‘Dit is waarom ik een alligator heb opgehangen’

Conceptueel kunstenaar Boccanegra, het pseudoniem van de naar Brussel uitgeweken Roeselarenaar Floris Caes, over zijn meest recente project: ‘We mogen nog zo proberen de Natuur naar onze hand te zetten, het zal uiteindelijk altijd de Natuur zijn die aan het langste eind trekt.’

Norman Borlaug. Die naam zegt u vast niets. Zijn bijnaam ’the man who saved a billion lives’ maakt u waarschijnlijk niet veel wijzer.

Borlaug was een Amerikaanse wetenschapper die in de jaren zestig door middel van genetisch modificatie verschillende nieuwe tarwesoorten ontwikkelde die resistenter waren tegen ziekten. De door hem ontwikkelde tarwe werd later geïntroduceerd in onder andere Mexico, Pakistan en India en zo heeft hij doorheen de jaren ongetwijfeld al miljoenen mensen van de hongerdood gered.

Genetische modificatie van gewassen is slechts één van de vele voorbeelden van hoe de Mens meer en meer de controle krijgt en neemt over de Natuur. Nieuw is dit zeker niet, alleen kan je jezelf de vraag stellen hoever deze vermenselijking van de Natuur zal gaan.

Deze vraag leidde tot de kunstinstallatie ‘Lex Humana’ (De Wet van de Mens) met als thema de scheefgetrokken relatie tussen de Mens en de Natuur – meer bepaald de manier waarop de Mens controleert en zichzelf boven de (wetten van de) Natuur plaatst.

Dat laatste element zit verwerkt in het beeld zelf. Dat toont een Amerikaanse alligator die op een menselijke manier geëxecuteerd werd, door ophanging. Twee belangrijke details hierbij zijn de vastgebonden voorpoten en de galg zelf die het menselijke karakter van de executie te versterken.

Dit dier werd op een menselijke manier terechtgesteld voor het begaan van een zogenaamde misdaad – bijvoorbeeld het doden van een huisdier of het aanvallen van een mens; twee voorbeelden van instinctief gedrag die jammer genoeg bijna altijd leiden tot het doden van een dier.

De vraag stelt zich dan ook of een dier überhaupt gestraft kan worden. De arrogantie en absurditeit van die vraag wordt nog eens versterkt als je weet dat het de Mens is, die als Homo Sapiens al ongeveer 300.000 jaar bestaat, die gaat oordelen over een alligator die de afgelopen 37 miljoen jaar geen haar veranderd is.

Het controleren van de Natuur gebeurt vandaag op heel wat verschillende manieren; van veeteelt, kweekprogramma’s, natuurreservaten, genetische manipulatie tot bosbouw.

Het gebeurt zo vaak dat men de vraag kan stellen hoe natuurlijk de Natuur nog is. Ik kwam alvast tot het besluit dat we momenteel al een punt hebben bereikt waarna er geen weg terug meer is.

We zouden de situatie voor miljoenen mensen, dieren en planten alleen maar erger maken indien we zouden kiezen om de Natuur opnieuw zijn vrije gang te laten gaan. Wat is hier dan de juiste keuze? Nemen we de controle over en garanderen we ons voortbestaan of laten we de Natuur zijn gang gaan?

Heel deze situatie zit perfect vervat in het verhaal van de alligator. Het dier is namelijk afkomstig uit de Everglades in Florida in de Verenigde Staten waar hij tijdens het afgelopen jachtseizoen legaal geschoten werd. Dit dier werd dus niet gedood zodat ik er een kunstwerk van kon maken.

In die periode worden er jaarlijks enkele duizenden dieren gedood om zo de ecologische balans in de Everglades te behouden. Gebeurt dit niet, dan ontstaat er overpopulatie en stort het ecosysteem in de Everglades – waar de Mens indertijd ook zelf de controle over heeft genomen – in en loopt de diersoort opnieuw gevaar om uit te sterven.

Veel kan je tegen deze gang van zaken niet inbrengen en zeker niet als je weet dat het Alligator Conservation Program wereldwijd gezien wordt als een voorbeeld op vlak van natuurbehoud en de reden is waarom er vandaag de dag 1,3 miljoen alligators in de Everglades rondwaden.

Los van het feit of dit werk u aanspreekt of niet, denk ik dat we het tot slot allemaal over één iets eens kunnen zijn. We mogen nog zo proberen de Natuur naar onze hand te zetten, het zal uiteindelijk altijd de Natuur zijn die aan het langste eind trekt. Met of zonder alligators. Met of zonder ons.

Het werk zal voor de eerste keer getoond worden tijdens het evenement Motel Moteur dat doorgaat tijdens het laatste weekend van augustus en het eerste weekend van september en plaats heeft in een prachtige verlaten villa in Roeselare. Deze verborgen parel, midden in een groene oase, is de ideale plaats om even weg te dromen.Na Motel Moteur wordt de bungalow gesloopt, dus laat de allerlaatste kans niet liggen om deze seventies villa te ontdekken. Toegang is gratis. Boccanegra is nog niet verbonden aan een gallerij. Het vorige project van Boccanegra kan u hier bekijken.