Officieel is de opdracht van informateurs Joachim Coens (CD&V) en Georges-Louis Bouchez (MR) nog niet ten einde. Maar de PS laat het duo geen optie: zij moeten de koning vrijdag vertellen dat de paars-gele aandelen geen euro waard zijn.
‘En als de PS nu eens de breuk met de N-VA vaststelt om de regenboogcoalitie vooruit te helpen?’ De Franstalige krant Le Soir schrijft maandagochtend over signalen die de redactie heeft opgevangen uit PS-hoek. Voorzitter Paul Magnette zou wel eens de taak op zich willen nemen om Paars-Geel voor eens en voor altijd dood te verklaren. De krant werkt echter op basis van anonieme getuigenissen. Het gerucht blijft onbevestigd.
24 uur later. Gewezen preformateur Rudy Demotte (PS) gooit in interviews met de kranten van Sudpresse en op de geluidsgolven van de RTBF en de VRT de deur keihard dicht. Plots krijgen redacties de voor lange tijd geheim gehouden preformateursnota te zien. Die werd 4 november door Demotte en Geert Bourgeois (N-VA) voorgelegd aan de koning. De conclusie: op het vlak van begroting, arbeidsmarkt, sociale zekerheid, pensioenen, energie, migratie en het communautaire gaapt telkens een Grand Canyon tussen de N-VA en de PS. Op 17 december denkt Demotte nog altijd hetzelfde als op 4 november: de paars-gele piste loopt dood.
Demotte wordt niet teruggefloten door Magnette. Het mediaoptreden is ingecalculeerd en beredeneerd. Op de Keizerslaan, het PS-hoofdkwartier, wordt haast schouderophalend gereageerd. Demotte herhaalt wat we al langer weten en zeggen, klinkt het in de wandelgangen. ‘Het rapport van 4 november kan men vandaag copy-pasten.’ Het verschil tussen toen en nu is dat broodnodige woorden wel worden uitgesproken: N-VA en PS samen in een regering is ‘impossible’.
Het rapport van de preformateurs van 4 november kan men copy-pasten.
Bij de Franstalige liberalen van de MR grijpen sommigen de uitspraken van Demotte aan om zelf de bladzijde om te slaan. ‘De deur voor een regering met PS en N-VA stond vóór het interview met Rudy Demotte halfopen’, zegt Senaatsvoorzitter Sabine Laruelle bij Bel RTL. ‘Nu is ze helemaal dicht.’
Laruelle kijkt nu naar de CD&V en de Open VLD. Zij hebben de sleutel in handen, zegt ze. Die boodschap bracht ook nota bene Geert Bourgeois ten berde. ‘Er is een sterk Vlaams regeerakkoord’, zei hij bij Radio 1. ‘Zonder een beleid op federaal vlak kunnen we dat niet realiseren.’ Een echo van de woorden van N-VA-voorzitter Bart De Wever afgelopen weekend. Ook hij sprak de Vlaamse christendemocraten en liberalen rechtstreeks aan. N-VA gaat CD&V en Open VLD niet vallen, zo zweerde De Wever plechtig. Geldt dat ook in de andere richting?
‘Ça ne va pas’
CD&V en Open VLD doen alsof hun neus bloedt. Enkele prominente Kamerleden werpen zich dinsdagochtend op als de verdedigers van de koninklijke informateurs. Hendrik Bogaert (CD&V) vraagt respect voor Coens en Bouchez. Ook Open VLD’ers Egbert Lachaert en Vincent Van Quickenborne doet dat. Die tweede verwoordt het evenwel het scherpst. ‘Als de PS denkt hiermee een federale regering te kunnen forceren: think again. It won’t happen.’
Op het CD&V-hoofdkwartier gaat men ervan uit dat Coens en Bouchez gewoon voortdoen tot vrijdag, wanneer hun (eerste) rapport op het Paleis moet liggen. Kamerfractieleider Servais Verherstraeten zegt tegen Knack dat de informateursopdracht ondanks de lekken en uitspraken van de afgelopen weken ‘nog steeds zin heeft’.
De vraag luidt dan: om wat te doen? Maandagmiddag liep politiek commentator Rik Van Cauwelaert al vooruit op de feiten. ‘Het is de taak van de informateurs om het overlijden van Paars-Geel vast te stellen. Zij ondernemen nu zware pogingen om N-VA en PS bij elkaar te brengen. Hun taak is op het einde naar het Paleis te stappen en te vertellen: “Sire, ça ne va pas“.’
Officieel zijn de PS en de N-VA nog steeds bereid om aan tafel te schuiven. Maar het eindrapport van beide informateurs leidt tot één duidelijke conclusie: ça ne va pas.
Maar wat gaat dan wél? MR-politica Laruelle benadrukte nogmaals dat Paars-Groen, met 76 zetels, een te krappe meerderheid heeft. Zij lonkt naar de CD&V om die meerderheid te versterken. Ook Demotte nodigde de voltallige christendemocratische familie uit om over te gaan naar een ‘multicolore‘ van paars-groen-oranje.
Rechterflank
Maar de CD&V heeft tegelijk al meermaals aangegeven (nog) niet zonder de N-VA door te willen gaan. Zal zij alsnog pleiten voor een informateursrondje voor Bart De Wever? En wat met de rechterflank van de Open VLD, vertegenwoordigd door Alexander De Croo, Egbert Lachaert en Vincent Van Quickenborne? Als het dan toch zonder N-VA zou moeten, dan hoopte die flank op een soort natuurlijke afvloeiing van de N-VA uit de formatie. Doordat de PS de handschoen opneemt om als eerste de N-VA de deur te wijzen, zijn de Vlaamse liberalen als de dood om aanzien te worden als het schoothondje van Paul Magnette.
Hoe dan ook ligt de bal in het kamp van koning. Die beslist evenwel niet in een vacuüm. Als genoeg partijvoorzitters hem adviseren om voluit te kiezen voor de ‘multicolore‘, dan stuurt hij binnenkort een (pre)formateur in het veld om die regering zonder Vlaamse meerderheid te smeden. Mislukt die opdracht, dan lijken vervroegde verkiezingen nabij.
Zo lijkt de teruggefloten MR-vicepremier David Clarinval alsnog gelijk te krijgen. Die zei afgelopen weekend dat er eigenlijk nog maar twee keuzes overblijven: paars-groen-oranje of nieuwe verkiezingen. Schikt het Paleis zich naar die keuze of tovert de koning nog een verrassing uit zijn hoed?
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
