Met zijn eigengereide stijl heeft MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez zowat alle Vlaamse partijvoorzitters tegen zich in het harnas gejaagd. Op één uitzondering na: Sammy Mahdi (CD&V). Daar zijn inhoudelijke, maar ook strategische redenen voor.
‘Sammy Mahdi zou de ideale premier zijn.’ De stelling doet niet alleen de ronde bij Mahdi’s eigen CD&V, maar ook binnen de MR. Sinds een tijdje lopen de Franstalige liberalen wel erg hoog op met de Vlaamse christendemocraten. In die mate dat de partij van Georges-Louis Bouchez hardop nadenkt over eerste minister Mahdi als centrumfiguur aan het hoofd van een regering met bijvoorbeeld socialisten, christendemocraten, liberalen en de N-VA. In een steeds diverser België zou de achtergrond van Mahdi – zijn vader is Irakees – symbolisch van grote waarde zijn.
Van een heruitgave van een heuse tandem, zoals toenmalige voorzitters Wouter Beke (CD&V) en Charles Michel (MR) zich presenteerden bij de verkiezingen in 2014, is voorlopig geen sprake. Wel is de steeds luider klinkende vleierij richting de CD&V het resultaat van een jarenlange uitputtingsslag tussen de MR en de Vlaamse partijen. Een hoge Vlaamse liberale bron vat het samen als volgt: ‘Sammy Mahdi is de enige Vlaamse voorzitter bij wie Bouchez het nog niet verkorven heeft.’
Melissa Depraetere (Vooruit) en het voorzittersduo van Groen – Nadia Naji en Jeremie Vaneeckhout – lusten ‘GLB’ al langer rauw. Bouchez heeft van zijn strijd tegen links een levenshouding gemaakt. Zelfs de relatie met zusterpartij Open VLD staat op een laag pitje. Volgens ingewijden kennen voorzitter Tom Ongena en Bouchez elkaar amper. Bovendien botert het al lange tijd niet tussen de Waal en premier Alexander De Croo, nochtans het boegbeeld van de Open VLD in de komende verkiezingscampagne.
‘Dood lijk’
De CD&V en de MR vinden elkaar wel vaker op het vlak van migratie, veiligheid, fiscaliteit en arbeidsmarktbeleid. In de kern, de belangrijkste politieke vergadering van de federale regering, zo getuigt een Vlaamse toppoliticus, ‘leek de Open VLD op een gegeven moment niet afkerig te staan tegenover een taks op ongezonde voeding, maar die was imbuvable voor Bouchez enMahdi.’
Of neem de kernuitstap. Wanneer toenmalig Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert aan het einde van 2021 de kerncentrales omschreef als een ‘dood lijk dat je niet meer kunt blijven reanimeren’, kropen de CD&V en de MR steeds dichter bij elkaar met hun verzet tegen de volledige kernuitstap. Bovendien is Mahdi naar verluidt nog niet vergeten hoe de MR als enige Vivaldi-partij hem voluit steunde toen hij in de zomer van 2021 als staatssecretaris voor Asiel en Migratie een hongerstaking van sans-papiers het hoofd moest bieden.
Zelfs de grote fiscale hervorming van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V), waarvan de mislukking vrijwel altijd op het conto van de MR wordt geschreven, zorgde niet voor een verzuring van de relatie tussen beide partijen. De alternatieven voor Van Peteghems ideeën die Bouchez en co. op tafel legden, waren vaak meer behapbaar voor de CD&V dan die van de andere partijen. Op een cynische manier bekeken kunnen beide partijen munt slaan uit het echec van de fiscale hervorming: Van Peteghem kan zich profileren als de man die alles uit de kast haalde, maar faalde. De MR kan zich opwerpen als laatste dam tegen nieuwe belastingen voor de middenklasse en de ondernemers.
(Lees verder onder de preview)
Opportunisme
Tot zover de inhoud. Voor de bromance tussen Bouchez en Mahdi zijn er echter ook strategische redenen. Zo zou Bouchez maar geen voet tussen de deur krijgen bij Bart De Wever (N-VA). Volgens meerdere bronnen zou de MR-voorzitter De Wever al herhaaldelijk hebben gepolst voor een onderhoud. Maar De Wever vertrouwt hem niet, de vrees zit erin dat de inhoud van een gesprek tussen beide heren de dag erna wordt gelekt naar de media door Bouchez – een trekje dat meerdere politici hem verwijten.
Daardoor verliest Bouchez een centrumrechtse partner. Dan komt de CD&V gelegen. Mahdi profileert zich sinds zijn voorzitterschap rechtser dan zijn voorgangers, ook op cultureel vlak. Zowel Mahdi als Bouchez voelt er iets voor om vanuit een centrumrechtse uitgangspositie de N-VA voor een keuze te stellen: blijft de partij van Bart De Wever een coalitie met de linkse PS, inclusief een staatshervorming, verkiezen boven een socio-economisch rechtse koers zonder staatshervorming?
Er is ook een interne Waalse bekommernis. Bij de Franstalige liberalen zit de schrik er dik in dat ze na de Waalse parlementsverkiezingen in juni buitenspel worden gezet door een coalitie van PS, Ecolo en Les Engagés, het voormalige CDH. PS-voorzitter Paul Magnette droomt al langer luidop van een regering zonder liberalen, en met wat geluk zou het ditmaal kunnen lukken.
Maar Mahdi heeft de banden met Les Engagés-voorzitter Maxime Prévot net aangehaald, de relatie tussen de Vlaamse en Franstalige christendemocraten is sterker dan die in jaren is geweest. Als Bouchez de CD&V – en dus Les Engagés – dicht bij zich kan houden, kan hem dat voordelen opleveren in Wallonië. Al valt te bezien in welke mate Prévot bereid is om Bouchez tegemoet te komen, want de burgemeester van Namen voelt zich kiplekker in het midden van het bed.
Ten slotte speelt er ook opportunisme. Volgens de peilingen dreigt de Open VLD de kleinste partij van Vlaanderen te worden. De CD&V is niet de massapartij van weleer, maar ziet er toch gezonder uit dan de partij van De Croo. Bij de MR zijn ze ervoor beducht dat de Open VLD na zo’n electorale afstraffing wel eens voor de oppositie zou kiezen. Daar heeft Bouchez geen zin in. Een liberaal: ‘Dan is het begrijpelijk van Bouchez dat hij zijn eieren niet in één Vlaams mandje legt.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier