Onder meer Unia en de Kinderrechtencommissaris plaatsen vraagtekens bij ‘Operatie Strike’, een grootschalige operatie die in mei plaatsvond.
‘De grootste politieoperatie van de laatste twintig jaar.’ Zo werd de actie op de terreinen van woonwagenbewoners op 7 mei omschreven door het federaal parket. De operatie, beter bekend als ‘Operatie Strike’, bestond uit 1200 politiemensen, 200 huiszoekingen, 52 arrestaties en heel wat inbeslaggenomen goederen, zoals 90 caravans, maar ook vuurwapens. Het parket zegt dat het gaat om ‘een criminele organisatie die zich voornamelijk schuldig maakte aan feiten van oplichting’, specifiek gericht op wagens. ‘Zij zou enkele honderden slachtoffers gemaakt hebben.’
Meer dan vier maanden na de feiten blijft de operatie nazinderen. Unia, de Kinderrechtencommissaris, het Minderhedenforum en vzw Foyer volgen de zaak op.
Zo sprak het Kinderrechtencommissariaat met zestien kinderen. ‘De actie heeft veel indruk op hen gemaakt’, zegt commissaris Caroline Vrijens. ‘Het gebruik van wapens en politiehonden laat sporen na, maar ook de gevolgen op hun woonsituatie, mobiliteit, school, vakantie en vrije tijd.’ Vrijens wil nu vooral te weten komen hoe de lokale gezins- en jeugdafdelingen van de politie rekening hielden met de kinderen.
Vraagtekens
Het gelijkekansencentrum Unia stelde al twee rapporten op over de ‘mogelijke onevenredigheid’ van de actie. Daarin maakt het gewag van de ‘precaire omstandigheden’ van de woonwagenbewoners, voornamelijk Rom-families. Zo zou bij de inbeslagname van woonwagens ‘geen rekening zijn gehouden met het feit dat zij voor de gezinnen die er wonen geen luxeobjecten zijn, maar hun woning’. Als klap op de vuurpijl blijkt dat enkele inbeslaggenomen caravans al werden verkocht.
Volgens ons is er bij de voorbereiding van de actie onvoldoende rekening gehouden met de specifieke woonsituatie van de bewoners.
Volgens Unia wordt de situatie van een tiental gezinnen ‘onleefbaar’, onder meer omdat hun bankrekeningen zijn geblokkeerd. ‘Zonder liquide middelen en zonder bankkaart wordt het hen onmogelijk gemaakt om levensnoodzakelijke aankopen te doen.’
Het gelijkekansencentrum beschikt niet over ‘alle noodzakelijke elementen’ om te concluderen of de feiten ‘onevenredig, discriminerend en vernederend of onmenselijk ‘ zijn. Maar de gekende informatie brengt het centrum ertoe om minstens ‘vraagtekens’ te plaatsen.
Unia stuurde het rapport naar de Europese Commissie, de Raad van Europa en de Verenigde Naties. De Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN stuurde België daarop enkele vragen, die op 5 augustus werden beantwoord. België stipt aan dat de wet toelaat om rekeningen te bevriezen bij een onderzoek naar witwaspraktijken. Die bevriezing kan betwist worden bij het parket, maar dat zou nog niet gebeurd zijn.
Ook de inbeslagname van de caravans kan worden aangevochten. Ons land benadrukt dat een groot deel van de ‘luxecaravans’ werd gevonden in een ‘gesloten depot’. Bovendien ontkent men dat mensen op straat zouden zijn gezet. Families die hun woning verloren, werd immers een verblijfplaats aangeboden. ‘Slechts één familie heeft dat aanbod aanvaard.’
Unia stelt de legitimiteit van de politieactie niet in vraag, luidt het. ‘Maar volgens ons is er bij de voorbereiding van de actie onvoldoende rekening gehouden met de specifieke woonsituatie van de bewoners en heeft dit een zeer grote impact gehad op mensen die zich niet schuldig gemaakt hebben aan criminele feiten.’
