Gerolf Annemans (VB): ‘Derde partij om mee Vlaamse onafhankelijkheid uit te roepen zou welkom zijn’

Terwijl opvolger Tom Van Grieken Vlaams Belang in het voorbije coronajaar naar nieuwe hoogtepunten in de peilingen loodste, werkte Europarlementslid Gerolf Annemans mee aan een alliantie van de belangrijkste conservatieve en ultrarechtse politici uit Oost- en West-Europa, van Viktor Orban tot Marine Le Pen. ‘Het is tijd dat Bart De Wever in de N-VA ook een nieuwe generatie aan zet laat komen.’

Het was een ongezien bondgenootschap dat op 3 juli een gezamenlijke ‘Verklaring over de Toekomst van de Europese Unie’ afkondigde. De belangrijkste rechts-nationalistische regeringspartijen uit Oost-Europa – Viktor Orbans Fidesz uit Hongarije en Jaroslaw Kaczynski’s PiS uit Polen op kop – waren erbij, naast een breed verbond van extreem- en radicaal-rechtse partijen uit West-Europa. Daarbij belangrijke formaties als het Franse Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen, de Italiaanse Lega van ex-vicepremier en minister van Binnenlandse Zaken Matteo Salvini en de Oostenrijkse voormalige regeringspartij FPÖ. Ook aanwezig: het Spaanse Vox, een ultrarechtse partij die een onmiskenbare aantrekkingskracht uitoefent op neofascisten, en Vlaams Belang (VB). Als dat verbond zich in 2024 vertaalt in een nieuwrechtse groepering in het Europees Parlement zou die mogelijk de tweede of derde belangrijkste fractie in de assemblee kunnen worden.

De eerste stap is gezet met de ‘Verklaring over de Toekomst van de Europese Unie’. De ondertekenaars zijn weliswaar voor Europese samenwerking en erkennen dat het Europese project zijn historische verdienste heeft, maar daar stopt de lof. De bestaande Europese Unie moet op de schop. Volgens hun Verklaring is ‘de EU meer en meer een instrument aan het worden van radicale krachten die een culturele en religieuze omvorming beogen, en zelfs een natieloze constructie van Europa. Ze willen een Europese Superstaat uit de grond stampen, de Europese tradities vernietigen en achterlaten en de fundamentele sociale instellingen en morele principes veranderen.’

Gerolf Annemans: Het is een heldere tekst die duidelijk maakt dat we voor Europese samenwerking zijn, maar niet op de manier zoals de Europese Unie nu werkt. Het eerste tekstvoorstel is van de Polen en is ook Oost-Europees geïnspireerd. Zij voelen zich de gebeten hond. De West-Europeanen hebben sinds de Tweede Wereldoorlog de luxe gehad om in een vrije samenleving te kunnen leven, terwijl de Oost-Europeanen het communisme moesten ondergaan. Nu probeert men vanuit West-Europa een nieuwe linkse religie op te dringen aan Oost-Europa. Bovendien oefent de EU steeds meer macht en invloed uit op het dagelijks leven.

In haar conflict met Polen heeft de EU toch gelijk? Het gerecht móét onafhankelijk zijn.

Annemans: Ik wil dat punt aanvaarden, maar de kritiek op Polen is fel overdreven. De Poolse oppositie heeft goede connecties met het Westen en probeert wraak te nemen voor de absolute meerderheden waaronder ze moet leven. In Hongarije wordt dat protest dan weer versterkt door de ngo-constructies van George Soros (Amerikaans-Hongaarse miljardair, nvdr). De lange rapporten overtuigen mij niet, er zijn geen alarmsignalen. Hongarije en Polen zijn geen dictaturen maar democratische EU-lidstaten met regeringen die niet worden weggestemd. Hun conservatieve samenlevingen zijn niet de onze, zelfs niet die van Vlaams Belang, maar de manier waarop de EU optreedt, is niet verantwoord. Het is namelijk niet de taak van de EU om rechtstreeks op te treden. Een Europese unie moet een samenwerkingsverband zijn van onafhankelijke naties. Nu meent de EU zich met de hele maatschappij te moeten bemoeien op basis van een nieuwe interpretatie van bestaande verdragen. Zo worden die verdragen geperverteerd. De EU is nooit bedoeld als een samenwerkingsverband met een gestandaardiseerde visie op het gerechtelijk apparaat, immigratie en gezondheidszorg.

Toch wel, en zelfs tot tevredenheid van uw politieke bondgenoten. Toen Polen en Hongarije in volle vluchtelingencrisis amper vluchtelingen toelieten, sloeg Matteo Salvini alarm omdat Italië het stijgende aantal asielzoekers niet aankon. Waarop de EU tussenbeide kwam met haar spreidingsplan.

Annemans:De EU slaagt er níét in om een deugdelijk migratiebeleid uit te tekenen. Terwijl wij eigenlijk opvangzones buiten Europa moeten creëren, zegt de Europese Commissie: ‘Kom maar af.’ Natuurlijk hebben Griekenland en Italië gelijk als ze de druk willen verlichten, die landen worden overspoeld. Maar we moeten naar een ander model. Wij gaan uit van een migratiestop. Mensen die politiek asiel aanvragen, moeten we beschermen in hun eigen cultuurgebieden. Het verdelingsmechanisme van de EU is een no-go.

Is antimigratie niet het echte bindmiddel tussen de ondertekenaars van de Verklaring?

Annemans: Slechts één paragraaf gaat over migratie. Het ligt ook voor de hand dat landen die last hebben met de EU een ander migratiebeleid willen. Migratie is een van de hoofdthema’s waarop de EU volledig aan het ontsporen is. De EU heeft ons bedrogen. Wij hebben onze binnengrenzen laten vallen voor een economisch axioma dat ik niet deel, namelijk dat er niet alleen vrij verkeer van goederen en diensten moet zijn, vrijhandel dus, maar ook van personen. Don’t worry, zei de EU, want men zou de buitengrenzen voor ons bewaken. Dat is niet gebeurd. Tegelijk heeft men de West-Europese arbeidsmarkt geopend voor goedkope arbeid uit Oost-Europa.

Bent u voor of tegen arbeidsmigratie?

Annemans: Wij zijn geen voorstander. De Belgische regering schiet tekort in het vermijden dat in onze bouw- en transportsector goedkope arbeiders uit Oost-Europa aan het werk worden gezet.

Hebt u daarover gesproken met uw Poolse vrienden van PiS? Zij liggen voortdurend dwars bij elke poging tot verstrenging van de zogenaamde ‘detacheringsrichtlijn’.

Annemans: Dat is uiteraard besproken. Zij weten heel goed dat wij die eindeloze arbeidsmigratie niet wensen. Net zoals Polen en Hongarije ook niet noodzakelijk willen dat hun landen leeglopen. Er zijn wel kapitalistische heerschappen in Polen die er hun voordeel mee doen. Dat is trouwens een van onze verwijten: de EU is een concept voor mensen die er veel geld mee verdienen. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen is een puppet on a string.

Wie bedient die strings dan wel?

Annemans: De belangrijkste lobby voor het Europese federalisme situeert zich in het Europees Parlement. De meeste Europarlementsleden willen altijd maar meer. Er is ook een grootindustrie die voordelen heeft bij open grenzen en vrijhandel. Grote belangengroepen koken hun potje via de Brusselse bubbel, waarop ze een grote greep hebben. Het is veel handiger om wetgeving Europees door te duwen dan in elk afzonderlijk parlement te moeten lobbyen.

Ook de PVDA gebruikt termen als ‘grootindustrie’. Bart De Wever noemt u ‘extreemlinks’.

Annemans: Ik stel vooral vast dat de PVDA en vele andere linkse en groene partijen juist extreem pro-Europees geworden zijn omdat ze via die weg hun agenda kunnen doordrukken. Denk aan de Green Deal, waarin men uitstootnormen via juridische weg eenzijdig wil opleggen.

De EU wordt dus gesteund door zowel de grootindustrie als groene jongens?

Annemans:Door een conglomeraat van mensen voor wie de Europese eenheidsstaat voordelen biedt.

Het VB is altijd een nationalistische partij geweest en gebleven. Dat levert opnieuw succes op, maar u bent ook diep gevallen.

Annemans: Ons programma is onze goudklomp. De Wever bereikte zijn hoogtepunt in 2014, toen hij in het gat sprong dat het VB had gelaten omdat wij op dat moment om allerlei redenen intern verdeeld waren. Maar ook hij zal wegzakken. Partijen als het VB en de N-VA zijn relatief jong. Hun succes hangt samen met de manier waarop ze zich weten te organiseren. Dat is de verdienste van Tom Van Grieken. In ‘onze tijd’ hadden Filip Dewinter en ik nog onze verschillen. Tom Van Grieken belichaamt het nieuwe rechts-nationale denken: onze bekommernissen en gelijkenissen zijn belangrijker dan wat ons verdeelt. Die idee lag ook aan de basis van onze Verklaring. Dat geeft Van Grieken ook een hele voorsprong op Bart De Wever. De Wever zit nog altijd gevangen in het verleden van het Antwerpse Vlaams-nationalisme met zijn oude vetes tussen VB’ers en ex-VU’ers. Hij kan dat nog altijd niet achter zich laten. Ik denk dus dat ook De Wever in de N-VA een nieuwe generatie aan zet moet laten komen, zoals wij dat gedaan hebben. Het zou al te gek zijn dat níét te doen.

U blijft een Tom Van Grieken-fan?

Annemans:(een beetje trots) Ik ben zijn voorganger en promotor. In 2012 al had ik de toen nog onbekende Van Grieken voorgesteld als mijn opvolger. Ik had zijn potentieel gezien, maar de media hadden het alleen over een ‘kindsoldaat’. Vandaag schat ik Tom Van Grieken als politiek organisator nog hoger in dan Marine Le Pen – in heel Europa is zij de politica naar wie ik het meest opkijk. Maar Van Grieken is bijzonder vooruitziend. Zo weet hij nu al wat te doen wanneer de onvermijdelijke dag komt dat ook het VB het voorwerp zal worden van een Facebookban. Hij heeft zich nu al voorbereid.

U zei zonet dat De Wever in 2010 ‘in het gat sprong’ dat het VB had gelaten. Er is dus een grote overlap tussen het VB en de N-VA?

Annemans: Natuurlijk. Bovendien hebben de N-VA en het VB het voorbije decennium het totale volume van Vlaams-nationalistische kiezers fors doen toenemen. De CD&V en de Open VLD zijn folklorepartijen aan het worden.

Tijdens een live-uitzending van de verkiezingen van 26 mei 2019 gebeurde er iets bijzonders: toen de N-VA op haar partijbijeenkomst De Vlaamse leeuw inzette, zongen de verzamelde VB-leden tijdens hun partijbijeenkomst enkele kilometers verderop mee over de televisiebeelden.

Annemans: Mooi beeld, hè? (lacht) Ik was erbij en heb meegezongen. De camera’s draaiden, wij hebben dat moment niet laten ontsnappen. Het VB en de N-VA zitten in dezelfde brede marge van Vlaams-nationalistische partijen. Hoezeer De Wever ook beweert dat er tussen onze partijen een Chinese Muur staat, het is in elk geval een muur met gaatjes erin.

Is dat zo? De laatste weken verdedigden jullie Viktor Orban en zijn antihomowet, maar de N-VA stuurde wel een forse delegatie naar de ‘Budapest Pride’.

Annemans: Het VB heeft die zogenaamde ‘Hongaarse antihomowet’ niet gesteund. Wij hebben in het Europees Parlement tegen een resolutie gestemd die Hongarije veroordeelt omdat die tekst eigenlijk de Europese dictatuur verdedigde waarvan wij af willen. Orban heeft trouwens gezegd dat hij die wet zal onderwerpen aan een referendum. En wat de N-VA-deelname aan de Budapest Pride betreft: zij hebben door hun deelname bewezen dat het voor homo’s veiliger betogen is in Boedapest dan het zou zijn in Sint-Joost-ten-Node of Schaarbeek.

Het VB werd pas vanaf de eeuwwisseling homotolerant, toen homohaat een centraal element in jullie islamkritiek werd. Tot de jaren 1990 wilde uw partij ook niets van homo’s weten. Vlaams Blok-stichter Karel Dillen vond dat er ‘een einde moet worden gesteld aan alle mogelijke ontaardingsverschijnselen als homohuwelijken en transseksuele fokkerijen’.

Annemans:Van wanneer dateren die woorden?

Ze komen uit een toespraak van Dillen in het Europees Parlement van 16 januari 1990.

Annemans:Het VB was toen inderdaad een gezinspartij, en vanuit dat perspectief vonden wij het homohuwelijk toen geen goed idee. Maar welke partij evolueert niet? In de loop der jaren is het homohuwelijk gelegaliseerd en het VB is niet van plan om die evolutie terug te draaien. Dat staat niet meer in ons programma en hoort ook niet meer bij ons gedachtegoed. Integendeel, recent nog hebben jonge VB-collega’s resoluties ingediend om te protesteren tegen de vervolging van homo’s in moslimlanden. Vandaag neemt het VB actief standpunt in tegen homodiscriminatie.

U bent terecht bezorgd om homohaat in islamlanden. Tegelijk knijpt u een oogje dicht als de Hongaren en de Polen dezelfde kant uitgaan.

Annemans: (protesteert) In islamlanden worden homo’s gefolterd en vermoord: dat kunt u niet vergelijken met wat in Hongarije of Polen gebeurt. In West-Europa protesteert men tegen de ‘antihomowet’, de Hongaren zelf noemen het een ‘kinderbeschermingswet’. Het is in elk geval een wet over een maatschappelijke kwestie waarover het Hongaarse volk zich hoort uit te spreken, en niet de Europese instellingen. Het zou daarom ook geen Vlaamse wet kunnen zijn, want wij denken anders over homo’s. Indien zo’n wet hier ooit ter stemming voorgesteld zou worden, zou het VB die zeker niet goedkeuren. Maar de Hongaren mogen anders denken over homo’s dan wij en andere wetten goedkeuren.

De EU is hypocriet. De Europese Rekenkamer heeft al geprotesteerd tegen de verspilling van miljarden nutteloze EU-steun aan Marokko, een land waar men al celstraf riskeert bij het bezit van homo-erotische afbeeldingen. De strijd tegen Polen en Hongarije is een sanctie van Europa tegen twee lidstaten die dwarsliggen inzake migratie en economische ontwikkeling. De EU zoekt een stok om de hond te slaan.

Intussen doet uw partij het in eigen land uitstekend in de peilingen. Hoopt u dat de N-VA en het VB na de volgende verkiezingen samen een Vlaamse meerderheid kunnen vormen?

Annemans: Het is niet meer aan mij om dat te beslissen, maar aan de generatie van Tom Van Grieken. Ik weet dat Tom er achter de schermen hard aan werkt. Ik vraag mij af hoelang Bart De Wever vijandig zal blijven doen tegen het VB. Blijkbaar wil hij aan de socialisten en stilaan ook aan de groenen tonen hoe goed hij wel is als burgemeester van Antwerpen, en dat hij dat na 2024 graag zo wil blijven voortdoen. Zijn enige peilstok is Antwerpen. Met zijn brutale interviews wil hij blijkbaar doen vergeten dat hij in 2019 lange gesprekken heeft gevoerd met Tom Van Grieken.

In De Krant van West-Vlaanderen verwees Bart De Wever onlangs naar de ‘coup van Loppem’ uit 1918. Toen beslisten koning Albert I en premier Charles de Broqueville om zonder grondwetswijziging het algemeen enkelvoudig stemrecht voor mannen in te voeren. Volgens De Wever zal ook de Vlaamse onafhankelijkheid worden uitgeroepen buiten het kader van de Belgische Grondwet.

Annemans: Dat klonk mij dan weer als muziek in de oren. Ooit zal er een momentum komen waarbij wij Vlamingen ons niet zullen laten leiden door de Belgische Grondwet maar door ons verlangen naar onafhankelijkheid.

Mogelijk behalen het VB en de N-VA al in 2024 samen net een meerderheid in het Vlaams Parlement.

Annemans: Uit de vele gesprekken die daarover al gevoerd zijn, heb ik vooral onthouden dat een derde partij welkom zou zijn: als we de Vlaamse onafhankelijkheid zouden uitroepen, moet de legitimiteit daarvoor stevig zijn.

De Wever heeft al gezegd dat men met 51 procent van de stemmen geen Vlaamse onafhankelijkheid uitroept.

Annemans: Ik denk dat ik dat standpunt mag bevestigen. Er moet een stevige meerderheid zijn voor de onafhankelijkheid. Maar zo’n meerderheid krijgt men natuurlijk niet door de Vlaamse autonomiegedachte nog eens een paar jaar in die diepvries te laten zitten – dat was de prijs die De Wever in 2014 betaalde om de regering-Michel te kunnen vormen. Ik hoop dat De Wever bij zinnen komt en opnieuw Vlaamse eisen zal durven te formuleren, zoals de N-VA in 2010 deed met de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde. Dat zorgde voor een momentum waarbij Vlaanderen rijp werd voor nieuwe stappen naar autonomie.

U looft wel de vernieuwing en verjonging van uw partij, maar Dries Van Langenhove is nog radicaler dan Filip Dewinter. Hij wordt door veel N-VA’ers met de nek aangekeken.

Annemans: Tom Van Grieken heeft veertig parlementsleden rond zich verzameld. Vervolgens zocht en vond men met een microscoop eentje die radicaler is dan de anderen.

Met een microscoop? De Twitteraccount waar Van Langenhove voortdurend op roeptoetert, heeft het effect van een megafoon.

Annemans:(onverstoorbaar) De media proberen de prestaties van Tom Van Grieken te reduceren tot de uitspraken van Dries Van Langenhove. Dat heeft men ook met onze generatie geprobeerd, hè: het ging altijd over Filip Dewinter.

Van Langenhove sprak recent nog over ‘omvolking’, Tom Van Grieken over ‘de dominante blanke factor’.

Annemans:(haalt de schouders op) Jullie maken jullie er weer te gemakkelijk vanaf. Tom Van Grieken heeft zelf aangegeven dat hij toen aan het einde van een lang interview met De Tijd op een boobytrap is gestapt. Natuurlijk krabbelden de journalisten die woorden nog snel op. Nadien werd dat de kop. U mag Van Grieken niet herleiden tot twee lijntjes in één interview. Onze partij verdient toch beter dan een reductio ad ridiculum?

Van Grieken zag al langer dat de harde rechterzijde in de VS – denk aan de bestorming van het Capitool – zich steeds radicaler afkeerde van de bestaande instellingen. In de VS inspireren extreemrechtse figuren als Steve Bannon dat electoraat. In Vlaanderen lijkt dat de rol van Van Langenhove.

Annemans: U geeft veel te veel gewicht aan Dries Van Langenhove. Hij is populair geworden door die Pano-reportage over Schild & Vrienden. In brede kring vond men die uitzending tendentieus en hetzerig. Alleen heeft De Wever paniekerig gereageerd door elke jonge N-VA’er die ook aangesloten was bij Schild & Vrienden aan het kruis te nagelen. Tom Van Grieken vond de publieke kastijding van Van Langenhove meer dan een stap te ver. Hij heeft hem een plaats aangeboden op de Vlaams-Brabantse VB-lijst, als restitutie voor het onrecht dat hem was aangedaan. De inschatting van Tom Van Grieken bleek de juiste: dat rechtvaardigheidsgevoel leefde ook bij de kiezers. Tot 2019 bestond het VB niet meer in Vlaams-Brabant. Nu hebben we er dankzij Van Langenhove weer twee Kamerleden.

Uw partijgenoot Chris Janssens probeerde een soortgelijk underdoggevoel te exploiteren toen hij na de dood van Jürgen Conings op Twitter uithaalde naar de ‘bagger’ die Conings vanuit de media over zich kreeg. ‘Postume excuses zouden gepast zijn’, schreef hij. ‘Rust in vrede.’

Annemans: Waarom betuigden vijftigduizend gewone Vlamingen hun steun aan Conings? Mogelijk speelde opnieuw een gevoel van onrechtvaardigheid mee. Jürgen Conings had geen enkele politieke connectie, maar de sympathie van veel Vlamingen gaat spontaan uit naar een soort Robin Hood die zich tegen allerlei onrecht durft te verzetten.

Conings had één politieke connectie: hij had één jaar lang een VB-partijkaart.

Annemans: Dat klopt. Dat was ook het enige element uit zijn gerechtelijk dossier dat uitgelekt is in de media. Het was de zoveelste doorzichtige poging om het VB te beschadigen.

Heeft uw partij door aansluiting te zoeken met de ‘vrienden’ van Conings niet geprobeerd om in te haken op de antiregeringssentimenten bij het coronamoeë deel van de bevolking?

Annemans: Het VB heeft het coronabeleid van de regering as such nooit aangevallen, al hadden onze fractieleiders Chris Janssens en Barbara Pas tonnen kritiek op de organisatie van de strijd tegen corona. Maar wij zijn nooit tegen vaccinaties geweest, zoals Thierry Baudet in Nederland. Marc Van Ranst heeft mij nog altijd niet geblokkeerd op Twitter . Ik ga er dus van uit dat hij mij nog nooit iets onzinnigs heeft weten verkondigen. (grijnst)