Een Belgische onderofficier is tijdelijk uit zijn functie gezet en zijn veiligheidsmachtiging is ingetrokken nadat de militaire inlichtingendienst onder meer zijn extreemrechtse contacten in kaart had gebracht. Dat vernamen Knack en Le Soir.
Begin juli wordt onderofficier B. bij zijn oversten ontboden op de luchtmachtbasis van Florennes. Hij werkt er bij de 2e Tactische Wing als professionele wacht van Defensie. De militair uit de provincie Namen krijgt te horen dat hij tijdelijk uit zijn functie wordt ontheven, met behoud van een deel van zijn salaris.
Eerder was ook al de veiligheidsmachtiging ‘geheim’ van de militair ingetrokken. Dat gebeurde na een onderzoek van de militaire inlichtingendienst ADIV. Die heeft vragen bij de loyaliteit en integriteit van de onderofficier, die al aan meerdere buitenlandse missies had deelgenomen.
Door zijn ondergeschikten én oversten op de luchtmachtbasis van Florennes wordt B. naar verluidt erg gewaardeerd. Maar de ADIV schetst in zijn inlichtingenrapporten een minder fraai beeld van B. Dat vernamen Knack en Le Soir uit meerdere goed geïnformeerde bronnen.
‘Gelukkige verjaardag, oom’
Al meer dan tien jaar staat B. op de radar van de militaire inlichtingendienst. Hij is onder meer bekend voor slagen en verwondingen. B. heeft volgens de ADIV ook banden met Boys ‘91, een supportersclub van Sporting Charleroi die geassocieerd wordt met hooliganisme. De militair nam zelf deel aan minstens één vechtpartij, in de bossen tegen hooligans van een andere club.
Bovendien achterhaalde de inlichtingendienst dat B. banden heeft met een van de oprichters van de Waalse divisie van skinheadbeweging Blood and Honour. Ook zijn tatoeages trokken de aandacht van de ADIV. De ‘zwarte zon’ die B. liet tatoeëren is een Vikingsymbool dat onder nazi’s populair was. Een andere tattoo heeft B. volgens onze bronnen inmiddels laten verwijderen. Het zou gaan om het cijfer 88, een verwijzing naar ‘Heil Hitler’ (de H is de 8e letter uit het alfabet).
Verder zijn er indicaties dat de onderofficier aanwezig was bij concerten van openlijk neonazistische bands. In 2015 kwam B. dan weer even in de media na een protestactie tegen de komst van een asielcentrum in zijn gemeente. En op 20 april 2021 schreef hij op zijn Facebookpagina de boodschap ‘Gelukkige verjaardag, oom’. Die dag is de verjaardag van Adolf Hitler.
En dan is er nog zijn voorliefde voor wapens. Speurders troffen bij B. – die in het leger schietinstructeur is – tal van vuurwapens aan. In de kelder van zijn huis was zelfs een schietstand gebouwd.
Hells Angels
De ADIV houdt onderofficier B. dus al jaren in de gaten. Waarom werd zijn veiligheidsmachtiging dan pas eind 2021 ingetrokken?
We vernamen dat de ADIV in de loop van dat jaar meer zorgwekkende informatie binnenkreeg over B. In die periode heeft de ADIV ook de informatie- uitwisseling met partnerdiensten – waaronder justitie – opgedreven.
Onrustwekkend was onder meer de info die binnenliep dat B. in oktober 2021 ervan verdacht werd een vechtpartij met leden van motorclub Hells Angels te plannen in een lokale brasserie. De federale gerechtelijke politie van Namen kon de vechtpartij op de valreep verijdelen.
De naam van B. duikt ook op in een gerechtelijk onderzoek. Onze bronnen bevestigen dat dat gebeurt onder leiding van het parket van Namen, maar dat parket geeft géén commentaar. Meer nog: er is ook een onderzoek opgestart naar de schending van het beroepsgeheim: een agent uit de politiezone van B. zou hem vertrouwelijke informatie hebben doorgespeeld.
Minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) is ingelicht over de zaak-B. Net als de leiding van de ADIV wordt ze op de hoogte gebracht van lopende onderzoeken en belangrijke dossiers. Maar Dedonder kan volgens haar woordvoerder niet publiek reageren, om het geheim van het onderzoek niet te schenden.
In het kader van wederhoor namen we contact op met de advocaat van B., maar we ontvingen geen reactie.
Jürgen Conings
Volgens onze bronnen is er géén band tussen B. en Jürgen Conings, de extreemrechtse beroepsmilitair die vorig jaar België wekenlang in de ban hield. Nadat hij viroloog Marc Van Ranst bedreigd had, stal Conings in mei 2021 wapens uit de kazerne van Leopoldsburg en verdween hij daarna een tijd helemaal van de radar. Had hij plannen voor een aanslag? Massale zoekacties werden opgezet. Op 20 juni 2021 trof de burgemeester van Maaseik het levenloze lichaam van Conings aan in het Dilserbos.
De extreemrechtse sympathieën van Conings waren bekend. Hoe was het mogelijk dat hij nog altijd toegang kon krijgen tot het wapendepot van de kazerne? De toezichthouder van de Belgische inlichtingendiensten – het Comité I – voerde een onderzoek naar de zaak en concludeerde dat er ‘ernstige fouten’ waren gemaakt op alle niveaus van de ADIV, maar ook in de hiërarchische lijn van Conings binnen Defensie.
Toenmalig ADIV-topman Philippe Boucké betaalde het gelag en werd aan de kant geschoven. Minister Dedonder beloofde onder meer extra personeel voor de militaire inlichtingendienst.
Kazerne van Heverlee
Er loopt nog een ander onderzoek naar extreemrechts in het leger, en het houdt evenmin verband met Conings. Op 3 november 2021 voerde de federale gerechtelijke politie elf huiszoekingen uit. Speurders vielen binnen in acht privéwoningen en in de kazernes van Heverlee, Sint-Truiden en Florennes. Het gerechtelijk onderzoek was in 2020 al opgestart na inlichtingen bezorgd door de ADIV. Onder meer persartikels over wapentrainingen in het buitenland en posts op sociale media hadden de aandacht van de inlichtingendienst getrokken.
‘Er is geen plaats bij Defensie voor extremisten, racisten en seksisten’, reageerde minister Dedonder op de huiszoekingen. ‘Ik blijf een beleid van nultolerantie voeren tegen elke banalisering van extremisme.’ Volgens Dedonder viseerden de huiszoekingen vier militairen die ‘verdacht werden van sympathie voor extreemrechts’. Het leger schorste de vier.
Minister Dedonder scherpte ook de wetgeving aan. Midden juli 2022 keurde de ministerraad haar voorstel goed om de veiligheidsscreenings in het leger op te voeren. Om de vijf jaar komt er een screening van al het personeel.
Wat niet eerder bekend raakte, is dat er in datzelfde gerechtelijke onderzoek inmiddels nog een huiszoeking heeft plaatsgevonden in de kazerne van Heverlee. De persdienst van Defensie bevestigt dat speurders daar in juni voor de tweede keer binnenvielen bij het ISTAR-bataljon, een militaire verkenningseenheid.
Cédric Maes, woordvoerder van minister Dedonder, benadrukt dat het voorbije jaar inspanningen zijn geleverd om het fenomeen extremisme binnen Defensie beter op te volgen. ‘Met wat er het voorbije jaar werd gerealiseerd binnen Defensie en de ADIV, is de organisatie momenteel beter gewapend in de strijd tegen extremisme dan voor de affaire-Conings.’
