‘De klimaatbonus vergeet dé sleutel om klimaatproblemen aan te pakken: locatie’

De klimaatbonus dreigt de weg op te gaan van de woonbonus, zeggen Emma Volckaert, Jana Verstraete, Pascal De Decker (KU Leuven) en Diederik Vermeir (UA).

1. Wat is de klimaatbonus?

Het idee komt onder meer van de Bond Beter Leefmilieu (BBL) en verschuift de subsidies voor de woonbonus – een belastingvermindering voor wie een woonlening afsluit – naar energiezuinige verbouwingen of nieuwbouwen. Dat is goed, want de woonbonus werkt niet. Woningen zijn duurder geworden. Doordat mensen meer konden lenen, steeg ook de vraagprijs.

2. Wat is er mis met de klimaatbonus?

Hij dreigt sociaal noch ecologisch te zijn. 72 procent van het totale subsidiebedrag van de woonbonus – 1,6 miljard euro per jaar – gaat naar de 40 procent hoogste inkomens. Ook bij de klimaatbonus dreigt het mattheuseffect, het geven aan wie al heeft: de klimaatbonus gaat naar wie kán kopen en investeren, en dus niet de mensen die in de kwalitatief slechtste woningen wonen. Zij zitten hoofdzakelijk op de huurmarkt.

3. Wat is er niet ecologisch aan de klimaatbonus?

Hij vergeet dé sleutel om via wonen klimaatproblemen aan te pakken: locatie. Wat zijn we met goed geïsoleerde maar enkel met de auto bereikbare woningen waarvoor kilometerslange wegen en leidingen nodig zijn? Vlamingen zijn nu al de Europese koplopers op het vlak van afgelegde afstanden voor woon-werkverkeer, met dagelijks fileleed tot gevolg. Vlaams bouwmeester Leo Van Broeck zei het al: het is ecologischer om in een slecht geïsoleerde, stedelijke rijwoning te wonen dan in een passiefbouw op het platteland.

4. Wat is de oplossing?

Investeren in de sociale en de private huurmarkt. Sociale huurwoningen zijn een bewezen oplossing om gele hesjes en groene hesjes met elkaar te verzoenen. Bovendien moet het bestaande sociale huurpatrimonium gerenoveerd worden, en wil de sector verder verduurzamen. Met nieuwe sociale woningen kun je op grote schaal kwaliteitsvol, energiezuinig en op de juiste plaats bouwen.

5. Wat met de private huurmarkt?

Een kwart van de private huurwoningen zou op grote schaal gerenoveerd moeten worden, met name op het vlak van energie. Dat is veel slechter dan de eigendomsmarkt. Toch stimuleert 84 procent van alle woonsubsidies eigendom, en komt amper 14 procent op de sociale en de private huurmarkt terecht. Stel dan de bestaande renovatiepremie of een nieuwe klimaatbonus open voor goed gelegen private huurpanden.