Dave Sinardet over preformateurs Bourgeois en Demotte: ‘Een regering maak je niet met afgeserveerde politici’

Geert Bourgeois (N-VA) en Rudy Demotte (PS) zijn de nieuwe Johan Vande Lanotte (SP.A) en Didier Reynders (MR). ‘We moeten praten’, zeggen ze. ‘Maar ik twijfel of de politieke wil er is om echt samen te regeren’, zegt politicoloog Dave Sinardet (VUB).

‘Er zijn verschillen tussen beide partijen, maar ik zie geen krokodillen aan onze kant van de taalgrens. Rudy en ik hebben een goede relatie.’ Zo vangt preformateur en Europees Parlementslid Geert Bourgeois (N-VA) zijn opdracht aan. Samen met Rudy Demotte (PS), de voorzitter van het parlement van de Franse gemeenschap, moet hij de paars-gele piste aftasten.

Zo blijven de grote kanonnen voorlopig achterwege. Beide heren genieten als gewezen regeringsleiders een gunstige reputatie binnen hun partijen, maar ze behoren niet tot de partijtop. ‘In België zijn er twee manieren om politici af te serveren’, zegt politicoloog Dave Sinardet (VUB). ‘De ene manier is om hen parlementsvoorzitter te maken, de andere om hen naar Europa te sturen. In dit preformateursduo komen beide types voor.’

De finale landing is dus nog niet in zicht, zegt Sinardet. ‘Regeringen worden gemaakt door partijvoorzitters.’ Zolang Bart De Wever (N-VA) en Paul Magnette (PS) aan de kant blijven staan, is de formatie gedoemd tot een rondje dansen. Zeker zolang Magnette niet officieel bekrachtigd is tot opvolger van PS-voorzitter Elio Di Rupo, wat uiterlijk op 20 oktober gebeurt, zal er weinig gebeuren. Althans vóór de schermen.

‘Achter de schermen leek de informatieopdracht van Johan Vande Lanotte en Didier Reynders toch sterk op een preformatieopdracht, omdat men over concrete thema’s sprak. Misschien kan de preformatieopdracht van Bourgeois en Demotte wel uitmonden in een soort formatie’, zegt Sinardet. In ieder geval moet het nieuwe duo bruggen slaan tussen hun beide partijen. ‘We gaan het constructief aanpakken en in discretie gesprekken voeren’, luidt het bij Bourgeois. ‘Het is de bedoeling om intense contacten te hebben. Er zijn geen persoonlijke vijandschappen.’

Puur inhoudelijk denkt Sinardet dat een regering met de N-VA en de PS niet onmogelijk is. ‘Maar ik betwijfel of politieke wil aanwezig is om het te doen. Zo zit de N-VA met een existentieel dilemma. Schuift de partij op richting een soort Vlaams Belang light of toch maar richting een nieuwe CD&V? Die keuze bepaalt mee of ze in een regering met de PS stapt of niet.’

Confederalisme op z’n Belgisch

Wat dan met het communautaire? De PS wil niet weten van confederalisme, de N-VA stapt niet in een regering zonder verdere bevoegdheidsoverdrachten. En toch lijkt er op dat punt wat schot in de zaak te komen. Sinds maandag duikt plots het scenario op van een soort confederalisme op z’n Belgisch.

Zowel afzwaaiend informateur Johan Vande Lanotte als vicepremier Alexander De Croo (Open VLD) schuiven de piste van ‘maatwerk per regio’ naar voren. ‘Zo kunnen we het beleid dichter bij de regio of subregio te brengen’, aldus Vande Lanotte op Terzake. ‘Op die manier zijn er geen grote staatshervormingen nodig’, luidde het eerder bij De Croo in De Ochtend.

En dat is nu eenmaal de gedachte achter het confederalisme: het beleid meer afstemmen op de keuzes van de kiezer. Voor Vlaanderen is dat wat rechtser, voor Wallonië en Brussel wat linkser. Heel concreet gingen beide politici niet in op de plannen, al vielen de beleidsdomeinen van gezondheidszorg en werk.

Sinardet is de piste niet ongenegen en stelt een concrete invulling voor. ‘De provincie West-Vlaanderen heeft niet dezelfde werkloosheidsproblematiek als de stad Luik. Als je werkt met subregio’s, kan je manieren bedenken om het beleid af te stemmen op de reële noden op het terrein. Denk aan federale wetgeving die maatregelen tegen werkloosheid in werking doet treden in regio’s met een werkloosheidspercentage dat tussen een vooraf bepaalde vork zit. Aan de hand van objectieve parameters kan dan gericht beleid worden gevoerd. Het overstijgt de dogma’s van defederaliseren versus herfederaliseren.’

De vraag is alleen of de N-VA en de PS de piste ook kunnen verkopen aan de partijleden en de achterban. Bourgeois en Demotte zullen dus niet enkel bruggen naar elkaar moeten slaan, maar ook binnen hun eigen partijen.