‘In het slechtste geval wordt de Vlaamse canon een dure grap’

Knack-redacteur Peter Casteels gooit elke week een blokje hout op het vuur.

Moet de Zillion van Frank Verstraeten niet stilaan in de Vlaamse canon? Gezien de immense aandacht voor die film van Robin Pront – de eerste vijftig minuten zijn vermakelijk, het anderhalf uur daarna is doodvervelend – kan de Vlaamse regering misschien zelfs de hal aan het Antwerpse Zuid waar die discotheek vroeger was gevestigd in optie nemen als locatie voor het nieuwe museum over de Vlaamse geschiedenis.

De Standaard gebruikte de herfstvakantie om het protest tegen de canon nog eens op haar voorpagina op te warmen. In afwachting van de presentatie van de eigenlijke canon – we wachten ondertussen al twee jaar – kwamen drie historici met een uitgebreid pamflet tegen het hele project. Het was een echo van alle kritiek die al klonk toen Jan Jambon in 2019 bekendmaakte met zijn regering zo’n canon te willen bestellen bij een commissie van experts. Geen enkele maatregel uit het Vlaamse regeerakkoord, of het moet de afschaffing van de woonbonus zijn geweest, zorgde voor meer ophef bij de voorstelling van de regering-Jambon.

Ik heb dat nooit goed begrepen.

Dat historici over de rooie gaan bij het idee van een canon alleen al, is eenvoudig te begrijpen. Vraag een journalist om zijn artikel in lijstjesvorm uit te schrijven en u hoort aan zijn tandengeknars hoe het moet voelen als iemand zijn gehele, academische vakgebied op zo’n ordinaire manier samengevat ziet worden. Bovendien is het dan ook nog eens Ben Weyts die het vraagt – onmogelijk om daar echt enthousiast over te worden.

Ik bleef niettemin moeite hebben om me het echte gevaar van zo’n canon goed voor te stellen. Vooral de angstdromen over de impact ervan lijken me overtrokken. ‘Wat betreft de verspreiding is een website een krachtig en flexibel instrument in tijden van internet en beeldcultuur’, schreef Ben Weyts in zijn opdrachtbrief aan Emmanuel Gerard, de voorzitter van de commissie. De minister vraagt die commissie om voorts na te denken over het gebruik van de canon voor onderwijs, inburgering en zelfs – haha – media, maar voorlopig is het eindresultaat slechts een webstek. Als de canon straks echt overloopt van de gênante staatspropaganda, zal het doodeenvoudig zijn voor alle historici die er nu al tegen te hoop lopen om de eenzijdigheden te weerleggen. Wij zullen ze maar wat graag opvoeren. In het slechtste geval wordt de canon, zeker in tijden van internet en beeldcultuur, dus een dure grap die snel vergeten zal zijn.