De Koninklijke Schenking bijt van zich af

‘De bewering dat de meeste kosten die de Koninklijke Schenking uitgeeft gericht zijn op de plekken waar de koninklijke familie gebruik van maakt, is ongegrond’, stelt afgevaardigd bestuurder Philippe Lens in een e-mail-interview met Knack, De Tijd, VRT NWS en Apache.

‘De Koninklijke Schenking heeft een aantal heel positieve jaren achter de rug. Ik kan dan ook bevestigen dat het steeds beter gaat’, zegt de gedelegeerd bestuurder van de Koninklijke Schenking, Philippe Lens. ‘Sinds 2011 zijn onze jaarrekeningen stelselmatig in evenwicht. En onlangs kregen we opnieuw een controlerapport van het Rekenhof zonder opmerkingen.

In uw jaarrekening valt wel op dat het gros van de kosten gericht is op plekken die de koninklijke familie gebruikt, zoals het koninklijk domein van Laken – waarin het park van Laken ligt – en het domein van Ardenne -waartoe het kasteel van Ciergnon behoort, het buitenverblijf van onze royals.

Philippe Lens: Omdat kastelen, monumentale serres en andere delen van koninklijke domeinen een grote patrimoniale en historische waarde hebben, is het logisch dat hun onderhoud meer financiële middelen in beslag neemt dan wat het geval is voor andere eigendommen.

Het gros van de onderhoudskosten van het Domein van Laken heeft betrekking op de Koninklijke Serres (die maar drie weken per jaar voor het publiek toegankelijk zijn, nvdr.) en de onschatbare plantencollectie waarvan de Staat het onderhoud heeft aanvaard. Bovendien worden er, naast onze eigen werken, regelmatig overheidsopdrachten aanbesteed voor de renovatie van monumentale serres. Zoals de Congoserre in Laken, waarvoor de laatste jaren zo’n 1,7 miljoen euro werd gebudgetteerd.

De bewering dat de meeste kosten gericht zijn op plekken waar de koninklijke familie gebruik van maakt, is ongegrond. Onze jaarrekening toont duidelijk dat personeelskosten zo’n 70% van ons functioneringsbudget vertegenwoordigen. De 29 werknemers van onze ‘regie’ in Villers-sur-Lesse (verantwoordelijk voor het Ardense domein, nvdr.) beheren niet alleen het kasteel van Ciergnon, maar alle bestanddelen van het Domein van Ardenne: kastelen, kasteelboerderijen, ‘gewone’ hoeves, huizen en enkele duizenden hectaren bos en landbouwgronden. Vier bouwvakkers onderhouden er permanent alle gebouwen. De laatste jaren realiseerden zij onder meer de volledige renovatie van twee huizen in Villers-sur-Lesse en de vervanging van het buitenschrijnwerk van talrijke boerderijen en huizen, zoals in Custinne, Sanzinne,Villers-sur-Lesse en Ciergnon. Daarbovenop heb je nog eens zes boswachters en arbeiders die in het Domein van Tervuren het Kapucijnenbos en het Arboretum beheren.

Verder zijn er onder meer overheidsopdrachten gelanceerd voor het onderhoud van eigendommen buiten Laken. Neem het gebouw dat de Koninklijke Schenking bezit in de Brusselse Naamsestraat 84-88. Daar werden de dakgoten in 2017 voor 156.236 euro vervangen en werd er dit jaar voor 25.458 euro een stabiliteitsstudie uitgevoerd. In de zetel van onze centrale Brusselse administratie vervingen we vorig jaar de verwarmingsketel voor 32.305 euro. De gevel van de nieuwe administratieve zetel in de Ardennen, het Gele Kasteel in Villers-sur-Lesse, renoveerden we in 2016 voor 49.779 euro. We renoveerden de voorbije drie jaar ook voor zo’n 54.600 euro vier huizen en een boerderij in Houyet, Villers-sur-Lesse en Briquemont.

Wat zijn, naast alle onderhoudskosten, de grootste uitdagingen van de Schenking??

Lens: Ons budget in evenwicht houden en ons patrimonium in goede staat houden. We slagen daarin – ondanks de zware lasten als gevolg van de Schenking gedaan door Koning Leopold II – door alle regels na te leven die gelden voor een openbare instelling van de Staat, onder toezicht van de minister van Financiën en het Rekenhof.

Is de huidige constructie nog de meest aangewezen?

Lens: Ze is het resultaat van een beslissing van de wetgevende macht. Op het terrein realiseren we dagelijks de doelstellingen die ons zijn gesteld.

Zou de Schenking kunnen evolueren naar het model van de Britse Crown Estate, dat zijn winsten doorstort naar de schatkist?

Lens: Dat is een vraag voor hen die bevoegd zijn voor de wettelijke grondslag van hoe de Koninklijke Schenking in 1930 werd opgericht en/of zij die met kennis van zaken kunnen spreken over de Britse Crown Estate.

Heeft de Schenking voldoende vrijheid om een eigentijdse koers te varen, of is ze te veel gebonden aan de voorwaarden uit de schenkingsaktes?

Lens: Ik herinner eraan dat het de Belgische Staat is die de voorwaarden heeft aanvaard bij wet van 31 december 1903. Ik heb niet de indruk dat die een belemmering vormen om onze taak correct uit te voeren.

Tot slot: wat zijn de toekomstplannen van de Koninklijke Schenking?

Lens: De Schenking streeft er permanent naar maximaal haar middelen te investeren in haar eigen patrimonium. De keuze voor een investering wordt bepaald door positieve cashflows en een positieve huidige waarde van de investering. Een verlaging van de kosten – bijvoorbeeld op het vlak van energie – is ook een positieve cashflow.