‘Het in orde brengen van onze overheidsfinanciën is altijd iets voor anderen’

‘Het IMF roept de beleidsmakers in ons land op “zonder uitstel” de begroting beter in evenwicht te brengen. Dat is nodig om een buffer te hebben voor schokken en om de houdbaarheid te verzekeren van het sociaal model’, zo vatte Open VLD-parlementslid Christian Leysen het IMF-rapport over ons land prima samen op X, het vroegere Twitter. De staatssecretaris voor Begroting, zijn partijgenote Alexia Bertrand, voelde zich niet aangesproken en liet al snel weten dat het in orde brengen van de overheidsfinanciën een opdracht was voor de deelregeringen.

De nieuwste cijfers van het Planbureau vertellen iets heel anders. Het begrotingstekort in verhouding tot de beschikbare ontvangsten was in 2022 het grootst in Brussel (22%), gevolgd door de federale overheid (10%), het Waals Gewest (9%), de Franse Gemeenschap (6%) en de Vlaamse Gemeenschap (4%). De federale overheid laat de hoogste verhouding tussen schuld en beschikbare ontvangsten optekenen (316%), gevolgd door het Waals Gewest (254%), het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (170%), de Franse Gemeenschap (77%) en de Vlaamse Gemeenschap (60%). Uit de cijfers blijkt duidelijk: er is nog veel werk in de regio’s, zeker in Brussel en Wallonië. Maar toch moet vooral de federale overheid aan de bak, in tegenstelling tot wat Bertrand beweert.

Het IMF pleit in zijn rapport nog maar eens voor een belasting-, een pensioen- en een arbeidsmarkthervorming. De regering-De Croo faalde in alle drie. Het IMF benadrukt ook dat de overheidsuitgaven beperkt moeten worden, de regering-De Croo deed het tegenovergestelde. En moeten we er nog aan herinneren dat vooral de federale regering de volgende jaren meer geld moet uitgeven aan de pensioenen en gezondheidszorg als gevolg van de vergrijzing, en aan rentelasten door de stijgende rente en oplopende schuld?

Het IMF merkt nog op dat de ‘uitgaven voor sociale uitkeringen en de loonsom van de overheid’ sterk zijn gestegen. De uitgaven in de sociale zekerheid liggen 5,2 procent van het bbp hoger dan het EU-gemiddelde ‘terwijl de sociale resultaten niet beter waren dan die van de andere landen’, aldus het IMF. Die 5,2 procent komt overeen met zowat 30 miljard euro.

De Nationale Bank waarschuwde al herhaaldelijk dat onze hoge schuldenlast, waarvan het leeuwendeel bij de federale overheid zit, moeilijk houdbaar is. Bertrand is een van de politici die daarvoor verantwoordelijk zijn maar zich niet aangesproken voelen om de bloedrode overheidsfinanciën in orde te brengen. Het zijn altijd de anderen of de volgenden die dat moeten doen.