Federale regering zonder Vlaamse meerderheid? Rutten sluit het niet uit, Beke wel

Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten sluit een federale regering zonder meerderheid aan Vlaamse kant niet uit, al vindt ze het niet wenselijk. CD&V-kopstuk Pieter De Crem noemde dat in Knack onbespreekbaar voor zijn partij. ‘Het is best dat een regering gedragenheid heeft in Vlaanderen én Franstalig België’, bevestigt een CD&V-woordvoerder. Oppositiepartijen SP.A en Groen pinnen zich er net als Open VLD niet op vast.

Een federale regering zonder meerderheid aan Nederlandstalige kant: oud-premier Herman Van Rompuy (CD&V) noemde het ooit ‘staatsgevaarlijk’. Om vervolgens, nadat de N-VA in 2008 het vertrouwen in de regering-Leterme I opzegde, wel zo’n regering (2008-2009) te leiden. Ook de daaruit voortvloeiende regering-Leterme II (2009-2011) deed het.

Maar het gebeurde niet alleen ‘en cours de route’: de regering-Di Rupo werd in 2011 gevormd zonder meerderheid aan Vlaamse kant. De ontslagnemende regering-Michel had vanaf de start dan weer geen meerderheid in de Franstalige taalgroep – MR was de enige Franstalige partij in de Zweedse coalitie.

(Niet) uitgesloten

Het topic is opnieuw hot, nadat Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten donderdagavond in het Eén-programma Iedereen kiest verklaarde dat haar partij er geen graten in ziet. ‘De ideeën die je deelt zijn belangrijker dan de taal die je deelt,’ klonk het diplomatisch. ‘Het kan, maar het is misschien niet wenselijk.’

Het was minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V) die eerder deze week de kat de bel aanbond in een interview met Knack door te stellen dat, wat hem betreft, zoiets bij voorbaat uitgesloten is.

‘In de Belgische geschiedenis is er één keer een federale regering gevormd zonder meerderheid in de Nederlandstalige taalgroep. Die strategie is voor CD&V zeer slecht afgelopen, bij wijze van understatement.

‘Ik denk dus dat er op geen enkele wijze een federale coalitie kan komen die geen meerderheid heeft in de Nederlandstalige taalgroep. Zo eenvoudig is dat. De CD&V doet daaraan niet mee.’

Partijlijn

CD&V reageert veel terughoudender en wil niet zo ver gaan als Open VLD. Steffen Van Roosbroeck, de woordvoerder van voorzitter Wouter Beke, bevestigt tegenover Knack dat De Crem het partijstandpunt vertolkte. ‘Een Vlaamse meerderheid in de federale regering is altijd onze lijn geweest. Het is trouwens het beste als een regering gedragenheid heeft in Vlaanderen én in Franstalig België.’

‘In 2010 en 2011 (bij de formatie van Di Rupo I, nvdr.) stond dit ook in de sterren geschreven. Tot N-VA besloot te vertrekken en de belangrijkste communautaire doorbraak in 20 jaar niet wilde steunen. Op het vlak van het communautaire was er toen ook een meerderheid.’

‘In 2014 waren wij de grootste pleitbezorger voor een deelname van CDH aan de federale regering. Ook om die gedragenheid in Franstalige België te versterken’.

Ook voor N-VA en Vlaams Belang is zo’n constructie sowieso onbespreekbaar. Bij N-VA wordt dan ook verbaasd gereageerd op de uitspraken van Rutten.

Op zijn officiële Twitteraccount schrijft N-VA: ‘Open VLD-voorzitter Rutten Gwendolyn zegt “ja” tegen een volgende regering zonder meerderheid aan Vlaamse kant, zoals ze eerder #gewoondoen zei tegen Di Rupo. De énige garantie tegen een belastingregering PS/Ecolo met bijhorend opengrenzenbeleid is een stem voor de N-VA.’

Jan Jambon, federaal lijsttrekker en kandidaat-premier voor N-VA, tweette het later nog eens in eigen naam: ‘Elke dag wordt duidelijker dat de N-VA de enige dam is tegen een rood-groene frontvorming en dito belastingtsunami.’

https://twitter.com/JanJambon/status/1129353788270231552Jan Jambonhttps://twitter.com/JanJambon

Elke dag wordt duidelijker dat @de_NVA de enige dam is tegen een rood-groene frontvorming en dito belastingtsunami. https://t.co/AwBMmhVCMG

— Jan Jambon (@JanJambon) May 17, 2019

Groen en SP.A: niet vastpinnen

Ook de oppositiepartijen SP.A en Groen zitten op de lijn van Open VLD. ‘Een federale coalitie met een minderheid aan Vlaamse kant is niet wenselijk, maar ook niet uit te sluiten, zegt SP.A-woordvoerster Lot Wildemeersch aan Knack.

De persverantwoordelijke van Groen, Jonas Dutordoir, verwoordt het zo: ‘Wij zoeken een zo groot mogelijk draagvlak voor de hervormingen die noodzakelijk zijn – klimaat, fiscaliteit enzovoort – maar we gaan ons niet vastpinnen op de samenstelling. Als het kan met een Vlaamse meerderheid, zoveel te beter.’

Communautair

Zo krijgt de campagne opnieuw een communautair tintje. Bij Open VLD willen ze er hoe dan ook niet te veel woorden meer aan vuil maken. Maar het is een element in de discussie dat N-VA-voorzitter Bart De Wever al een tijdje bloot wil leggen.

Op 25 april, tijdens een van de eerste grote kopstukkendebatten, kregen alle genodigden op het einde van de avond de kans van moderator Nicolas Bouteca (UGent) om een vraag te stellen aan hun collega-politici. De Wever moest er niet lang over nadenken: ‘Ik heb een eenvoudige ja-nee-vraag: bent u bereid een regering te steunen die geen meerderheid heeft in Vlaanderen?’

Het format liet de kandidaten niet toe om te antwoorden op zijn vraag, ter ontsteltenis van De Wever. Vandaag kent de N-VA-voorzitter eindelijk het antwoord.