Grondwettelijk Hof fluit Demir terug over hervorming vergunningsbetwistingen

Het Grondwettelijk Hof heeft dinsdag twee voorwaarden vernietigd uit het Vlaams decreet dat het beroep tegen een omgevingsvergunning hervormt. Zo meldt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir. Het gaat over de relativiteitseis en de attentieplicht. Oppositiepartij Groen reageert opgelucht.

Het decreet bepaalt dat beroepsprocedures tegen omgevingsvergunningen slechts onder voorwaarden kunnen worden aangevochten bij de Raad voor Vergunningsbetwisting. Maar een aantal mensen en verenigingen stapten naar het Grondwettelijk Hof omdat de toegang tot de rechter bemoeilijkt zou worden. 

Het Grondwettelijk Hof oordeelt dinsdag dat de toegang tot de rechter wél degelijk kan worden onderworpen aan ontvankelijkheidsvoorwaarden, voor zover deze niet te ver gaan, stelt minister Demir.

‘Met één van drie voorwaarden ziet het Hof geen enkel probleem. Iemand mag slechts een vergunning aanvechten als men kan bewijzen dat men zélf benadeeld wordt. De andere twee voorwaarden, waaronder die om zo vroeg mogelijk in de procedure bezwaren kenbaar te maken, overleven het oordeel van het Hof niet’, betreurt ze. 

Het gaat om de ‘relativiteitseis’ dat stelt dat de wetgeving die wordt ingeroepen bedoeld moet zijn om de belangen van de beroeper te beschermen. Ook is het Hof het niet eens met de ‘attentieplicht’, wat wil zeggen dat het middel dat wordt ingeroepen ook moet zijn aangehaald tijdens een eerdere inspraakmogelijkheid.

(Lees verder onder de preview)

‘Het Hof toetst die drie voorwaarden aan het recht op toegang tot de rechter en het recht op bescherming van een gezond leefmilieu. Het Hof oordeelt dat de voorwaarde van de belangenschade die toets kan doorstaan, maar dat dat niet het geval is voor de relativiteitseis en de attentieplicht. Het vernietigt bijgevolg die laatste twee voorwaarden’, citeert de minister in haar mededeling.  

Zuhal Demir betreurt de vernietiging en laat het arrest bestuderen. ‘De bedoeling is immers nooit geweest om toegang tot de rechter onmogelijk te maken, maar wél om het aantal beroepsprocedures te beperken’, stelt ze.

Groen ‘opgelucht’

Oppositiepartij Groen is opgelucht dat het Grondwettelijk Hof minister Demir terugfluit. Door het nieuw decreet moest wie een omgevingsvergunning wilde aanvechten voortaan vanaf het begin álle argumenten daarvoor op tafel leggen, klinkt het. Ook eiste minister Demir voortaan eigenbelang: alleen wie rechtstreeks betrokken was, zou nog kunnen protesteren. Die voorwaarden worden door het Hof vernietigd. 

‘Minister Demir bemoeilijkte milieuprotest zo erg dat ze burgers eigenlijk monddood maakte. Het is een opsteker dat het Grondwettelijk Hof hier een stokje voor steekt’, klinkt het bij een tevreden Vlaams Parlementslid Mieke Schauvliege. ‘Wie protest wilde aantekenen, moest door de eis tot volledigheid als vanzelfsprekend een advocaat onder de arm nemen, een burger kent immers niet het volledige wetboek. Dat maakte protest een stuk moeilijker én duurder’, aldus Schauvliege. ‘Dat die wetgeving te ver ging, dat bevestigt nu het Grondwettelijk Hof. Dat is een hele opluchting.’

Voorts kon alleen wie direct betrokken was bij de feiten, protest aantekenen. Ook dat element gaat op de schop. ‘Pas op het moment dat je eigen gevel inzakt, had je het recht om protest aan te steken tegen grondwaterwinning. Dat is compleet waanzinnig: milieu en natuur zijn van maatschappelijk belang en treffen ons allemaal. Het Grondwettelijk Hof erkent dat nu, gelukkig’, vervolgt Schauvliege.