‘Hoe meer posts je verwijdert, hoe meer Facebook over je weet’

Zal Facebook na een zoveelste datalek tot de orde worden geroepen? ‘Facebook heeft veel lobbygeld. Daarom zijn lokale beleidsmakers terughoudend om het bedrijf tegen de schenen te schoppen’, zegt technologiesocioloog Ben Caudron (Erasmushogeschool Brussel).

Cambridge Analytica heeft de gegevens van 50 miljoen Facebookgebruikers bemachtigd om de Amerikaanse presidentsverkiezingen in het voordeel van Donald Trump te beïnvloeden. Verschilt dat van de normale politieke propaganda? (Louise Van Espen, Antwerpen)

Ben Caudron: Traditionele media zoals kranten en televisiestations hebben veel minder gegevens over hun publiek. Facebook werkt met minstens honderd verschillende gedragsindicatoren, en zo kan het gebruikers veel gerichter profileren dan de traditionele media. Of Cambridge Analytica de verkiezingsuitslag heeft beïnvloed, kunnen we op dit moment niet met grote zekerheid zeggen. Maar experimenten hebben aangetoond dat Google en Facebook wel degelijk een impact hebben. Of onbesliste kiezers op Google eerst sites te zien krijgen die positief zijn voor de Republikeinen of de Democraten beïnvloedt hun stemgedrag.

De afgelopen jaren kreeg ik in mijn Facebookfeed meer (inter)nationaal nieuws. Wil Facebook op die manier meer data krijgen over mijn politieke en culturele voorkeuren? (Koen Pottie, Velm)

Caudron: Facebook wil altijd meer data genereren. Hoe meer data points het bedrijf heeft, hoe meer geld het aan zijn adverteerders kan vragen. Maar in dit geval wilde Facebook vooral de concurrentie aangaan met andere sociale netwerken die inzetten op nieuws. Daarom heeft Facebook nieuwssites de mogelijkheid gegeven om hun product via de sociaalnetwerksite aan te bieden, en daar zijn ze massaal op ingegaan. Dat u meer nieuws te zien kreeg, kwam ook doordat uw Facebookvrienden meer geklikt hebben op nieuwsberichten.

Facebook krijgt al jaren af te rekenen met privacyschandalen. Waarom wordt daar nooit tegen opgetreden? (Riet Espeel, Rumbeke)

Caudron: Het is vreemd dat het schandaal rond Cambridge Analytica plots zo veel aandacht krijgt, want we wisten al jaren dat zulke dingen gebeuren. Schandalen rond Facebook sterven vaak een snelle dood. Omdat Facebook over veel lobbygeld beschikt, zijn lokale beleidsmakers terughoudend om het bedrijf tegen de schenen te schoppen. Zo had Facebookoprichter Mark Zuckerberg onder de president Barack Obama een directe lijn met het Witte Huis. Daarnaast behoren technologiebedrijven zoals Apple en Facebook tot de meest waardevolle ter wereld, en veel politici lijken te denken dat ze too big to fail zijn. Bovendien is de overheid een objectieve bondgenoot van Facebook, want ook zij is geïnteresseerd in de data.

Nochtans is het grote publiek wel bezorgd om privacy, ook al probeerde Zuckerberg ons een poosje wijs te maken dat jongeren daar niet langer in geïnteresseerd zijn.

Doet Facebook genoeg om extremistische haatposts te verwijderen? (Olivier Verhelst, Oostkamp)

Olivier Verhelst, Oostkamp

Caudron: Ik snap dat mensen verontwaardigd zijn over sommige berichten. Maar hoe zouden die mensen het vinden als een platform de meningen censureert die zij belangrijk vinden? Op dat vlak moeten we heel voorzichtig zijn, en ons afvragen of het wenselijk is dat een private onderneming kan beslissen welke content gepast is en welke niet.

VRAAG VAN DE WEEK:

Is het, eens je een Facebook-account hebt gehad, mogelijk om al je gegevens permanent te verwijderen? (Robin Koyen, Ekeren)

Caudron: Nee. Zoals bij het kaarten geldt de uitdrukking: de tafel plakt. Als je posts en likes verwijdert, wordt die informatie onzichtbaar voor de buitenwereld, maar Facebook blijft over jouw data beschikken. Als je systematisch eigen dingen, zoals politieke posts, gaat verwijderen krijgt Facebook bovendien meer inzicht in je gedrag en hoe dat verandert. Het beste is om je profiel helemaal te verwijderen. Dat registreert Facebook ook, maar zo krijgt het maar één keer nieuwe data.