‘Dat sommige nieuwe verboden vooral moslims treffen is allicht geen toeval’

Van het verbod op uiterlijke religieuze tekenen voor loketpersoneel tot dat op onverdoofd slachten: moslims hebben het gevoel geviseerd te worden. Ook al gaat het hier niet altijd om bewuste of onbewuste discriminatie, ze hebben niet helemaal ongelijk, schrijft Knack-redacteur Walter Pauli.

Recent opinieonderzoek leerde (andermaal) dat de Belg een stuk negatiever staat tegenover migratie en ‘vreemdelingen’ dan de meeste andere Europeanen. Niet dat het in onze buurlanden zo veel harmonieuzer is dan hier. De cijfers voor Duitsland wijzen op een grotere tolerantie dan de Belgische, maar dat hield tv-journaliste Anja Reschke vorige week niet tegen om in volle nieuwsuitzending van leer te trekken tegen het steeds schaamtelozere racisme in haar land. Vandaar haar oproep: ‘Als u niet van mening bent dat alle vluchtelingen nietsnutten zijn die opgejaagd, verbrand of vergast moeten worden, laat u dan horen.’

Behalve op een aantal sociale fora zijn woorden als ‘verbranden’ en ‘vergassen’ in Vlaanderen gelukkig nog niet aan de orde. Toch woedt op dit moment ook bij ons een te scherp ‘wij-tegen-zij’-debat. Minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA) blijft bij zijn voornemen om niet langer uitzonderingen toe te staan op het wettelijk verbod op onverdoofd slachten op niet-erkende slachtvloeren. Daardoor dreigt bij het Offerfeest een capaciteitstekort om schapenslachtingen te kunnen uitvoeren. Een aantal moslims voelt zich geviseerd, zo niet gediscrimineerd, en maakt zich op voor juridische stappen tegen de Vlaamse overheid. Waarop Weyts repliceert dat er het best een totaalverbod komt op élke vorm van onverdoofd slachten.

Een minister heeft het recht om wetten aan te passen, te verstrengen of te versoepelen, zeker als hij, zoals Ben Weyts, een groot democratisch draagvlak vermoedt voor zijn beleid. Maar het protest is even legitiem.

De vakbonden hebben het recht om het sociaaleconomische beleid van deze regering te contesteren.

Lokale actiegroepen en overheden mogen projecten zoals Uplace en Oosterweel voor de rechtbank bekampen.

De Vlaamse Beweging bestrijdt België al vele jaren, en het legitieme einddoel is onafhankelijkheid.

Ook moslims hebben het volste recht om alle democratische en juridische middelen in te zetten om hun religieuze of culturele claim af te dwingen.

Joden

Maar dat wil niet zeggen dat het verstandig is om het eigen gelijk te betonneren. Dit debat is een merkwaardig dovemansgesprek geworden.

De Belgische moslimorganisaties hebben nog geen goede argumenten op tafel gelegd waarom elders in Europa moslims wél vormen van verdoofd ritueel slachten aanvaarden, en dat dit bij ons een onaanvaardbare aanfluiting van hun geloof en hun identiteit zou zijn.

Weyts heeft nog niet overtuigend kunnen uitleggen waarom hij zich zo nadrukkelijk profileert als de bestrijder van het onverdoofde slachten bij religieuze feesten – nu van moslims, straks mogelijk ook van joden -, en dat terwijl intussen duidelijk is dat er in onze slachthuizen volop onverdoofd wordt geslacht, maar dan om commerciële redenen. Die stelselmatige overtreding van de eigen regelgeving ziet de Vlaamse overheid gewillig door de vingers.

Op sociale media en fora staat het duizendvoudig te lezen: ‘Zij moeten zich aanpassen aan ons, en niet omgekeerd.’ Bij het ritueel slachten geldt dat niet. Al eeuwen slacht de joodse gemeenschap in Antwerpen onverdoofd, en tot voor kort liepen de joden niet het risico een wet te overtreden.

Vorig jaar werd vijftig jaar Turkse migratie gevierd. Turken leefden dus al twintig jaar in dit land voor het eerste verbod op onverdoofd slachten in 1986 werd ingevoerd. Het werd versoepeld, in 1995, en vervolgens weer verstrengd, in 2009. Het gaat dus niet om exotische gebruiken die hier sinds mensenheugenis verboden waren.

Zeker, elke Belg is gelijk voor de wet, en elke Vlaming moet de bestaande regelgeving naleven, wat ook zijn religieuze overtuiging is. Toch hebben moslims het gevoel dat de wetten vooral hen viseren. Dat gaat van het verbod op uiterlijke religieuze tekenen voor loketpersoneel tot het verbod op onverdoofd slachten, en het lokale verbod in veel zwembaden om halflange zwembroeken te dragen – officieel om ‘hygiënische redenen’.

Ook al gaat het hier niet altijd om bewuste of onbewuste discriminatie – het boerkaverhaal was in de eerste plaats een feministische eis -, de moslims hebben niet helemaal ongelijk. Dat sommige nieuwe verboden vooral hen treffen en niet de katholieke en vrijzinnige Belgen, is allicht geen toeval. Iedereen heeft het over een hoofddoekenverbod, niet over een kruisjesverbod. De goegemeente toont weinig begrip of empathie voor wat moslims dierbaar is. Meer zelfs: een minister wint aan populariteit als hij een Offerfeest bemoeilijkt. Uit het genoemde Europese opinieonderzoek blijkt dat er voor een steeds strenger vreemdelingenbeleid een draagvlak bestaat. Ook dat is democratie.