De Hoge Raad van Financiën stelt voor om de door Europa gevraagde besparingsoefening vooral op het federale niveau door te voeren. Dat blijkt uit een advies dat donderdag werd gepubliceerd.
De Europese Commissie besliste vorige maand om een procedure voor buitensporig begrotingstekort te openen tegen ons land. België had eind 2023 een tekort van 4,4 procent en een schuldgraad van 105,2 procent van het bruto binnenlands product, veel meer dan de Europese maxima van respectievelijk 3 en 60 procent.
Enkele dagen later volgde duidelijkheid over het te lopen project. De volgende regeringen moeten de komende zeven jaar gemiddeld 0,48 procent van het bbp wegwerken, of in een verkort traject van vier jaar elk jaar een verbetering van 0,72 procent van het bbp realiseren. De voorkeur van de federale onderhandelaars gaat naar een traject op 7 jaar, al moet de Europese Commissie daarvan wel overtuigd worden met geloofwaardige hervormingen en besparingen.
De Commissie houdt in haar referentietrajecten geen rekening met de verdeling van de inspanning over de deelstaten. Die oefening mocht de Hoge Raad van Financiën maken. In dat advies, dat donderdag/vandaag gepubliceerd werd, werkt de Raad met drie verdeelsleutels. Eén en twee houden rekening met respectievelijk het aandeel van de verschillende entiteiten in de uitgaven en de ontvangsten, een derde geeft uitgaven en ontvangsten hetzelfde gewicht in de berekening. Dat laatste scenario heeft de voorkeur van de Hoge Raad.
Volgens die sleutel moet de federale overheid het aandeel in de totale overheidsschuld beperken tot 68,2 procent. De gewesten en gemeenschappen nemen 21,9 procent voor hun rekening, de lokale besturen 9,9 procent. Vlaanderen zou zo 12,8 procent van het totale overheidstekort mogen aandragen. Dat houdt ook in dat de inspanning vooral van entiteit I, de federale overheid en de sociale zekerheid, zal moeten komen. In 2023 zat bijna 80 procent van de totale schuld nog federaal. De gewesten en gemeenschappen waren toen goed voor 20,5 procent, waarvan 5,7 procent voor Vlaanderen.
De totale inspanning loopt volgens de laatste cijfers van het Monitoringcomité op tot ongeveer 28 miljard. De federale onderhandelaars beslisten maandag om die oefening te spreiden: ongeveer de helft moet met klassieke saneringsmaatregelen worden weggewerkt, de andere helft moet van ambitieuze hervormingen op vlak van fiscaliteit, arbeidsmarkt en pensioenen komen. En passant is het ook de bedoeling om fors te investeren in Defensie.
