‘Door een vaccin on hold te zetten, ondermijn je het zo broodnodige vertrouwen van de bevolking’

In tegenstelling tot de meeste andere landen in Europa bleef België het vaccin van AstraZeneca toedienen. Terecht.

Trots ben ik, beste lezer. Trots op onze wetenschappers. België was een van de weinige Europese landen die het hoofd koel hielden in de commotie over de vraag of het coronavaccin van het Brits-Zweedse bedrijf AstraZeneca tot de vorming van bloedklonters en andere problemen in de bloedsomloop kan leiden. Wetenschappers legden in onze media uit dat er geen aanwijzingen zijn dat het vaccin problemen veroorzaakt, op een uiterst zeldzame complicatie na.

Een verslag in het vakblad Science van 17 maart had het in die context over dertien vrij jonge patiënten, van wie er zeven zijn gestorven. Wereldwijd zijn er al meer dan 17 miljoen mensen gevaccineerd met het vaccin van AstraZeneca. Als er een systematisch probleem zou zijn, zouden we dat nu weten.

Het is niet omdat mensen na vaccinatie een bloedklonter krijgen, dat die het gevolg is van het vaccin. Elk jaar sterft een half miljoen Europeanen aan de gevolgen van bloedklontervorming. Het is statistisch dus logisch dat heel af en toe iemand een bloedklonter krijgt na vaccinatie, maar het is niet statistisch logisch dat hij die krijgt door de vaccinatie.

Het is bewonderenswaardig hoe onze wetenschappers de kalmte en het geduld bewaren. Vaccinoloog Pierre Van Damme (UAntwerpen) geeft al bijna een jaar met toewijding helder duiding in de media. Vaccinologe Isabel Leroux-Roels (UZ Gent) spreekt met kennis van zaken en overtuiging. Ons land speelt trouwens een sleutelrol in het ontwikkelen, testen en produceren van coronavaccins.

Een pluim ook voor premier Alexander De Croo (Open VLD) en vooral minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) die, anders dan hun voorgangers, duidelijk hun vertrouwen uitspreken in de kennis van viro- en vaccinologen. Wetenschappers krijgen meer greep op het coronavirus en kunnen steeds beter voorspellen wat het gaat doen.

Natuurlijk moet het voorzorgsprincipe een rol spelen in de vaccinatiestrategie. Maar dat mag niet tot paniekvoetbal leiden. Door een bepaald vaccin plots on hold te zetten, ondermijn je het zo broodnodige vertrouwen bij (een deel van) de bevolking. Het is ook niet makkelijk om er daarna snel weer mee te starten, zeker niet als je de reden van dat geschipper niet goed uitgelegd krijgt.

En de vaccinatiecampagne in de Europese Unie is al geen onverdeeld succes. De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk kregen door laks beleid een zwaardere coronagolf over zich heen, maar vaccineren nu volop. Dat rendeert. In het Verenigd Koninkrijk wordt er weer versoepeld, na een virusgolf veroorzaakt door de Britse variant.

Zelfs als het AstraZeneca-vaccin uitzonderlijk een ongewenste reactie uitlokt, wegen de voordelen van vaccinatie veel zwaarder dan de nadelen. Dat is de essentie van het verhaal. Elke dag uitstel van vaccinatie kost mensenlevens en veroorzaakt vermijdbare gezondheidsproblemen. Het merendeel van de mensen heeft gelukkig begrepen dat grootschalige vaccinatie de enige manier is om snel weer het rijk van de vrijheid te kunnen betreden. Met dank aan onze wetenschappers.