Deze maand overschrijft de spilindex van de overheid voor het eerst dit jaar de grens van 2 procent: ambtenarenlonen en uitkeringen zullen alvast stijgen. Voor veel bedienden komt er begin volgend jaar waarschijnlijk slechts 2,54 procent bij hun loon. ‘Aan het einde van dit jaar daalt de inflatie lichtjes.’
We hoeven het u vast niet te vertellen: ook dit jaar stijgt de prijs van een volle winkelkar. De inflatie, die aangeeft hoeveel duurder het leven wordt, is lang niet meer zo hoog als een jaar geleden, maar blijft voor 2023 gemiddeld ook boven de 4 procent hangen. De index, daarentegen, bewoog dit jaar nog maar amper. De spilindex van de overheid overschreed zelfs nog geen enkele keer de twee procent die nodig is om ambtenarenlonen en uitkeringen te laten stijgen. Dat zit er deze maand wel aan te komen, vertelt Geert Vermeir van SD Worx. Net als het Federaal Planbureau maken zij voorspellingen over wat ons te wachten staat.
Waarom heeft de index dit jaar nog niet bewogen?
Geert Vermeir: Loonindex en inflatie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, maar ze zijn niet hetzelfde. Het hangt ook af van de verschillende formules die worden gebruikt om de index te berekenen. Elke sector heeft een eigen mechanisme. Het klopt dat de spilindex van de overheid pas deze maand wordt overschreden, voor de eerste keer sinds november 2022, maar de chemiesector heeft bijvoorbeeld al wel in februari een indexering gehad van 2 procent. Onze prognose is dat de spilindex van de overheid pas volgend jaar in februari en vervolgens later in het jaar nog eens overschreden zal worden. Volgens het Planbureau zou het eventueel zelfs kunnen dat het in 2024 drie keer gebeurt. Zij werken met andere data voor hun economische vooruitzichten, en voorspellingen op zo’n lange termijn kunnen makkelijk wat uit elkaar liggen.
Zo’n half miljoen bedienden krijgen jaarlijks in januari een indexering van hun loon. Hoeveel zal dat dit keer bedragen?
Vermeir: Volgens ons zo’n 2,54 procent. Dat is dus absoluut niet zo veel als vorig jaar, en ook minder dan de gemiddelde inflatie van dit jaar. Die indexering wordt alleen berekend met de cijfers van november en december in 2022 en 2023, en we zien in onze voorspellingen dat tegen het eind van het jaar de inflatie al lichtjes zal dalen.
Lees verder onder de preview.
De index overbeschermt mensen met een hoog inkomen tegen de stijgende levenskosten en schiet nog altijd tekort voor mensen met een laag loon.
Vermeir: Dat is het spel met procenten, natuurlijk. Een index van 11 procent betekende vorig jaar in euro’s veel meer voor iemand met een loon van 5000 euro bruto dan voor iemand met een loon van 2000 euro bruto. Netto wordt dat verschil verhoudingsgewijs mogelijk zelfs nog groter. Zo werkt dit systeem nu eenmaal, maar voor sommige mensen is dat pijnlijk.
Die 11 procent deed de loonkosten van bedrijven serieus oplopen, in een jaar waar ook de energiefactuur de hoogte inging. Zien we de gevolgen daarvan vandaag op de arbeidsmarkt?
Vermeir: Het antwoord op die vraag zal verschillen naar gelang u met werkgevers of werknemersorganisaties belt. (lacht) De loonkost staan in dit land in elk geval altijd hoog op de agenda van elk directiecomité, en de index weegt voor de bedrijven zwaar door. Zeker bedrijven die internationaal actief zijn, hebben het verschil met het buitenland gemerkt. Niet alle bedrijven kunnen dat. Maar heeft dat veel effect gehad op onze arbeidsmarkt? Voorlopig niet. De economie blijft het relatief goed doen, en we zitten juist met een enorme krapte op de arbeidsmarkt. Heel veel bedrijven zijn druk op zoek naar nieuwe, getalenteerde medewerkers. Voorlopig speelt het effect van die krapte veel harder, maar sommigen voorspellen dat het ergste nog moet komen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier