Hoewel het zich aan het herstellen is, is het grondwaterpeil nog steeds te laag. ‘De verharding van onze bodem versterkt de gevolgen van de klimaatverandering.’
Mooie winterdagen – barkoud en droog met kraakheldere luchten – zijn ons weinig gegund. Een voordeel bij dat nadeel zou kunnen zijn dat het grondwaterpeil weer aangevuld raakt, na de twee uitzonderlijk droge zomers van 2019 en 2018.
IJdele hoop, zo blijkt uit de jongste meting van het waterpeil door de Vlaamse Milieumaatschappij, die elke maand op 154 plaatsen wordt gehouden. 72 procent van de waterstanden blijft laag voor de tijd van het jaar, 42 procent zelfs ‘zeer laag’. Dat is wel een verbetering ten opzichte van de meting van vorige maand, toen nog 80 procent van de grondwaterstanden laag was.
‘Normaal hebben we nu de natste maanden’, zegt Katrien Smet van de Vlaamse Milieumaatschappij. ‘Maar dat is nu niet het geval. Van november vorig jaar tot januari 2020 is er gemiddeld 178 liter water per vierkante meter gevallen. Normaal is dat 233 liter. Dat is niet uitzonderlijk droog, maar wel te droog, omdat we na die twee hete en droge zomers gehoopt hadden op een natte winter.’
Februari lijkt er beter uit te zullen zien. De Vlaamse Milieumaatschappij verwacht dan ook dat de grondwaterstanden zich de komende maand zullen herstellen. De meting voor deze maand werd gehouden op maandag 10 februari. De felle neerslag van zondag zit daar dus in, maar laat zich nog niet volledig voelen in de meetresultaten. ‘Het duurt even voor het water is doorgedrongen’, legt Smet uit. In Vlaanderen kampen we wat dat betreft met specifieke problemen. ‘Men vergelijkt onze regio soms met Spanje, waar ze ook met watertekorten kampen. Maar wij hebben veel minder rivieren dan Spanje, zijn een kleiner grondgebied en we behoren tot de Europese koplopers qua verharding van de bodem. Dat maakt dat wanneer er regen valt, het hemelwater traag of zelfs niet kan doordringen en meteen wordt afgevoerd.’
‘De burger kan zelf ook een steentje bijdragen door op elk moment van het jaar spaarzaam te zijn met water’
Voor de overmatige verharding van de Vlaamse bodem moest de betonstop deels een oplossing bieden. Maar die werd afgevoerd en vervangen door de zogenaamde bouwshift. Volgens Smet zijn er wel degelijk lessen getrokken uit de voorbije droge zomers. ‘De overheid is zich zeer goed aan het voorbereiden, met zowel proactieve als retroactieve maatregelen. De burger kan zelf ook een steentje bijdragen door op elk moment van het jaar spaarzaam te zijn met water. Weet bijvoorbeeld dat het water uit de kraan voor de helft uit grondwater en voor de helft uit oppervlaktewater bestaat. Daar moet je dus geen planten water mee geven of mee poetsen. Je kunt daar beter regenwater voor gebruiken.’
Smet wil geen paniek zaaien, maar bevestigt wel dat de waterschaarste een gevolg is van de klimaatverandering. ‘Niet alleen toenemende droogte is daar een gevolg van. De neerslag verandert ook. Het regent vaker te hard en te veel in een kortere tijd. Zoals je afgelopen zondag zag, kunnen onze riolen dat niet meer slikken. De verharding van onze bodem versterkt dat effect. Water kan niet snel genoeg – en soms zelfs helemaal niet – tot de bodem doordringen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
