Factcheck Factcheck: nee, de overstromingen in Spanje werden niet door de afbraak van dammen veroorzaakt
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, affiche die witte vrouwen aanmaant zich te bedekken is echt, maar afkomstig van rechtse extremist ‘Witte vrouw, integreer je!’ Online circuleert een foto waarop een affiche te zien is die witte vrouwen oproept zich te bedekken. Socialemediagebruikers reageren verontwaardigd op de foto. Bovendien denken ze dat de poster gemaakt werd door iemand met een moslimachtergrond, maar dat klopt niet. De poster is echt, maar werd ontworpen door een Duitse rechts-extremist. Hij riep op om de poster zo veel mogelijk te verspreiden om zo antimoslimgevoelens aan te wakkeren.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, gebakken aardappelen zijn niet gezonder dan gekookte ‘Afgekoelde aardappelen bakken is, zelfs met een beetje mayonaise, nog veel gezonder dan ze direct opeten’, zo lazen we op de website van AD. Volgens experts bevatten afgekoelde en gebakken aardappelen meer resistent zetmeel, maar dat maakt ze nog niet gezonder. We beoordelen de stelling als eerder onwaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, horrorfilms zijn niet slecht voor de gezondheid ‘Horrorfilms zijn slecht voor je gezondheid’, zo kopte de Nederlandse website Amayzine. Maar volgens experts is het bekijken van zo’n film perfect veilig. We beoordelen de stelling als onwaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: risicoperiode voor niet-geregistreerde schenkingen wordt verlengd, maar enkel voor nieuwe schenkingen Wie een niet-geregistreerde schenking ontvangt, moet daar geen erfbelasting op betalen wanneer de schenker nog minstens drie jaar na de schenking blijft leven. Binnenkort wordt die termijn verlengd naar vijf jaar. Maar die verlengde termijn zal alleen gelden voor nieuwe schenkingen. Op reeds gedane schenkingen blijven de oude regels van toepassing.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs voor uitspraak over allochtonen die in Zelzate huizen zouden kopen met goedkope Turkse leningen In De Morgen zegt voormalig burgemeester van Zelzate Frank Bruggeman dat allochtonen in zijn gemeente woningen kopen met goedkope leningen die ze krijgen in Turkije, op voorwaarde dat ze hier de islam verspreiden. Bruggeman levert geen enkel bewijs voor deze uitspraak.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit artikel bewijst niet dat coronavaccins oversterfte veroorzaken Op sociale media circuleert een foto van een krantenartikel met als titel 'Covidprikken zouden verantwoordelijk kunnen zijn voor toename van de oversterfte'. Daar is echter geen bewijs voor. De studie waar het artikel zich op baseert, ondersteunt de claim dat coronavaccins verantwoordelijk zijn voor oversterfte niet.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de PVDA is geen voorstander van het toelaten van hoofddoeken op lagere scholen Tijdens een debat over de Antwerpse gemeenteraadsverkiezingen zei Bart De Wever (N-VA) dat kinderen wat de PVDA betreft vanaf 8 jaar een hoofddoek zouden mogen dragen op school. Dat klopt niet. De Wever baseert zich op een dubbelzinnige uitspraak van PVDA-voorzitter Raoul Hedebouw over de abaya. Hedebouw verduidelijkt dat de PVDA tegen de hoofddoek in het lager onderwijs is.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Iraanse oud-president werd niet door een pieper vermoord Op sociale media circuleert een foto van de Iraanse oud-president Ebrahim Raisi. Op de foto zou een pieper of pager te zien zijn. Volgens socialemediagebruikers werd Raisi op dezelfde manier als Hezbollahstrijders in september via zo'n communicatieapparaat vermoord. Daarvoor is geen bewijs. Het Iraanse leger geeft inderdaad aan na de aanslag op Hezbollah niet langer piepers te gebruiken, maar Raisi zou zijn overleden door een helikoptercrash in dichte mist.
Factcheck Factcheck Factcheck: gemeenten mogen zelf beslissen of ze hoofddoeken voor hun loketbedienden verbieden Een lokale N-VA-afdeling beweert hoofddoeken in gemeentelijke loketten te kunnen weren als zij aan de macht zijn. Momenteel beslissen lokale overheden of loketbedienden religieuze symbolen mogen dragen. De Vlaamse regering kan gemeenten niet zomaar een verbod opleggen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, ‘steun aan de taliban’ staat niet in het PVDA-programma In de talkshow De tafel van Gert stelt N-VA-voorzitter en Antwerps burgemeester Bart De Wever dat in het programma van de PVDA ‘steun aan de Taliban’ zou staan. Dat is noch in het nationale, noch in het Antwerpse stadsprogramma van die partij terug te vinden. In een reactie laat De Wever weten dat hij zijn uitspraak baseerde op een passage in het verslag van een PVDA-congres in 2008, maar ook in die tekst vinden we geen sluitend bewijs voor de claim van De Wever.
Factcheck Factcheck Factcheck: kleine maar intense work-outs van tien minuten helpen bij spierbehoud Fitness microdosing, korte maar intense work-outs van tien minuten, zou helpen om je spiermassa te behouden. Dat lezen we in De Telegraaf. En dat klopt, zeggen experten. Maar reken er niet op dat zo’n korte trainingssessies ook je spieren gaan versterken.
Factcheck Factcheck Factcheck: kun je een jetlag vermijden door je slaap- en eettijden voor je vertrek aan te passen? Touroperator TUI biedt samen met maaltijdboxenleverancier HelloFresh een preventief slaap- en voedingsschema aan dat ervoor zou zorgen dat reizigers minder hinder ondervinden van het uurverschil op hun verre bestemming. In theorie kun je de symptomen van een jetlag beperken door je slaap- en eetpatroon al voor je reis geleidelijk op te schuiven, zeggen specialisten, maar in de praktijk is dat een pak moeilijker dan de touroperator in zijn reclame laat uitschijnen. Dat je er een jetlag mee kunt voorkomen, is daarom overdreven.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, lawaai kan invloed hebben op vrouwelijke vruchtbaarheid ‘Geluidsoverlast kan vrouwelijke vruchtbaarheid schaden’, zo kopte de Britse website Women’s Health. Uit onderzoek blijkt inderdaad een beperkt verband tussen verkeerslawaai en verminderde vruchtbaarheid bij vrouwen. Al kunnen ook andere factoren meespelen. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, onderhoudsgeld naar buitenland sturen is geen ‘fiscale vluchtroute voor allochtonen’ Wie onderhoudsgeld stuurt naar een familielid in het buitenland, kan dat in België van zijn belastingen aftrekken, het geld daarna zelf terughalen en op die manier makkelijk belastingfraude plegen, stellen populaire Facebookposts en kettingmails. Dat klopt niet helemaal: voor de fiscale aftrek gelden strikte voorwaarden en op onderhoudsgeld dat naar het buitenland gaat, betaal je bedrijfsvoorheffing. Bovendien kan de fiscus steeds meer Belgische en buitenlandse bankrekeningen inkijken, wat de pakkans sterk verhoogt.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze beelden tonen geen bombardement op Tel Aviv Op sociale media circuleert een video waarin een bombardement in Tel Aviv te zien zou zijn. Dat klopt niet. Het gaat om een oude video van een drone-explosie in Moskou die in juli 2023 plaatsvond.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont niet hoe Netanyahu wegloopt van Iraanse bombardementen Op sociale media wordt een video gedeeld waarin de Israëlische premier Benjamin Netanyahu te zien is terwijl hij zou wegvluchten voor de Iraanse bombardementen. Dat klopt niet. Het gaat om een video uit 2021, toen Netanyahu zich moest haasten voor een stemming in de Knesset, het Israëlische parlement.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, lachtherapie kan een oplossing zijn tegen droge ogen ‘Een team van Britse en Chinese onderzoekers heeft ontdekt dat lachtherapie minstens zo effectief is tegen droge ogen als het nemen van oogdruppels’, zo lazen we op Metronieuws.nl. Bij jonge Chinezen met milde droge ogen kan lachtherapie inderdaad even goed werken, al kan dit niet veralgemeend worden en zijn langetermijnresultaten niet bekend. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze advertentie voor de verkoop van huizen aan Israëli's in Zuid-Libanon is niet echt Online circuleert een Israëlische advertentie voor de verkoop van luxueuze villa’s in Zuid-Libanon. Veel socialemediagebruikers reageren gechoqueerd op de afbeelding. Het gaat evenwel niet om een echte advertentie maar om een politieke post van een Israëlische kolonistenorganisatie die pleit voor de bezetting van Zuid-Libanon door Israël. Volgens de organisatie verkopen ze ‘momenteel geen eigendommen in Zuid-Libanon’ maar toont de advertentie wel ‘een mogelijke toekomst voor Israëli’s en Joden waarin zij goedkope en luxueuze huizen in Zuid-Libanon kunnen kopen, als deel van de staat Israël’.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit zijn geen Libanese burgers die de dood van Hezbollah-leider Nasrallah vieren Op sociale media wordt een video gedeeld waarin we Libanezen zouden zien die de dood vieren van Hassan Nasrallah, de Hezbollah-leider die op 27 september om het leven kwam bij een Israëlisch luchtbombardement op Beiroet. Dat klopt niet. Het bewuste filmpje werd al in 2020 op TikTok geplaatst en heeft dus niets te maken met de recente aanvallen van het Israëlische leger op Hezbollah-doelwitten.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze beelden tonen niet de Iraanse aanval op Israël Online circuleert een video waarin het Iraanse bombardement op Israël van dinsdag 1 oktober te zien zou zijn. Dat klopt niet. Het gaat om een oude video van een ontploffing van een tankstation in de Jemenitische havenstad Aden.
Factcheck Factcheck Factcheck: boottocht voor de kust van Gaza werd niet door Israël, maar door extremistische kolonisten georganiseerd Op sociale media circuleert een video van mensen op een boot. Volgens socialemediagebruikers zou het gaan om boottochten die Israël organiseert voor de kust van de door bombardementen geteisterde Gazastrook. Dat klopt niet helemaal. De beelden werden inderdaad genomen in januari 2024 voor de kust van de Gazastrook maar de boottocht werd niet georganiseerd door Israël. Het initiatief kwam van een extremistische kolonistengroepering die Gaza wil bezetten.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze beelden tonen geen zonnepark in Nebraska dat verwoest werd door een hagelstorm Op sociale media circuleert een video waarin een zonnepark in de Amerikaanse staat Nebraska te zien zou zijn. De zonnepanelen zouden vernietigd zijn door een hagelstorm. Sommige beelden tonen echter een zonnecentrale in Californië die met spiegels werkt in plaats van zonnepanelen. Het is wel waar dat in juni 2023 een zonnepark in Nebraska door een hagelstorm werd getroffen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze ChatGPT-conversatie vormt geen bewijs voor het bestaan van chemtrails Op sociale media circuleert een screenshot van een conversatie met de AI-chatbot ChatGPT. Volgens verspreiders zou de conversatie bewijs zijn voor het bestaan van chemtrails, de schadelijke witte sporen die vliegtuigen zouden achterlaten. Maar de antwoorden van ChatGPT slaan niet op chemtrails, maar een theoretische techniek om zonlicht terug te kaatsen die nog niet toegepast wordt.
Factcheck Factcheck Factcheck: meer spelen kan ADHD niet voorkomen ‘Om de toenemende gevallen van ADHD te verminderen, moeten we kinderen aanmoedigen om te spelen’, zo lazen we op de website ABC Gezondheid. Volgens experts is er te weinig wetenschappelijke evidentie om dit te onderbouwen. We beoordelen de stelling als eerder onwaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze grafiek bewijst niet dat de aarde nooit kouder was dan nu Op sociale media circuleert een grafiek uit een artikel van de Amerikaanse krant The Washington Post. Op de grafiek zijn schattingen van de gemiddelde wereldtemperatuur van de laatste 485 miljoen jaar te zien. Volgens socialemediagebruikers zou de grafiek bewijzen dat het nog nooit zo koud was als nu. Dat klopt niet. We bevinden ons momenteel inderdaad in een koude periode, maar volgens de onderzoekers die de data voor de grafiek verzamelden, is het klimaat de laatste eeuwen aan het veranderen in een tempo dat alles in het verleden overtreft.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de werkloosheidscijfers onder president Trump waren niet de slechtste sinds de Grote Depressie Tijdens het debat tussen de Amerikaanse presidentskandidaten Donald Trump en Kamala Harris stelde die laatste dat Trump in januari 2021 zijn ambtstermijn als president had beëindigd ‘met het slechtste werkloosheidscijfer sinds de Grote Depressie’. Dat klopt niet. In april 2020, in volle coronacrisis, bereikte de werkloosheid in de Verenigde Staten inderdaad het hoogste niveau dat sinds de Grote Depressie werd opgetekend, maar in januari 2021, toen Trump het Witte Huis verliet, was de werkloosheidsgraad weer sterk gedaald.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, chitine veroorzaakt bij de mens geen chronische afweerreacties Volgens een bericht op sociale media zou chitine, een stof die in het uitwendige skelet van insecten zit, bij de mens chronische afweerreacties veroorzaken. Specialisten bevestigen dat insecten die stof bevatten, maar benadrukken dat chitine een vezel is, en dat vezels niet schadelijk zijn voor de mens. Wel integendeel: we hebben ze nodig om gezond te blijven.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, het noodweer in Centraal-Europa is niet veroorzaakt door 'cloud seeding’ Volgens socialemediagebruikers zou het noodweer in Centraal-Europa het gevolg zijn van 'cloud seeding' – het kunstmatig manipuleren van wolken zodat ze regen loslaten. Maar volgens experts wordt 'cloud seeding' enkel toegepast op wolken die normaal geen regen produceren. Bovendien kan het geen noodweer van deze grootteorde creëren.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de afbraak van dammen heeft de watersnood in Centraal-Europa niet veroorzaakt Volgens socialemediagebruikers zou het verwijderen van dammen ervoor gezorgd hebben dat stormweer in Centraal-Europa tot zulke zware overstromingen heeft geleid. Dat klopt niet. Er zijn vooral kleine rivierbarrières of verouderde dammen weggenomen. Experts wijzen in de richting van klimaatverandering voor het vaker voorkomen en intenser worden van dit soort noodweer.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, man die plan had om Trump neer te schieten was niet te zien in reclamevideo voor vermogensbeheerder Online circuleert een video dat een reclamefilmpje van de Amerikaanse vermogensbeheerder Blackrock zou voorstellen. In de video is Ryan Routh te zien, de man die afgelopen weekend een aanslag wilde plegen op de Amerikaanse oud-president Donald Trump. De video is bewerkt. Een beeld van Routh werd toegevoegd aan een bestaande reclamevideo van Blackrock.
Factcheck Factcheck Factcheck: impact van kind krijgen verschilt sterk van verkeersongeval ‘Mijn osteopaat vertelde me dat de fysieke impact van een kind krijgen te vergelijken is met een zwaar verkeersongeval: je hebt tijd nodig om daarvan te herstellen’, zo zei Danira Boukhriss Terkessidis in De Morgen. Die vergelijking is volgens experts niet onderbouwd. We beoordelen de stelling als eerder onwaar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Kamala Harris heeft niet gezegd dat ze X zal verbieden als ze president wordt Online circuleert een videofragment van de Democratische presidentskandidaat Kamala Harris. Daarin lijkt ze te zeggen dat ze van plan is om het socialemediaplatform X te sluiten als ze president wordt. Maar dat klopt niet. Het fragment werd uit zijn context getrokken. In het interview had Harris het over het offline halen van de X-account van Republikeins politicus Donald Trump.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, eieren bevatten veel gezonde voedingsstoffen ‘Als je elke dag een ei eet, heb je geen supplementen meer nodig’, zo lazen we in Amayzine. Eieren bevatten inderdaad heel wat belangrijke voedingsstoffen, maar zijn ook geen ‘wondermiddel’ dat een ongezond voedingspatroon compenseert. We beoordelen de stelling als eerder waar.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen groep Franse vrouwen die zich verdedigt tegen een bende aanvallers Online circuleert een video van wat een aanval zou zijn van een bende jongeren op een groep Franse vrouwen. Maar dat klopt niet. Het gaat om een video van een Frans stuntteam.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze video toont geen rij voor uitkering in Antwerpen Online circuleert een video waarin een rij mensen te zien is. Zij zouden aanschuiven om hun werkloosheidsuitkeringen te ontvangen. Dat klopt niet. Het gaat om een rij wachtenden bij de opening van klerenwinkel Merrachi in Antwerpen afgelopen juni.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, crèches worden niet ‘bij meerderheid ingevuld door kinderen met een migratieachtergrond' In een interview met Trends zegt ondernemer Luc De Bruyckere dat de crèches ‘bij meerderheid worden ingevuld door kinderen met een migratieachtergrond'. Dat blijkt niet uit de cijfers, en specialisten bevestigen dat ouders van allochtone origine moeilijk de weg naar de formele kinderopvang vinden.
Factcheck Factcheck Factcheck: brand in Noord-Franse kerk is niet door een migrant maar door een Fransman aangestoken Na de recente brand in een 19e-eeuwse kerk in het Noord-Franse Saint-Omer werd op sociale media gesteld dat die werd aangestoken door een migrant. Dat klopt niet: de dader blijkt een Fransman.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen recente video van een schermutseling met de Britse premier Keir Starmer Online circuleert een videofragment van de Britse premier Keir Starmer, die door een groep omstanders wordt belaagd. Volgens socialemediagebruikers gaat het om recent beeldmateriaal, en toont de video hoe onpopulair de Britse premier nu al is. Maar het beeldmateriaal dateert uit 2022. Starmer was toen nog geen premier.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, apenpokken en gordelroos zijn niet dezelfde ziekte Volgens berichten op sociale media zouden de apenpokken, die onlangs opnieuw zijn uitgebroken in enkele Afrikaanse landen, eigenlijk gordelroos zijn. Dat klopt niet: apenpokken en gordelroos worden veroorzaakt door twee totaal verschillende virussen.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Zelensky heeft het christendom niet verboden Volgens socialemediagebruikers zou de Oekraïense president Volodymyr Zelensky het christendom in zijn land hebben verboden. Maar dat klopt niet. Oekraïne voerde een wet in die de activiteiten van de Russisch-Orthodoxe kerk en daarmee geaffilieerde organisaties verbiedt vanwege hun vermeende links met het Russische regime.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto toont geen Braziliaans straatprotest tegen verbod op X Online circuleert een foto van een Braziliaans straatprotest. Volgens socialemediagebruikers zou de foto duizenden Brazilianen tonen die protesteren tegen het recente verbod op socialemediasite X. Dat klopt niet. De foto toont een steunbetoging voor voormalig Braziliaans president Jair Bolsonaro in februari 2024.
Factcheck Factcheck Factcheck: dit is niet de recente vliegtuigcrash in Brazilië, maar wel een animatievideo Een video van een vliegtuig dat neerstort in een woonwijk is miljoenen keren bekeken op sociale media. Het filmpje zou, volgens de bijschriften, de dodelijke vliegramp tonen die op 9 augustus 2024 plaatsvond in de buurt van de Braziliaanse stad São Paulo. Dat klopt niet: het gaat om een met de computer gegenereerd filmpje uit een videogame en heeft niets met het ongeval in Brazilië te maken.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto toont niet de dader van de mesaanval in Solingen Online circuleert een foto van een man die de dader zou zijn van de mesaanval in de Duitse stad Solingen. Dat klopt niet. De man op de foto is niet de dader, maar een van zijn huisgenoten die ook gearresteerd werd.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, virale afbeelding toont geen ‘acht artsen die omkwamen bij Braziliaanse vliegtuigcrash' Na een vliegtuigcrash in Brazilië gaat in kringen van vaccincritici een afbeelding rond die acht slachtoffers zou tonen. Geclaimd wordt dat het om kankeronderzoekers zou gaan, en dat zij een verband zouden onthullen tussen mRNA-vaccins en zogenaamde turbokankers. Dat klopt niet: de foto die circuleert toont studenten en professoren van een Braziliaanse universiteit die het leven verloren bij de crash. Slechts een van hen was oncoloog, en er is geen enkel bewijs dat zij onderzoek deed naar mRNA-vaccins.
Factcheck Factcheck Factcheck: ja, deze speech van Kamala Harris is echt, maar fragment is uit context getrokken Online circuleert een videofragment van de Democratische presidentskandidaat Kamala Harris dat voor veel socialemediagebruikers een bewijs vormt voor de machtshonger van Harris. Maar het fragment is uit de context getrokken. In het volledige fragment is te horen hoe Harris in feite kritiek leverde op voormalig Amerikaans president Donald Trump, die volgens Harris niet begrijpt hoe macht werkt.
