‘Hoe de regering-De Croo met flexi-jobs belastingontwijking organiseert’

De regering-De Croo zou ervoor zorgen dat al wie werkt, netto meer zou overhouden. Daar kwam niets van terecht. In plaats daarvan organiseert ze belastingontwijking met de uitbreiding van de flexi-jobs, schrijft Knack-redacteur Ewald Pironet.

Werken moet meer lonen. Dat is wat de de regering-De Croo in haar regeerakkoord vastlegde: er zou worden gewerkt aan een brede fiscale hervorming en één van de belangrijkste principes daarbij was volgens het regeerakkoord het volgende: ‘We zetten in op een verdere verlaging van de lasten op arbeid, zowel voor werknemers, ambtenaren als zelfstandigen, waarbij ook rekening moet gehouden worden met de parafiscale lasten.’ (zie blz. 52)

Zo’n lastenverlaging mag er ook wel komen, want zoals Wim Coumans, de voorzitter van de Hoge Raad van Financiën, ooit in Knack zei: ‘Alle statistieken bevestigen dat we op het vlak van lasten op arbeid tot de wereldtop behoren.’

Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) werkte zo’n breed fiscaal hervormingsplan uit en ook hij was in Knack zeer duidelijk over het opzet: ‘Werken moet meer lonen.’ Van zijn hervormingsplan kwam niets van in huis. Premier Alexander De croo (Open VLD) schoof het eerst op de lange baan, daarna gunde geen enkele coalitiepartij Van Peteghem nog een succes, omdat de verkiezingen naderden.

Nochtans riep ook elke partijvoorzitter de voorbije jaren dat werken meer moet opleveren, dat de financiële kloof tussen wie werkt en wie niet werkt, groter moet worden. Hoe dat gefinancierd moet worden, wordt er nooit bij verteld. Gezien de budgettaire toestand in België kunnen de belastingen op arbeid niet worden verlaagd zonder dat er elders bespaard moet worden of er andere inkomsten moeten worden gezocht.

Toen Knack voor de zomer aan de zeven Vlaamse politieke partijen vroeg waar ze concreet het geld wilden halen voor een lastenverlaging op arbeid, had niemand een concreet plan. Dat werken meer moet lonen, bleek niet meer dan een holle slogan in aanloop naar de verkiezingen van 2024.

Perverse effecten

De regering-De Croo presenteerde zojuist het begrotingsakkoord dat naar slechte gewoonte na lang nachtelijk vergaderen werd bereikt. Daarin werd de uitbreiding van de flexi-jobs opgenomen. In 2015 werd het systeem van de flexi-job door de regering-Michel ingevoerd. Iedereen die minstens vier vijfde werkt bij een andere werkgever, of gepensioneerd is, kan een centje bijverdienen zonder dat hij of zij daar belastingen of sociale bijdragen op moet betalen. Uw brutoloon is dus gelijk aan uw nettoloon.

(Lees verder onder de preview)

Aanvankelijk kon u in het flexi-statuut alleen aan de slag in de horeca, maar in 2018 werd dat op vraag van de Open VLD uitgebreid naar de kleinhandel. Daardoor mochten vanaf toen ook winkels, bakkers, slagers en kappers arbeidskrachten inzetten in een flexi-job. Sinds begin dit jaar kan dat ook in de sectoren sport, exploitatie van bioscoopzalen, podiumkunsten en muziek (geen artistieke functies) en de zorgsector.

Extra sectoren

En nu wordt, opnieuw op vraag van de liberalen, de flexi-job door de regering-De Croo nog eens uitgebreid. Vanaf 1 januari 2024 komen er bovenop de tien huidige sectoren nóg eens twaalf extra sectoren bij. U kan vanaf dan ook in het onderwijs, de kinderopvang, het leerlingenvervoer, de voeding- en eventsector als flexi-jobber aan de slag.

De vraag die zou kunnen gesteld worden: waarom alleen in die sectoren? Waarom bijvoorbeeld niet in de toeristische sector? De uitvaartsector? De media? Noem maar op? Hoe lang zal het duren voor de poort helemaal wordt opengezet en u overal als flexi-jobber aan het werk kunt?

Maar véél belangrijker zijn de perverse effecten van de flexi-job. Nu wordt er door de regering-De Croo gezegd dat de uitbreiding van de flexi-job ervoor zal zorgen dat er meer mensen in het onderwijs aan het werk zullen gaan. Zou het? Er zijn nu al leerkrachten die aan het cijferen zijn of het niet verstandig is om hun voltijdse baan in het onderwijs terug te schroeven tot een viervijfdebetrekking, om dan elders als flexi-jobber aan de slag te gaan.

Daarnaast wordt er met de uitbreiding van de flexi-jobs opnieuw een fiscale koterij bij getimmerd, terwijl deze regering opnieuw volgens haar regeerakkoord werk zou maken van een ‘vereenvoudiging’ van onze fiscaliteit (blz. 6 van het regeerakkoord). De regering doet dus net het tegenovergestelde van wat ze heeft beloofd, het wordt allemaal nog complexer.

Het allerbelangrijkste is evenwel dat er met de flexi-job geen belastingen en geen sociale bijdragen worden betaald. Dat klinkt misschien goed, maar betekent wel dat de schatkist en de sociale zekerheid inkomsten mislopen. Vandaar de terechte kritiek van de vakbonden dat met de uitbreiding van het aantal sectoren waar een flexi-jobber aan de slag kan, de sociale zekerheid verder wordt ondergraven.

Emmer met gaten

Iedereen is het er over eens: de lasten op arbeid zijn in ons land te hoog. Maar geen enkele regering heeft dat tot nu toe echt aangepakt, ondanks de mooie, terugkerende, ronkende verklaring dat werken meer moet lonen. De voorbije decennia riepen de regeringen wel allerlei extralegale voordelen in het leven, waarop geen of minder belastingen en socialezekerheidsbijdragen moeten worden betaald. Het gaat van maaltijdcheques over bedrijfswagens tot ecocheques.

Die extralegale voordelen zijn voordelig voor werkgever en werknemer, maar nadelig voor de belastinginkomsten waarmee de staat haar werking financiert, en voor de inkomsten van de sociale zekerheid, die instaat voor werkloosheidsuitkeringen, ziekteverzekering enzovoort.

Daarom heeft de voorzitter van de Hoge Raad voor Financiën, Wim Coumans, onze personenbelasting ooit vergeleken met een emmer met 50 gaten: het water stroomt weg. De regering-De Croo heeft met de uitbreiding van de flexi-jobs een van die gaten veel groter gemaakt. Nu kan het water nog vlugger wegstromen. Zo wordt het alleen maar moeilijker om ooit alle gaten te dichten.

Ondanks de beloften in haar regeerakkoord heeft ook de regering-De Croo niets gedaan om de lasten op arbeid te verminderen. Met de uitbreiding van het aantal sectoren waar een flexi-jobber aan de slag kan, heeft de regering-De Croo wel nog meer belastingontwijking georganiseerd.