‘In hoeverre verschilt de kerststal van de goedkope tentjes bij Klein Kasteeltje?’

Met Kerstmis voor de deur schreef CM-voorzitter, Luc Van Gorp, een opiniestuk over de asielzoekers die de afgelopen nachten buiten sliepen. Hij is verontwaardigd over de uitspraak die Zuhal Demir vorige week deed en vergelijkt de taferelen in Brussel met de zoektocht naar een herberg dat een welgekend paar zo’n 2.000 jaar geleden uiteindelijk naar een stal in Bethlehem leidde.

Een jonge Afghaanse man in een goedkoop tentje op het voetpad vlakbij het Klein Kasteeltje. Wellicht staart hij naar het scherm van zijn gsm. Zijn gezicht licht op. Letterlijk toch, want er is  verder weinig reden om optimistisch te zijn. Buiten is het drie graden onder nul. Met een plastic zeil boven zijn tent hoopt hij het net iets minder koud te hebben.

Het is een van de foto’s die mij enkele dagen geleden koude rillingen bezorgde. Wie af en toe in Brussel komt, weet dat het geen uitzonderlijk beeld is. In tentjes, onder dekens, op kartonnen dozen, ingepakt in versleten slaapzakken, op allerlei manieren proberen mensen zich deze dagen op straat warm te houden.

De Warmste Week mag dan wel op gang getrapt zijn en de temperaturen mogen – gelukkig – ondertussen gestegen zijn, veel te veel mensen blijven nog altijd in de kou staan. Veel van hen zijn asielzoekers of mensen zonder papieren die momenteel niet kunnen rekenen op opvang of medische hulp. De straat is hun ultieme toevluchtsoord. Wij slagen er niet in om hen een dak boven het hoofd te bieden. In 2022. In een welvarend land. In de hoofdstad van Europa.

Het gebeurt onder onze ogen, maar het lijkt of we de ogen sluiten. Meer zelfs, Zuhal Demir achtte het vorige week nodig om vluchtelingen te vergelijken met varkens. ‘Het is misschien een rare vergelijking, maar wij kunnen hier ook geen miljoenen varkens houden’, klonk het stoer in een interview. Het is een uitspraak die doet huiveren. Door op die manier over mensen te spreken, wordt de grens opnieuw een heel stuk opgeschoven. Mensen vergelijken met varkens, dat is niet ‘raar’, dat is simpelweg immoreel. Trouwens, als we de vreselijk foute vergelijking toch zouden doortrekken, de varkens in ons land zijn soms nog beter af, want die hebben tenminste een dak boven hun hoofd.

(Lees verder onder het artikel.)

Laat ons eens een andere vergelijking maken. Goed 2.000 jaar geleden werden een jonge vader en een hoogzwangere moeder overal de deur gewezen. Niemand was bereid om hen onderdak te geven. Tot de ouders van miserie hun toevlucht zochten in een schamele stal, in Bethlehem, verwarmd door een os en een ezel. Wanneer de baby geboren werd, wikkelden ze hem in doeken om hem warm te houden. Het tafereel is ons allemaal bekend, want twee millennia later beelden we het nog altijd uit onder onze kerstboom of aan de ingang van de kerk. Omdat de boodschap, los van religie of traditie, nog altijd brandend actueel is.

Want in hoeverre verschilt de kerststal van het goedkope tentje van daarnet? Wat zijn de doeken waarin de baby gewikkeld werd, anders dan de versleten slaapzak waarmee de dakloze in Brussel zich warm probeert te houden? En hoeveel vluchtelingen krijgen net als de jonge ouders toen te horen dat ze nergens welkom zijn?

De kerststal is een universeel symbool voor de kwetsbaarheid. Ze moet er ons aan herinneren dat we allemaal, vroeg of laat, in een moeilijke situatie kunnen terechtkomen en dat we dan maar kunnen hopen dat een ander zorg zal dragen over ons. Tweeduizend jaar geleden waren het de herders die als eerste te hulp schoten, toen ze het jonge gezin in de kerststal zagen.

En wij? Wat doen wij straks als we in Brussel een tentje zien op het voetpad? Halen we onze schouders op of doen we er alles aan om te voorkomen dat mensen nog op straat moeten slapen? Wat zouden we zelf willen als we ons in een gelijkaardige situatie bevinden? Ik denk dat ik het antwoord ken. Geen mens hoort op straat te leven. Dat zoveel mensen geen opvang krijgen, kunnen en mogen we niet langer aanvaarden. We hebben nu vooral herders nodig die bereid zijn om hulp te bieden aan zij die het meest kwetsbaar zijn. Dat zijn we als samenleving verplicht.

Luc Van Gorp is voorzitter van de CM.