Een beetje goede wil van de politici. Dat volstaat volgens de organisatie Tout Bien-Okidoki om het aantal zelfdodingen in Vlaanderen terug te dringen.
‘We vragen niet eens om extra geld. Alleen al door de middelen die er zijn efficiënter te gebruiken, zou je het aantal zelfdodingen in Vlaanderen kunnen terugdringen’, zegt Jean Louis Coppers van Tout Bien-Okidoki, een organisatie die zich inzet voor de preventie van zelfdoding bij jongeren. Vandaag overhandigt hij een memorandum voor de Vlaamse en federale verkiezingen aan vertegenwoordigers van Groen. De komende weken gaat de vzw op visite bij Open VLD, CD&V, N-VA en SP.A.
De voorgestelde beleidsmaatregelen werden uitgewerkt samen met onder anderern psychiater Dirk De Wachter, Heidi De Pauw van Child Focus en een groep jongeren. ‘Er moet dringend iets gebeuren’, zegt Coppers. ‘Met 18,7 zelfdodingen per 100.000 inwoners zit Vlaanderen een pak boven het Europese gemiddelde van 11,9. De afgelopen jaren hebben we al veel gedaan om tot de beleidsmakers door te dringen, maar telkens vingen we bot. Ik hoop dat hun luisterbereidheid groter is in de aanloop naar de verkiezingen.’
Wordt er niet al sterk op preventie ingezet?
Jean-Louis Coppers: Nog lang niet genoeg. Er sterven in ons land drie keer meer mensen door zelfdoding dan in het verkeer, en toch wordt er 30 procent meer aan verkeersveiligheid gespendeerd dan aan de preventie van zelfdoding. Een probleem van die omvang verdient minstens een soort BOB-campagne.
Uiteindelijk is het een zaak die ons allemaal aanbelangt. Het is ontzettend belangrijk dat iedereen leert om de signalen te herkennen, want dat kan het verschil maken. Een paar weken geleden nog was ik bij de club van een voetballer die een tijd geleden uit het leven is gestapt. Zijn vrienden vertelden me dat ze niets aan hem hadden gemerkt. Tot iemand opmerkte dat de jongen na de laatste wedstrijd iedereen een hand had gegeven – wat hij anders nooit deed. Dat was een signaal: hij wilde afscheid nemen. Wie zo’n aanwijzing herkent, kan een gesprek aanknopen en proberen uit te zoeken wat er aan de hand is. Ik beweer niet dat alle zelfdodingen zo vermeden kunnen worden, maar het zou wel een stap in de juiste richting zijn.
Een probleem van deze omvang verdient minstens een soort BOB-campagne.
In het memorandum wordt ook gepleit voor ‘een betere functionering van de Zelfmoordlijn’. Werkt die dan niet naar behoren?
Coppers: Geregeld krijgen we hier de vraag of de Zelfmoordlijn misschien dood is. Er zijn mensen die wel vijf of tien keer op verschillende momenten van de dag bellen en nooit antwoord krijgen. Een telefoonlijn volstaat ook niet meer, want jongeren chatten liever. Weet u wanneer je met de Zelfmoordlijn kunt chatten? Tussen halfzeven en tien uur ’s avonds. Wil je uit het leven stappen, dan moet je dat blijkbaar in die drieënhalf uur doen.
Worden er te weinig middelen in de Zelfmoordlijn geïnvesteerd?
Coppers: Het gaat niet eens om geld. Er zijn op dit moment veel te weinig vrijwilligers. Daarom heb ik voorgesteld om de telefoon- en chatlijn te laten bemannen door studenten psychologie, pedagogiek, verpleegkunde en dergelijke. Ik ben ervan overtuigd dat je op die manier gemakkelijk jonge mensen vindt die dat een paar uur per week willen doen.
De verantwoordelijken van de Zelfmoordlijn zien dat niet zitten. Ze zeggen dat studenten zullen afhaken in de vakanties en tijdens de examenperiodes. Maar daar valt een mouw aan te passen. In Nederland krijgen studenten studiepunten voor dat werk, en daar is de chatlijn wel zeven dagen per week de klok rond bemand. Op het kabinet van Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) en bij het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie argumenteren ze dat de kwaliteit van de vrijwilligers belangrijker is dan de kwantiteit. Die houding kan de vicekampioen van Europa op het vlak van zelfdodingen zich echt niet meer veroorloven. De Zelfmoordlijn moet de klok rond worden bemand. Punt.
‘De Zelfmoordlijn moet de klok rond worden bemand. Punt.’
In het memorandum pleit u ook voor de terugbetaling van psychologische hulp. Dat zal wel geld kosten.
Coppers: Binnenkort zullen volwassenen vanaf 18 jaar vier of acht sessies bij een psycholoog terugbetaald kunnen krijgen, maar kinderen en jongeren niet. Terwijl zij zo’n uitgesproken kwetsbare groep vormen. Zij zouden ook recht moeten hebben op die terugbetaling.
Naast die professionele psychologische hulp zouden er ook meer vertrouwenspersonen moeten zijn die hebben geleerd om de signalen te herkennen. Op scholen, bijvoorbeeld, maar ook in bedrijven.
Wat verwacht u van de gesprekken die u de komende weken met politici zult voeren?
Coppers: Ik hoop dat we onze aanbevelingen na de verkiezingen terug zullen vinden in hun plannen. Straks wordt iemand anders bevoegd voor zelfmoordpreventie — Jo Vandeurzen stapt uit de politiek. Door met de partijen te gaan praten, hopen we hem of haar nu al te overtuigen van de urgentie van onze boodschap. Uiteindelijk draait het niet in de eerste plaats om geld, maar om de goede wil van de politiek verantwoordelijken.
Wie vragen heeft over zelfdoding, kan terecht op het gratis nummer 1813 en op www.zelfmoord1813.be.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
