Een verkiezingsboek dat er geen is. Dat is de beste beschrijving van het gedegen werk Over identiteit van N-VA-voorzitter Bart De Wever. In het pamflet maakt hij korte metten met de cultuurrelativisten op links. Maar ook met de identitairen ter rechterzijde.
Bart De Wever schrijft een boek en dan luistert Vlaanderen. Op iets meer dan drie weken voor de verkiezingsdag was er dan ook heel wat schoon volk opgetrommeld. Theo Francken, Peter De Roover, Johan Van Overtveldt, Zuhal Demir, Annick De Ridder: allen tekenden ze present op de voorstelling van Over identiteit.
Dat essay was eigenlijk bestemd voor na de verkiezingen. ‘Maar mijn partij wilde het voor 26 mei klaar’, aldus de voorzitter van diezelfde partij.
En zo zal het werk integraal deel gaan uitmaken van de verkiezingscampagne. ‘Het is nochtans geen verkiezingsmanifest’, zo klonk het. En in de strikte vorm van de betekenis heeft De Wever gelijk. Zijn pamflet bulkt niet van de makkelijke oneliners en ballonnetjes.
De lezer krijgt daarentegen wel geleerden als Samuel Huntington, Bassan Tibi en Benedict Anderson voorgeschoteld, voorzien van een grote portie inzicht in de politiek van de Oudheid. Die gedegenheid weerspiegelt zich ook in de boekomslag: sober en verzorgd.
Wat het werk ook onderscheidt van ‘gewone’ verkiezingsboeken is het duurzaam karakter ervan. Het intellectualistisch geheel is een blijver en overstijgt de kiescampagne van 2019.
Maar natuurlijk is het werk van Bart De Wever wel degelijk een verkiezingsboek. Álles wat een partij op dit moment wel (of niet) doet, moet onvermijdelijk in het licht worden gezien van de verkiezingen.
Leeg vat
En zo zet De Wever zich neer als een belezen en al bij al gematigd politicus. Een mogelijk toekomstige Vlaamse minister-president die identiteit niet als een vaststaand en gesloten iets bekijkt, maar als een complex en dynamisch gegeven, dat niemand per definitie kan uitsluiten. ‘Een gemeenschap die haar heersende concept van identiteit tracht te verabsoluteren en vereeuwigen, is zo goed als ten dode opgeschreven’, zo schrijft hij ergens.
Identiteit is niet verankerd in bloed en bodem
Natuurlijk krijgt de migratiepolitiek van de laatste decennia ervan langs. Het feit dat Wallonië pas recentelijk een inburgeringsbeleid voert, bewijst volgens De Wever in welke mate de jarenlange strijd tegen extreemrechts de energie heeft opgeslorpt. Energie die gebruikt had kunnen worden om nieuwkomers wegwijs te maken in onze samenleving.
Ook het toekomstig migratiebeleid moet aangepast worden. N-VA vindt het niet normaal dat een migrant kan kiezen voor een land en niet andersom. Het Australisch model staat zoals bekend te lezen in het verkiezingsprogramma.
Evenzeer is het boek een aanklacht tegen het cultuurrelativisme. ‘Je komt als nieuwkomer in België niet aan in een leeg vat’, zei De Wever. De verbeelde Vlaamse gemeenschap is een feit. Het wereldburgerschap dat vanaf mei ’68 werd bejubeld wordt door ‘intellectuele, artistieke en academische kringen’ is een illusie gebleken. ‘In weerwil van jezelf’ zal je een connectie blijven voelen met leden van die ingebeelde gemeenschap, schrijft hij.
Bloed en bodem
Maar waartegen De Wever zich in dezelfde mate wil verzetten, zijn zij die identiteit ‘verabsoluteren’. De N-VA-voorzitter maakte dat des te duidelijker tijdens de boekpresentatie door er zelf over te beginnen.
‘Identiteit is niet verankerd in bloed en bodem’, zei hij. Hij betreurt het dat ‘jonge cohorten hun oren laten hangen’ naar die praat en vaak ‘over de grens van racisme gaan’. Een niet mis te verstane verwijzing naar Schild & Vrienden, de omstreden groepering rond Vlaams Belang-lijsttrekker Dries Van Langenhove, waarvan sommige leden zich ook in N-VA-kringen begaven en begeven.
De leidcultuur die De Wever propageert staat niet in steen gebeiteld. Er zijn weliswaar bepaalde inherente elementen binnen die ‘software’: Nederlands als taal, verlichtingswaarden als leidraad, de neutraliteit van de overheid en het burgerschap. Dat laatste mag zelf gevierd worden met een eigen ‘pledge of allegiance’, zoals ze die in de VS kennen. De vreugde die nieuwbakken Amerikanen voelen bij het verwerven van het burgerschap is iets wat De Wever naar eigen zeggen ‘ontroert’.
Maar door de Vlaamse identiteit voor te stellen als toegankelijk en dynamisch, distantieert De Wever zich eens te meer van de alt-right en andere soorten nativismen. Door de extremen op links en rechts onder vuur te nemen, wil N-VA de weg vrijmaken om haar status als brede volkspartij te bestendigen. Hoezo geen verkiezingsboek?
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
