De helft van de wereldbevolking krijgt er ongeveer veertig levensjaren lang mee te maken, en toch blijven maandstonden een taboe. ‘Vrouwen zouden felicitaties moeten krijgen voor die maandelijkse bloeding, net als voor een geboorte.’
Een falafel. Een parachute. Een flamingo. Het zijn maar 3 van de 230 nieuwe emoji’s die onlangs werden gelanceerd door het Unicode Consortium, de organisatie die officieel bepaalt met welke emoticons wij kunnen communiceren. Op de lijst staat ook een druppel bloed. Die staat symbool voor twee dingen: bloeddonatie en menstruatie. Dat laatste is een idee van liefdadigheidsorganisatie Plan International, die al lang pleit voor zo’n emoji om het taboe rond menstruatie te doorbreken. De laatste jaren zijn er wel meer initiatieven die komaf willen maken met de schaamtegevoelens die daarover leven. Zo was er anderhalf jaar geleden voor het eerst een reclamespot voor maandverband (van Libresse) met écht bloed. En het modemerk Monki lanceerde onderbroeken met daarop duidelijke boodschappen als ‘ Periods are cool‘ en ‘ Bloody queen‘.
De Nederlandse journalist Paula Kragten lanceerde in 2014 al een onlinemagazine dat helemaal gewijd is aan menstruatie: Period!. En ze schreef ook een boek over het thema: Mooi rood is niet lelijk. Je zou denken dat zij razend enthousiast is over de nieuwe emoji, maar dat valt tegen. ‘Op zich vind ik het een mooi initiatief, en toch is het ook een gemiste kans. Emoji’s zijn doorgaans grappig, terwijl wij nu een bloeddruppel krijgen. Te cliché, vind ik. En jammer dat we die druppel ook nog moeten delen met bloeddonatie: zo wordt menstruatie weer in de medische hoek geduwd. Maar bovenal mis ik de fun. Waarom konden ze er geen leuke tampon of maandverband van maken? Of een menstruatiecup met twee oogjes en een mondje? Daar zou je ook meer aan hebben: dan kon je tenminste een sms sturen naar je partner die in de supermarkt stond en op een ludieke manier duidelijk maken wat je nodig had. En weet je wat misschien nog het ergst van al is? Dat we nu staan te juichen omdat er eindelijk zo’n emoji “mag komen”. In 2019!’
Niet naar school
Dat het taboe nog springlevend is, hoef je Kragten niet te vertellen. ‘Toen ik vijf jaar geleden Period! lanceerde, was menstruatie iets waarover amper werd gepraat of geschreven. Af en toe eens een artikeltje in de gezondheidsrubriek van een krant, meer zag je niet. Nu is er een explosie van organisaties die zich erop storten, dus er is hoop. Maar voorlopig blijven de problemen gigantisch. In veel delen van de wereld mogen meisjes die menstrueren niet eens naar school, omdat men dat onrein vindt. En uit recent onderzoek van Plan International in Britse scholen blijkt dat zelfs daar ” period poverty” een belangrijk probleem is: westerse meisjes die maandelijks schooldagen missen omdat ze zich geen maandverbanden of tampons kunnen veroorloven. En dan is er nog de schaamte: ook in Nederland en België zien we dat vrouwen te lang zwijgen over extreme pijn of hevig bloedverlies. Ze durven niet naar de dokter te gaan, omdat ze denken dat het erbij hoort. Terwijl dat natuurlijk niet zo is. Daarom ben ik ook een tegenstander van het – wellicht goedbedoelde – “menstruatieverlof”. Als je vrouwen een paar dagen per week op de bank laat liggen, suggereer je weer dat het een ziekte is. Terwijl je bij normale menstruatie perfect kunt functioneren.’
Het menstruatietaboe vindt zijn oorsprong in eeuwenoude religieuze voorschriften, vertelt Kragten. ‘Zo zijn er Bijbelse teksten die het hebben over de onreinheid van menstruerende vrouwen. En tijdens de Ramadan worden we bij Period! gebombardeerd met mailtjes over meisjes en vrouwen die daarmee worstelen. Maar in de kern komt het neer op één ding: angst voor het onbekende. De koppeling tussen menstruatie en ovulatie werd pas in de negentiende eeuw vastgesteld, we zijn daarover eeuwenlang in het duister gebleven. En blijkbaar zit die angst nog ergens diep in onze genen ingebakken. Menstruatie wordt als iets vies en verdachts gezien, terwijl het de keerzijde van zwangerschap is. In plaats van zich te schamen, zouden vrouwen felicitaties moeten krijgen voor hun maandelijkse bloedingen.’
In de Verenigde Staten lijkt het de goede kant op te gaan: daar organiseren steeds meer ouders een menstruatiefeest voor hun dochters. ‘Op zich zijn zulke feestjes met rode limonade en cupcakes gevuld met frambozengelei wel grappig, maar ik zou het toch alleen doen als mijn dochter daar zin in heeft. Als we al leren om er gewoon over te praten, is dat een hele stap vooruit.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
