‘Een regering die hoofddoeken op school verbiedt, verspilt enorm veel talent’

Worden hoofddoeken straks in alle Vlaamse scholen verboden, zoals in de startnota voor de Vlaamse formatie wordt gesuggereerd? Niet als het aan Elke Decruynaere (Groen) ligt. ‘Als dat verbod er komt, verliest iedereen’, zegt ze.

‘In het officieel onderwijs voeren we de levensbeschouwelijke neutraliteit in voor leerkrachten en leerlingen.’ Dat staat in de zogenoemde startnota die als basis moet dienen voor de Vlaamse regeringsonderhandelingen. Haalt die passage ook het regeerakkoord van N-VA, CD&V en Open VLD, dan mag geen enkele leerling die in Vlaanderen naar school gaat straks nog met een hoofddoek, tulband of keppeltje in de klas verschijnen.

Nieuw is dat niet. In alle Antwerpse scholen geldt al meer dan tien jaar een hoofddoekenverbod en het gemeenschapsonderwijs of GO! heeft ondertussen ook zo’n richtlijn uitgevaardigd. Toch is een algemeen verbod de voorbije jaren al een paar keer door een rechter van tafel geveegd. Toen twee meisjes uit Maasmechelen vorig jaar het hoofddoekenverbod op hun scholen aanvochten, oordeelde de rechter dat zo’n regel alleen geoorloofd is als de veiligheid of het schoolklimaat in het gedrang komt.

‘Ik betwijfel of de Vlaamse regering zo’n algemeen verbod kan en mag invoeren’, zegt de Gentse schepen van Onderwijs Elke Decruynaere (Groen). ‘Volgens de gerechtelijke uitspraken die er tot nu toe zijn geweest, moet dat school per school worden bekeken. Dat is ook hoe we het in Gent aanpakken.’

Mogen Gentse leerlingen een hoofddoek dragen?

Elke Decruynaere: In sommige scholen wel. Vorig jaar zijn we daarover met alle scholen van de stad in gesprek gegaan. Sommige directies hebben de regels ondertussen aangepast, waardoor levensbeschouwelijke symbolen er niet meer verboden zijn. Maar in de meeste scholen, waaronder alle GO!-scholen, geldt er nog altijd een verbod.

Zou u graag zien dat hoofddoeken in alle Gentse scholen worden toegelaten?

Decruynaere: Persoonlijk ben ik daar voorstander van, ja. Het is niet omdat een schoolgebouw een neutrale plek moet zijn dat de leerlingen die er les volgen hun levensbeschouwing niet mogen laten zien. Als we jongeren willen motiveren om op school te blijven tot ze een diploma hebben behaald, is het cruciaal dat ze er zichzelf kunnen zijn. Dat is natuurlijk niet het geval als we hun verbieden om bijvoorbeeld een hoofddoek of tulband te dragen.

Veel jongeren laten hun studiekeuze van een hoofddoekenverbod afhangen en niet van hun talenten en interesses.

In dat verband hoor ik soms schrijnende verhalen. Zo sprak ik een meisje dat in haar schoolcarrière niet één keer op uitstap is geweest met de klas, omdat ze ook dan haar hoofddoek niet mocht dragen. Iemand anders mocht haar hoofddoek niet dragen tijdens haar stage in een ziekenhuis, terwijl stagiairs van andere scholen dat wel mochten. Niet alleen voelen die meisjes zich daar heel ongemakkelijk bij, het is ook demotiverend. Sommigen haken op den uur zelfs helemaal af.

Bedoelt u dat ze stoppen met school?

Decruynaere: Soms wel. Dat verklaart voor een stuk de toename van thuisonderwijs. Vooral nieuwkomers kiezen daar weleens voor als hun dochters niet terechtkunnen op een school waar ze een hoofddoek mogen dragen.

Daarnaast zijn er veel jongeren die hun studiekeuze van een eventueel hoofddoekverbod laten afhangen. Ze kiezen dus niet voor de school of richting die bij hun talenten en interesses aansluit. Hier in Gent woont er, bijvoorbeeld, een sikhjongen met een tulband die later ingenieur wil worden. Het was logisch dat hij op zijn twaalfde zou kiezen voor een middelbare school, waar hij na de eerste graad naar het aso zou kunnen doorstromen. Maar door zijn tulband kon hij alleen terecht in scholen die op tso of bso voorbereiden. Gelukkig was dat net in de periode dat we gesprekken met alle Gentse scholen opstartten en kon hij uiteindelijk toch naar een aso-school die haar reglement wilde aanpassen. Anders was hij al afgeremd voor zijn schoolcarrière goed en wel was begonnen.

Het is ongelooflijk hoeveel talent we op die manier verspillen. En dat zal nog veel erger worden als er straks daadwerkelijk een algemeen verbod komt. Dan verliest iedereen.