‘Een bouwshift is nodig, ook in Oost-Vlaanderen’

‘Het lijkt dat er bewust en onnodig angst wordt gezaaid in Oost-Vlaanderen’, schrijven verschillende organisaties, waaronder Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu, na de hevige reacties op het plan ‘Maak ruimte voor Oost-Vlaanderen 2050’.

In maart keurde de Oost-Vlaamse provincieraad ‘Maak ruimte voor Oost-Vlaanderen 2050’ voorlopig goed. Dit plan moet zorgen voor een bouwshift in de provincie: niet meer bouwen in de open ruimte, wel in de stads- en dorpscentra. Dat is nodig om de natuur kansen te geven, ruimte te voorzien voor wateropvang bij hevige stortregens, te zorgen voor een gezonde woonomgeving en om ons te wapenen tegen droge periodes en hitte. Geconcentreerd bouwen in de stads- en dorpscentra biedt dan weer kansen voor beter openbaar vervoer of voor collectieve warmtenetten.

Belangrijke doelstellingen van het plan zijn kernversterking, circulair en klimaatgezond ruimtegebruik, nabijheid en bereikbaarheid en aandacht voor gezonde ecosystemen.

Experten geven al jarenlang aan dat we anders moeten omgaan met de schaarse ruimte in het dichtbevolkte Vlaanderen. Zo stelt het rapport Weerbaar Waterland, een advies van het expertenpanel aan de Vlaamse regering, duidelijk: ‘Als water niet de ruimte krijgt die het nodig heeft, dan maakt het die ruimte zelf, zoals bleek in de Vesdervallei.’ Ze pleiten dan ook heel sterk voor sponslandschappen en maximaal behoud van open ruimte in valleigebieden. Dat is ook zo voorzien in het plan van de provincie.

(Lees verder onder de preview)

Tijdens tal van overlegmomenten werden deze uitgangspunten gedeeld door alle betrokkenen. Maar nu het concreet wordt, met potentie- en transitiekaarten, keert de stemming. Sinds het openbaar onderzoek, dat loopt tot 19 juli, verschijnen in de pers met de regelmaat van de klok zeer afwijzende reacties. Burgemeesters en lokale mandatarissen claimen dat duizenden woningen moeten worden afgebroken, dat industrie onmogelijk wordt en dat elke vorm van rechtszekerheid zal verdwijnen.

In een poging het plan tegen te houden worden op sociale media onwaarheden verkondigd. Burgers worden bang gemaakt, hun huis zal worden afgebroken omdat het in een verkeerde zone staat. Nochtans staat nergens in het plan dat de provincie woningen zal afbreken.

De indruk ontstaat – met de verkiezingen in zicht – dat sommige lokale bestuurders alles bij het oude willen laten. Nog een pauzeknop dus, terwijl de uitdagingen groot en dringend zijn.

De provincie biedt met deze langetermijnvisie een oplossing voor de grote uitdagingen rond natuur, waterbeheer, wonen, industrie en landbouw. Het plan zoekt naar een evenwicht voor al deze behoeftes. Het maakt projecties om de woonbehoeftes in te vullen, zonder bijkomende open ruimte in te nemen. In het plan zijn zones aangeduid waar al of niet bijkomende ontwikkelingen wenselijk zijn. Dat is iets anders dan zeggen dat duizenden woningen afgebroken zullen worden.

(Lees verder onder de preview)

Het lijkt er dus op dat bewust en onnodig angst wordt gezaaid. Het risico bestaat daarmee dat het hele plan in de prullenmand terechtkomt. Dat zou niet enkel zonde zijn van het vele werk en de participatietrajecten die zijn opgezet. Het zou ook betekenen dat het hele proces van voren af aan moet beginnen en er opnieuw jaren verstrijken voor een toekomstvisie op ruimte kan worden goedgekeurd.

De uitdagingen rond klimaat, landbouw, wonen, energie, gezondheid en recreatie zijn zo urgent dat verder uitstel een enorme hypotheek legt op de komende generaties. Uiteraard mag er kritiek komen, maar voer het debat met correcte gegevens, zonder stemmingmakerij. Zet eindelijk de vele fouten uit het verleden recht en zorg voor een toekomstgericht ruimtegebruik.

Ondertekend door:

Bond Beter Leefmilieu, Erik Grietens, Beleidsmedewerker ruimtelijke ordening

LabLand vzw, Steven Vromman, voorzitter

Gents MilieuFront (GMF), Steven Geirnaert, coördinator

Natuurpunt en Partners Meetjesland, Koen Martens, voorzitter

Milieufront Omer Wattez vzw, Patrick Vandemenschbrugge, voorzitter

ABLLO, Willy Van Overloop, voorzitter

vzw Durme, Hans Masuy, secretaris

Natuurpunt Vlaamse Ardennen Plus, Dirk Criel, voorzitter