In woonzorgcentra waar soms meer dan dertig mensen door het coronavirus zijn gestorven, kunnen bewoners en zorgverleners de draad niet zomaar weer opnemen. ‘Er moet dringend worden geïnvesteerd in initiatieven om mensen te helpen rouwen’, zegt rouwspecialist Jos Delarbre.
‘Alle aandacht gaat nu naar het indijken van de pandemie, en dat is natuurlijk terecht. Maar als samenleving mogen we ondertussen niet vergeten om te rouwen om al die coronadoden’, zegt rouw- en verliesconsulent Jos Delarbre. ‘Veel mensen hebben een dierbare verloren zonder echt afscheid van hem te hebben kunnen nemen. Daarom is er dringend nood aan initiatieven om hen bij te staan bij hun uitgestelde rouw.’ Zelf maakt Delarbre deel uit van het Supportteam Rouwbegeleiding Corona, dat uit 35 professionele rouwbegeleiders en experts van de Hogeschool PXL in Hasselt bestaat. Tot voor kort boden zij in woonzorgcentra ondersteuning aan bewoners, zorgverleners, directieleden en nabestaanden.
Waarom hebben woonzorgcentra externe rouwbegeleiders nodig?
Jos Delarbre: Wanneer ze een corona-uitbraak moeten bestrijden, hebben de zorgverleners en directieleden van woonzorgcentra, voor wie ik heel veel respect heb, geen tijd om zich met het mentale welzijn van de bewoners bezig te houden. Terwijl die ouderen net op dat moment veel nood hebben aan ondersteuning. Zo ontmoette ik een vrouw die me vertelde dat de twee vriendinnen in de kamers naast haar én haar schoonzus in de kamer tegenover haar aan covid-19 waren overleden. Ik heb haar verschillende keren bezocht om daarover te praten. Er was ook een koppel waarvan de man na een besmetting was gestorven. Wij hebben zijn vrouw toen bij hem in bed gelegd zodat ze hem nog even kon knuffelen. Ook de zorgverleners hebben afscheid van hem kunnen nemen, terwijl ze daar meestal amper tijd voor hebben. De impact op het personeel wordt trouwens vaak onderschat. Stel je voor dat je de kamer van een vrouw die je jarenlang hebt verzorgd op een ochtend leeg aantreft omdat ze de voorbije nacht is gestorven. En dat wel tien of twintig keer in een paar weken tijd. Dat verwerk je niet zomaar.
Hoe kunnen woonzorgcentra waar zo veel mensen zijn gestorven daarna de draad weer oppakken?
Delarbre: Om te beginnen is het belangrijk dat de directie en de zorgverleners over elk overlijden met de bewoners communiceren. Anders is het een te grote schok als iedereen voor het eerst weer samen in de kantine mag eten en er een heleboel stoelen leeg blijven. Daarnaast moet iedereen, zowel de bewoners en het personeel als de nabestaanden, de tijd krijgen om echt te rouwen. In een woonzorgcentrum waar in anderhalve maand 35 bewoners zijn overleden, hebben we bijvoorbeeld een coronaproof afscheidsplechtigheid voor de bewoners en zorgverleners georganiseerd. Op hetzelfde moment willen we op een andere locatie een identieke plechtigheid laten plaatsvinden voor de nabestaanden. Jammer genoeg houdt het daarmee op, want ons team kan niet meer verder werken.
Stel je voor dat je de kamer van een vrouw die je jarenlang hebt verzorgd op een ochtend leeg aantreft omdat ze is gestorven. En dat wel 10 of 20 keer na elkaar.
Waarom niet?
Delarbre: Tot eind december werd het supportteam ondersteund door de Koning Boudewijn Stichting, maar die financiering is nu weggevallen. We hebben ondertussen bij de overheid aangeklopt, maar die vindt dat wat wij doen eigenlijk de taak is van de Centra Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) en de Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW). Nu heb ik veel respect voor het werk van die centra, die voor corona al lange wachtlijsten hadden, maar rouwbegeleiding is niet iets wat je er zomaar even bij kunt doen. Daar moet je voor opgeleid zijn. De voorbije maanden klopten medewerkers van CAW’s en CGG’s geregeld bij ons team aan om raad te vragen. Heel jammer dus dat wij met ons werk moeten stoppen. Er zou net méér op rouwbegeleiding moeten worden ingezet. Op scholen, bijvoorbeeld.
Op scholen?
Delarbre: We lijken te vergeten dat er ook jongeren zijn die hun opa, oma, leraar of misschien wel een van hun ouders aan corona hebben verloren. Dat op zich is al zwaar en in coronatijden kunnen ze niet eens op een normale manier afscheid nemen. Bij wie moeten ze met hun verdriet terecht? Ze zitten de hele tijd tussen vier muren, zien hun vrienden amper en hun leerkrachten hebben al hun energie nodig om alle leerlingen door het moeilijke schooljaar te loodsen. Terwijl het toch zo belangrijk is dat die jongeren met iemand kunnen praten. Net als de ouderen in de woonzorgcentra.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
