Fopdiploma’s: ‘gecancelde’ coronasceptici reiken nu waardeloze diploma’s uit

Enkele prominente coronasceptici die tijdens de pandemie door de academische wereld werden uitgespuwd, doceren nu aan niet-geaccrediteerde instituten die fopdiploma’s uitreiken.

Het was een wereldwijd fenomeen: academici die tijdens de coronapandemie harde kritiek kregen wegens hun afwijkende visies op de coronamaatregelen of de coronavaccinaties. Sommigen raakten daarbij hun baan kwijt. Een deel van hen is sindsdien verzeild in een alternatief circuit van niet-geaccrediteerde cursussen en opleidingen. Daar zitten ook landgenoten bij, zo blijkt.

Massavernietingswapen

In de eerste helft van 2021 leerden we de naam Geert Vanden Bossche kennen: een veearts en vaccinoloog die een veelgelezen open brief publiceerde om zich te richtten tegen ‘massavaccinatie’ met mRNA-vaccins. Vanden Bossche schuwde daarin de grote woorden niet: de vaccinatiecampagne liep het risico ‘van een relatief onschadelijk virus een massavernietigingswapen te maken’, inclusief ‘het uitroeien van grote delen van de menselijke bevolking’. Zijn ideeën werden weggewuifd door experts en zijn doemscenario’s werden geen bewaarheid, al houdt Vanden Bossche ook vandaag nog altijd vol dat de door hem voorspelde catastrofe er binnenkort aan zit te komen.

Zijn standpunten tijdens de pandemie hebben Vanden Bossche – die op dat moment werkloos thuis zat – een internationaal publiek bezorgd. Zijn profiel op Twitter (het huidige X) verzamelde de voorbije jaren bijna 300.000 volgers. Hij werd vooral een veelgevraagde gast in kringen van beoefenaars van alternatieve geneeskunde en bij de klassieke antivaccinatiebeweging, waar hij opdook in interviews en op conferenties.

Knack onthulde in 2021 dat Vanden Bossche ondanks zijn wetenschappelijke achtergrond de voorgaande jaren vooral actief was geweest bij zogenaamde predatory tijdschriften en conferenties, die het principe van peerreview of collegiale toetsing aan hun laars lappen. Dat patroon zet zich nu verder met lessenreeksen. Al twee keer doceerde Vanden Bossche een twaalf weken lange cursus over ‘The immune biology of natural and immune escape pandemics/epidemics’. De lessen worden georganiseerd onder de dubbele paraplu van de ‘Health Creation Faculty’ van de Britse Alliance for Natural Health en het Institute for Pure and Applied Knowledge (IPAK), opgericht door de Amerikaanse bioloog en antivaxer James Lyons-Weiler. Ondanks hun hoogdravende namen zijn die instituten niet erkend of geaccrediteerd. De certificaten die ze uitreiken zijn waardeloos.

Factcheck: dierenarts verspreidt onjuistheden over het immuunsysteem en de coronavaccins

‘Global-Well’

Een andere figuur die tijdens de coronapandemie uitgroeide tot een goeroe van coronasceptici is kinesist en gezondheidswetenschapper Sam Brokken, die eveneens het nut van brede vaccinatie tegen covid-19 in twijfel trok. Brokken beweert dat zijn contracten als lesgever en onderzoeker aan de Erasmushogeschool en de Hogeschool PXL niet verlengd werden vanwege zijn visie op de pandemie. De instellingen ontkennen dat.

In 2022 verhuisde hij naar India, waar hij aanvankelijk probeerde onder de naam ‘Global-Well’ en met geld van enkele investeerders een organisatie te lanceren die een holistische visie op gezondheid en voeding zou promoten. In de praktijk kwam dat neer op het adopteren van concepten uit pseudowetenschappelijke theorieën, zoals het Indiase ayurveda of de traditionele Chinese geneeskunde.

In maart 2023 werd de stekker uit Global-Well getrokken, waarna Brokken een doorstart maakte onder de naam ‘Humani-Well’. Daarbij hoort nu ook de ‘Humani-Well Education Academy’, die van start zou gaan in augustus. Voor een bedrag van 4650 dollar kun je er een online opleiding volgen in ‘Holistic Science and Clinical Methodology’. De cursus wordt omschreven als een ‘postgraduaat’, maar het uitgereikte certificaat is waardeloos in ons land. Humani-Well belooft wel om werk te maken van accreditatie en zijn diploma’s later te updaten.

Nova Academia

Het breedst opgevatte project heeft Nederlandse wortels maar ook een link met België, meerbepaald het Chateau de Hodbomont nabij Theux, een stadje in de provincie Luik. Daar is de Nova Academia opgericht, met gezondheidseconoom Paul Frijters als drijvende kracht. Via jaarprogramma’s aan een School of Economics en School of Health willen ze jongeren tussen de 18 en 30 jaar opleiden tot ‘kritische denkers’.

De figuren die als mentoren en lesgevers op de website vermeld staan, zijn een bonte mix van anti-lockdowneconomen, complotdenkers, en ‘gecancelde’ professoren. Dansleraar Willem Engel, oprichter van het Nederlandse Viruswaarheid, die tijdens de coronapandemie talloze vruchteloze juridische procedures aanspande tegen het overheidsbeleid en tegen virologen als Marc Van Ranst, duikt bijvoorbeeld op als ‘hoofd cultuur’ van Nova Academia. Verschillende figuren komen ook uit de kringen van De Andere Krant en Gezond Verstand, publicaties die bekendstaan om de verspreiding van desinformatie en pro-Russische standpunten.

Voor verschillende docenten lijkt de Nova Academia een vangnet nadat ze hun baan aan academische instellingen hebben verloren. Zo gaat de Nederlandse natuurkundige Tjeerd Andringa er lesgeven, die vorig jaar werd ontslagen aan de universiteit van Groningen omdat hij complottheorieën doceerde. Een onderzoekscommissie die door de rechtbank was aangesteld om de rechtmatigheid van dat ontslag te onderzoeken, besloot dat hij zijn studenten blootstelde aan ‘theorieën waarvan de academische verankering twijfelachtig is’. ‘Deze werkwijze voldoet niet aan de academische standaarden voor onderwijs aan eerstejaarsstudenten’, klonk het toen nog.

Orwelliaans

Op twee introductiedagen van Nova Academia dook ook Mattias Desmet op, professor psychologie aan de Universiteit Gent. Desmet kwam in opspraak door ongefundeerde uitspraken in media-interviews – onder anderen met de Amerikaanse complotdenker Alex Jones – en nadat hij zijn boek De psychologie van totalitarisme als lesmateriaal gebruikte voor het vak Cultuur- en maatschappijkritiek. De Commissie Wetenschappelijke Integriteit van de UGent achtte dat ongeschikt cursusmateriaal en er werd een andere verantwoordelijke lesgever aangesteld.

Op de lancering van Nova Academia in november 2023 hield Desmet een uitwaaierend praatje, waarin hij onder meer de Universiteit Gent betichtte van orwelliaanse ‘double-speak’. Hij vertelde er dat hij ‘heel blij’ was dat hij zich niet had laten vaccineren tegen corona, en maakte schampere opmerkingen over ‘de intellectuele capaciteiten’ en ‘een onthutsend gebrek aan kennis’ van bepaalde collega’s aan de faculteiten Psychologie en Geneeskunde.

Nova Academia richt zich dan ook actief tegen de huidige universiteiten als academische omgeving: ‘Waarom je leven verspillen op zulke zielloze plekken? Kom naar onze oase in een prachtig kasteel in de Ardennen. Leef op een campus met vrijheid van meningsuiting.’ Het instituut gaat een diploma uitreiken zonder over een accreditatie als onderwijsinstelling te beschikken of die zelfs te ambiëren. Op hun website beweren ze dat werkgevers vandaag de dag diplomavereisten minder belangrijk zouden vinden dan ‘kritisch denken’. Benieuwd wat de arbeidsmarkt daarvan denkt.