Facebook laat open brief ‘Naar een omgekeerde lockdown!’ opnieuw circuleren

Nadat een open brief van meer dan 800 artsen en andere gezondheidsprofessionals niet meer kon worden gedeeld op Facebook, kloegen gebruikers over censuur. Facebook laat weten dat de link per vergissing werd geblokkeerd. Het bericht kan ondertussen opnieuw gedeeld worden.

Op 24 augustus publiceren meer dan 800 artsen, tandartsen, verpleegkundigen, apothekers, psychologen, kinesisten en andere professionals uit de gezondheidssector een open brief aan de Belgische regering, met als titel ‘Naar een omgekeerde lockdown!’. In de brief pleiten ze voor meer ‘proportionele’ coronamaatregelen en voor meer aandacht voor het psychosociale welbevinden van de bevolking.

Op 30 augustus neemt Joke Goemaere contact op met de redactie van Knack. Ze is verpleegkundige en orthopedagoge van opleiding, was zelf geen initiatiefnemer voor de brief maar heeft hem ondertekend omdat ze vindt dat de kritische stemmen in het publieke debat over de coronamaatregelen te weinig aan bod komen.

Goemaere deelde de brief op haar Facebookpagina en stelde tot haar verbazing vast dat Facebook die op 29 augustus van haar tijdlijn had verwijderd. Toen ze de link naar de brief opnieuw wilde delen, kreeg ze onderstaande melding:

Goemaere begrijpt niet waarom Facebook dit bericht heeft verwijderd. ‘De inhoud van de brief is nochtans genuanceerd en constructief en de ondertekenaars zijn geen corona-ontkenners of aanhangers van complottheorieën. Ik maak mij ernstig zorgen over deze vorm van censuur.’

Abuis

Op 31 augustus neemt Knack contact op met Facebook. We krijgen de belofte dat ze het gaan uitzoeken. Een paar uur later laat Kim van Bokhoven, woordvoerder Facebook Benelux, weten dat de link ‘per abuis’ werd geblokkeerd door het systeem van Facebook, en dat de link ondertussen opnieuw gedeeld kan worden. Wat ook het geval blijkt.

Transparantie

Rob Heyman is coördinator van het Kenniscentrum Data & Maatschappij van imec-SMIT-VUB en expert sociale media. Hij vermoedt dat het verwijderen van de link automatisch is gebeurd op basis van een Facebook-algoritme dat iets ‘verdachts’ heeft gedetecteerd. ‘Wat dat precies is, weten we niet. Misschien is het bericht op korte tijd door massaal veel mensen gedeeld, wat niet denkbeeldig is als het gaat om een brief met meer dan 800 ondertekenaars. Dan kan dat voor het algoritme een gecoördineerde actie lijken die bij Facebook alarmbellen doet afgaan, omdat dat vaak een manier van werken is van groepen die onrust willen stoken.’

‘We zouden dan kunnen spreken van een ‘vals-positieve detectie’ van een volgens Facebook ongewenst bericht’, zegt Heyman nog. ‘Dat kan dan door menselijke tussenkomst worden rechtgezet, zoals in dit geval is gebeurd. Maar het blijft vervelend, omdat het voor de gebruikers overkomt als censuur en omdat het een inperking is van het democratische proces, vooral omdat je als gebruiker niet weet waarom Facebook die beslissing heeft genomen en je geen inzicht hebt in hoe die algoritmen werken. Het zou voor het vertrouwen van de gebruikers in het platform een goede zaak zijn als Facebook daar transparanter over zou communiceren.’