansen te creëren.

Daarbij wordt intensief en met succes gezocht naar innovatieve antwoorden op concrete noden. Vaak is dat het resultaat van het denkwerk van geëngageerde zorgverleners, waarbij kleine aanpassingen voor de betrokkenen een wereld van verschil maken. Zo wordt bijvoorbeeld oogbesturing – technologie die al standaard gebruikt wordt bij volwassenen met functieverlies – nu ook ingezet bij heel jonge kinderen die wegens hersenverlamming nog nooit met een computer konden werken. Het positieve impact op hun ontwikkeling is opzienbarend. Soms is dit ook het resultaat van samenwerking met onder meer universiteiten en hogescholen, waar er onderzoek wordt gedaan naar innovatieve technologie, waarbij bijvoorbeeld is gebleken dat personen met een beperking ook succesvol kunnen samenwerken met collaboratieve robots en augmented reality.

De inzet van werknemers en vrijwilligers is vaak bijzonder groot. Verhalen, waarbij zij ze zelfs op vrije dagen te vinden zijn bij het ziekbed of het sterfbed van wie aan hun zorgen is toevertrouwd, zijn geen alleenstaand geval. Bij dit alles staat de persoon met een beperking centraal. Zij zijn zelf een bron van inspiratie door hun doorzettingsvermogen om steeds opnieuw grenzen te verleggen, door te mogen bewijzen wat ze zelf en goed kunnen. Je zou er nog van versteld staan, bijvoorbeeld op sportief of artistiek gebied. Projecten zoals ‘rollend door Vlaanderen’, waar personen met een beperking zelf pijn en vermoeidheid hebben overwonnen om andere projecten voor kansarmen te ondersteunen doet naar adem happen en stemt tot nederigheid. Op vele manieren zijn ze een voorbeeld voor anderen, die onder maatschappelijk druk krampachtig proberen hun eigen kwetsbaarheid en beperkingen te camoufleren en daarbij ten onder gaan.

Het is en blijft een verhaal van dragen en gedragen worden, van het aanvaarden en omarmen van imperfectie, van het zoeken naar aangepaste oplossingen en van de chemie die ontstaat tussen mensen, wanneer ze echt om elkaar geven. Groep Gidts vertrekt vanuit de christelijk-bijbelse inspiratie en uit de warme verhalen, die er elke dag opnieuw worden geschreven. Het is een eer daarvan een heel klein onderdeel te mogen vanuit maken.

Els Maes, Philip Vanneste en Patricia Adriaens zijn lid van de Raad van Bestuur van groep Gidts. Dat is een organisatie die voor mensen met een beperking extra kansen creëren. Ze zijn werkzaam op vlak van zorg, onderwijs en werk. Patricia is de voorzitter, Els de schatbewaarder en Philip gedelegeerd bestuurder.