Overzicht: hoe wordt het gat in de begroting gedicht?

De begrotingsinspanning bedraagt ongeveer 3 miljard euro. Waar komt dat geld vandaan? En wat zijn de concrete hervormingsmaatregelen? Een overzicht.

De federale ministers keurden de begroting goed en er werd overeenstemming bereikt over een reeks structurele hervormingen. Over de knelpuntdossiers, de verlaging van de vennootschapsbelasting (eis van N-VA), de meerwaardeheffing (eis van CD&V) en het mobiliseren van spaargeld (eis van Open VLD) wordt de komende weken en maanden “bijkomend studiewerk” verricht, weliswaar zonder deadline. Morgen leest premier Charles Michel zijn state of the union voor in het parlement.

In zijn persconferentie benadrukte premier Michel dat er geen indexverhoging komt, maar ook geen BTW-verhoging, geen verhoging van de accijnzen, geen aanpassing van de werkloosheidsuitkeringen en geen besparingen op de zogenaamde autoriteitsdepartementen (Binnenlandse Zaken, Justitie. …) Doel is de koopkracht en de competitiviteit te versterken.

De regering lichtte de volgende concrete maatregelen toe:

Gezondheidszorg en sociale zekerheid

Een belangrijke brok is voor de gezondheidszorg. Bevoegd minister Maggie De Block (Open VLD) beloofde destijds al dat ze volgend jaar 673 miljoen euro zou besparen. Daar komt nog zowat 200 miljoen euro bij, waardoor de gezondheidszorg goed is voor ‘een klein miljard’ van de totale inspanning.

Het geld komt onder meer van het aanpakken van de overconsumptie van geneesmiddelen (antibiotica worden duurder) en het overtollige gebruik van medische scans, nieuwe afspraken rond terugbetaling van geneesmiddelen met de farmasector en het terugdringen van het overschot aan ziekenhuisbedden. Voorts zullen de artsenhonoraria maar gedeeltelijk worden geïndexeerd.

De welvaartsenveloppe, die gebruikt wordt om de laagste inkomens te verhogen, zal slechts voor 75 procent gebruikt worden. Daarnaast wordt de pensioenleeftijd van militairen en het rijdend personeel bij de NMBS verhoogd, zodat hun pensioenleeftijd dichter aanleunt bij de algemeen geldende pensioenleeftijd.

Een initiatief in de sociale zekerheid is onder andere om mensen bij ziekte gedeeltelijk aan het werk te latern gaan. De besparingen bedragen in de sociale zekerheid 144 miljoen euro

Roerende voorheffing

Voorts blijft ook de stijging van de roerende voorheffing overeind. Die gaat van 27 naar 30 procent en moet zowat 385 miljoen euro opleveren. De speculatietaks wordt afgeschaft omdat die inhakte op de inkomsten van de beurstaks. Die laatste wordt dan wel weer uitgebreid.

Tankkaarten

Er komt een extra belasting op tankkaarten van mensen met een bedrijfswagen. Die zijn voor rekening van de werkgevers en moet zowat 100 miljoen opleveren. Premier Michel lanceerde ook het mobiliteisbudget, waardoor een werknemer de keuze krijgt tussen een hoger nettoloon, een bedrijfswagen of een mobiliteitsbudget.

Wet op e-commerce

De regering heeft het initiatief genomen om de wetgeving rond nachtwerk te versoepelen, waardoor bedrijven zonder voorwaarden ’s nachts mensen tewerk zullen kunnen stellen. Door nachtarbeid (werk tussen 20 uur en 6 uur) zonder voorwaarden toe te laten, kunnen Belgische webshops nu een competitiever aanbod voorstellen en ook de verkoop aan het buitenland opvoeren. Deze maatregel laat op korte termijn ook toe om heel wat banen te creëren in België.

Arbeidsmarkt

De regering-Michel heeft samen met de begroting 2017 enkele hervormingen van de arbeidsmarkt goedgekeurd die volgens haar voor meer welvaart en welzijn zullen zorgen. Het gaat om het wetsontwerp werkbaar en wendbaar werk en de hervorming van de wet van 1996.

Wegens het uitblijven van een akkoord tussen de sociale partners, heeft de regering zelf het heft in handen genomen om werken meer werkbaar en wendbaar te maken, zo kondigde ze zaterdag aan. De maatregelen in het ontwerp van de zogenaamde wet-Peeters bieden volgens de regering een antwoord op de vraag hoe de economie competitiever gemaakt kan worden, de jobs van mensen werkbaar en de arbeidsmarkt wendbaar.

Centraal in het wetsontwerp staat de annualisering van de arbeidsduur, waarbij de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur over een periode van 1 jaar wordt berekend, in plaats van per trimester. Overgaan tot zo’n annualisering zal pas kunnen na overleg tussen werkgevers en vakbonden op ondernemings- of sectorniveau. Anders dan in Peeters’ oorspronkelijke ontwerp, dat hij in juli aan de Groep van 10 overmaakte maar waarover dus geen overeenstemming werd bereikt, worden de grenzen van de arbeidsduur niet verder uitgebreid naar 11 uur per dag en 50 uur per week (in plaats van de 9u/dag en 45u/week vandaag). Sectoren en ondernemingen die dat wel wensen, kunnen immers gebruik maken van wet op nieuwe arbeidsregelingen uit 1987. Zowel dit optrekken van de wekelijkse arbeidsduur naar meer dan 45 uren of het optrekken met 5 uur boven de huidige 38/40 uren, zal alleen kunnen na akkoord op bedrijfs- of sectorvlak. Als dat op bedrijfsniveau gebeurt via de wijziging van het arbeidsreglement, hebben individuele werknemers bovendien de mogelijkheid tot bezwaar. Sowieso zal een werknemer niet meer dan 143 uren boven de gemiddelde arbeidsduur mogen presteren.

Verder voorziet de regering een pakket van maximaal 100 vrijwillige overuren waarvoor de werknemer kan kiezen om deze te presteren. Deze overuren worden onmiddellijk uitbetaald, mét toeslag. “Uiteraard kunnen dergelijke overuren pas gepresteerd worden als er een aanbod is langs de werkgeverszijde”, benadrukt Peeters.

Tegelijk komt er een wettelijk kader voor occasioneel telewerk, zodat werknemers niet verplicht worden vrijaf te nemen als er bijvoorbeeld een technieker aan huis komt.

Ook het voorstel om het schenken van verlofdagen mogelijk te maken, wordt weerhouden. Het is een maatregel ten gunste van wie een ziek kind heeft en alle verlofstelsels heeft uitgeput. Wie verlofdagen schenkt, doet dat anoniem.

(TE)