Ondanks het hevige verzet van de MR zet jusititieminister Vincent Van Quickenborne (Open VLD) door met zijn verbod op gokreclame. Maar de manier waarop doet vragen rijzen, zeggen experts.
De liberale familie kibbelt over een verbod op gokreclame. Terwijl minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) de forcing wil voeren om de alomtegenwoordigheid van gokken (‘het nieuwe roken’) terug te dringen, schreeuwt MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez moord en brand. Volgens de Franstalige liberaal staat het voortbestaan van het Belgisch voetbal op het spel.
Niet dat Van Quickenborne niet gewaarschuwd was. De MR staat al langer bekend als een felle tegenstander van alles wat ruikt naar een verbod op reclame. Dat bevestigde ook Van Quickenbornes voorganger Koen Geens (CD&V) op Twitter: ‘Ik was altijd pro verbod gokreclame. Voortschrijdend inzicht steeds afwezig bij MR.’
Meer nog, door die afwezige steun wil de justitieminister het verbod doorduwen via een Koninklijk Besluit (KB). En dat is niet zonder belang.
In tegenstelling tot wetsontwerpen moet niet elk KB langs de ministerraad passeren. De minister kan dus op eigen houtje zijn hervorming doorvoeren – zolang de grondwet, een wet of een ander KB niet voorschrijft dat het nieuwe KB op de tafel van de ministerraad moet belanden. Dat is hier niet van toepassing, zegt Van Quickenborne zelf.
‘Een minister kan zijn of haar KB dus voorleggen aan de koning, en het volstaat dat hij dat ondertekent’, bevestigt grondwetspecialist Cedric Jenart (UA). ‘Puur juridisch kan het dus.’
Dat kan zelfs wanneer maar liefst zes ministers het KB vanuit hun bevoegdheid moeten ondertekenen, zoals in dit geval. Het toeval wil dat geen enkele van die zes excellenties van MR-signatuur is. ‘Bouchez staat vrij geïsoleerd in de Wetstraat’, aldus Van Quickenborne in Terzake.
Maar los van de juridische dimensie is er uiteraard de politieke. En daar knelt het schoentje, zegt Jenar. ‘Vanuit politiek oogpunt is het een twijfelachtige tactiek. Het is belangrijk dat er steeds consensus wordt gezocht. Als men op voorhand weet dat er problemen kunnen rijzen, kan zo’n eenzijdig KB zelfs een regeringscrisis uitlokken. Volgens de letter van de grondwet is er dus geen probleem, maar wel volgens de geest.’
Vanuit politiek oogpunt is dit een twijfelachtige tactiek.
Precedentswaarde
Meer nog, volgens een omzendbrief, die geldig is sinds 2015 en waarvan de inhoud deels op de website van de premier staat, moet eigenlijk elk KB ‘met een belangrijke politieke of budgettaire weerslag’ naar de ministerraad gebracht worden. En net omdat er geweten was dat de MR tegenstander is, zou dit zo’n geval kunnen zijn, denkt Jenart. ‘Uit die omzendbrief blijkt dat deze manier van werken eigenlijk de eigen regels schendt.’ Die interne werkafspraken staan echter niet in wetten gebeiteld en hebben juridisch dus amper waarde.
Politoloog Carl Devos (UGent) wees maandag al op de gevaarlijke precedentswaarde. ‘De omzeiling en isolatie van een coalitiepartner via zo’n KB, waarvan bekend is dat die partner er tegen is, is ongewoon voor een collegiaal orgaan’, schrijft hij op Twitter.
De MR heeft wel het recht om de kwestie aan te kaarten binnen de ministerraad, wat MR-vicepremier David Clarinval overigens al heeft aangekondigd.
Hoe dan ook passeert Van Quickenbornes KB nog enkele stationnetjes. Zowel de Europese Commissie als de Raad van State moeten hun zegje nog doen. Bouchez vindt dat Van Quickenborne ook de betrokken sector moet consulteren. Gebeurt dat niet, dan wil hij het debat openen in het parlement.
Die discussie moet zich ook richten op de rol van de Nationale Loterij, vindt Bouchez. Het voorgestelde reclameverbod geldt immers enkel voor de sportweddenschappen van de Nationale Loterij, niet voor andere kansspelen.
Van Quickenborne zelf is er gerust op: ‘In het parlement is er een grote meerderheid.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
