Cyprus Confidential: de Cyprus-route van miljardair Fernand Huts
Drie Moldavische bedrijven leiden via Cyprus naar Fernand Huts, de grote baas van Katoen Natie. De winst die zij maken, stroomt uiteindelijk door naar een trust in Guernsey. En ook Antwerps havenschepen Annick De Ridder speelde eerder een rol in Moldavië. Dat blijkt uit Cyprus Confidential.
We sluiten de onderzoeksreeks Cyprus Confidential af met een onthulling over een van de bekendste bedrijfsleiders van Vlaanderen: miljardair Fernand Huts (73), topman en eigenaar van de logistieke groep Katoen Natie, goed 18.500 jobs wereldwijd.
Wanneer we Huts’ naam zoeken in de 3,6 miljoen gelekte documenten afkomstig van zes Cypriotische dienstverleners, vinden we een tiental resultaten. Die leiden al snel naar één Cypriotisch bedrijf: Conew Limited. Dat duikt meer dan 1000 keer op in het documentenlek, dat het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten (ICIJ) deelde met Knack, De Tijd en Le Soir.
Stap 1: Cyprus
Volgens de gelekte documenten is Fernand Huts de ‘uiteindelijk begunstigde’ van Conew Limited, opgericht in Cyprus op 25 juni 2013. Dat bedrijf is gevestigd in Julia House in de Cypriotische hoofdstad Nicosia, een typisch adres voor postbusfirma’s en ook het plaatselijke kantoor van consultancygigant PwC.
De bestuurders van Conew Limited blijken gewoon medewerkers van de Cypriotische dienstverlener CypcoDirect. Die kwam eerder deze week al in opspraak omdat het Russen die op de internationale sanctielijst staan hielp bij het verbergen van hun fortuinen. CypcoDirect is opgericht door ex-PwC-medewerkers en levert net als PwC al zeker sinds 2013 diensten aan Fernand Huts. In de gelekte documenten vinden we e-mails, contracten, bankgegegevens en zelfs de paspoorten van Huts en zijn zoon Karl.
Stap 2: Moldavië
Vanuit Cyprus is Conew Limited op zijn beurt eigenaar van drie bedrijven in Moldavië, het armste land van Europa. Het gaat om ICS Accounting Support Group SRL, ICS International Services Data Processing SRL en ICS Chemical Support Group SRL – opgericht in de periode 2005-2006.
Ze leveren gegevensverwerkings- en monitoringdiensten aan dochterbedrijven van Katoen Natie. Het derde bezit volgens de gelekte documenten bovendien 49,98 procent van de aandelen in Euromol Immo, een joint venture met de Limburgse vastgoedgroep Group GL.
In 2013 nam die joint venture in de Moldavische hoofdstad Chisinau de Euro Tower in gebruik, een tien verdiepingen tellend kantoorgebouw van 4500 vierkante meter. De officiële opening van het gebouw gebeurde door toenmalig Belgisch minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR), in het gezelschap van onder meer socialistisch minister van staat Willy Claes en de Moldavische premier Iurie Leanca.
Stap 3: van Moldavië naar Cyprus
De Moldavische bedrijven maken winst. Miljoenen euro’s aan dividenden blijken elk jaar uit de drie bedrijven te stromen naar Conew Limited op Cyprus. Handig: holdingbedrijven kunnen op het eiland dividenden belastingvrij opstrijken. Op de miljoenendividenden wordt enkel 5 procent bronbelasting ingehouden in Moldavië.
In 2020, bijvoorbeeld, stroomde ruim 15 miljoen euro aan dividenden naar Conew op Cyprus. Op dat bedrag is slechts 767.360 euro belasting betaald.
Stap 4: van Cyprus naar Guernsey
Vanuit Conew Limited stromen de dividenden verder door naar de eigenaar van die Cypriotische vennootschap. Dat blijkt een trust in het belastingparadijs Guernsey, de Mont St-Michel Trust, waarvan Huts de begunstigde is. En ook hier stroomt het geld belastingvrij toe. Cyprus heeft immers een dubbelbelastingverdrag afgesloten met Guernsey, een van de Kanaaleilanden voor de kust van Normandië.
Wat is een trust? Wanneer je je vermogen in een trust steekt, laat je het beheren door een derde. Een trust vormt dus een driehoeksrelatie: de persoon die er zijn activa in parkeert, stelt een trustee aan – banken, vermogensbeheerders, advocaten – die de trust beheert volgens de wensen van de oprichter. En dat gebeurt dan voor rekening van de uiteindelijk begunstigden.
En zo stromen er geregeld miljoenen van Cyprus naar Guernsey. Dat gebeurde de voorbije jaren zelfs elk jaar, zo blijkt uit gelekte bankgegevens. In april 2021 alleen al belandde vanuit Cyprus in één keer een ‘interim-dividend’ van 12 miljoen euro op de rekening van de trust in Guernsey.
Stap 5: Guernsey
In 2016 onthulden Knack, De Tijd en Le Soir het bestaan van de Mont St-Michel Trust, in het kader van onderzoeksproject Bahamas Leaks. Maar verder liep het spoor dood. Er was amper informatie uitgelekt over de trust op Guernsey, en Fernand Huts weigerde destijds onze vragen erover te beantwoorden.
De documenten van Cyprus Confidential maken nu duidelijk dat Huts de trust op Guernsey al op 6 september 1996 liet oprichten. Hij is er vandaag nog altijd de belangrijkste begunstigde van, en dat zolang hij leeft. De trust heeft geen eigen adres op Guernsey maar gebruikt er het adres van een plaatselijk advieskantoor, Intertrust. Dat vervult de rol van ‘trustee’, wat erop neerkomt dat het de trust beheert voor Huts.
In de gelekte documenten staat ook waarvoor Huts de structuur in Guernsey gebruikt. ‘Het bezit van activa en successieplanning’, zo klinkt het in een gelekte mail van eind 2021, die de Cypriotische adviseurs verstuurden om voor het Cypriotische bedrijf een nieuwe bankrekening te openen. De Mont St-Michel Trust van zijn kant bankiert op de Kanaaleilanden. Eerst bij ABN Amro (Channel Islands), tot die afdeling in 2019 werd overgenomen door de Butterfield Bank (Guernsey).
De Mont-Michel Trust blijkt bovendien ook aandeelhouder van Siena Enterprise in Luxemburg, dat volgens de laatste jaarrekening voor 103 miljoen euro aan activa bezit en aandelen heeft in bedrijven uit Uruguay, Paraguay en de Bahama’s – nog een belastingparadijs. Siena Enterprise was aanvankelijk in Panama opgericht en werd vroeger beheerd door Mossack Fonseca, het advocantenkantoor uit de Panama Papers. Maar in het Luxemburgse bedrijfsregister achterhaalden we dat Siena in 2018 naar het Groothertogdom Luxemburg is verhuisd. Ook vanuit Luxemburg kunnen er dus winsten doorstromen naar Huts’ trust op Guernsey.
‘Jersey en Guernsey zijn geen belastingparadijzen’
We legden bovenstaande bevindingen uit Cyprus Confidential voor aan Fernand Huts. We vermeldden daarnaast ook nog Huts’ stichting in belastingparadijs Jersey. The Phoebus Foundation, opgericht in 2011, is de financiële structuur achter de indrukwekkende kunstcollectie van Huts en Katoen Natie.
In een uitgebreide, geschreven reactie betwist Fernand Huts dat Jersey en Guernsey belastingparadijzen zouden zijn. Verschillende fiscale topexperts weerleggen dat. Bedrijven betalen er geen belastingen en onder andere ook dividenden, interesten en royalty’s kun je er belastingvrij opstrijken.
‘Persoonlijk aanzie ik Jersey en Guernsey echt wel als fiscale paradijzen en vestigingsplaats van postbusvennootschappen’, stelt hoogleraar fiscaal recht Axel Haelterman (KU Leuven). Zijn collega aan de KU Leuven, Luc De Broe, bevestigt dat: ‘Ons fiscaal wetboek bevat verschillende lijsten van belastingparadijzen, naargelang de regeling die van toepassing is, en daar staan ze alle twee op. Er staan nooit EU-lidstaten op die lijsten. Dat zou strijdig zijn met de Europese interne markt. Cyprus en Malta zul je er dus niet op vinden.’
‘Niets speelt zich af in de schemerzone van de wet’
‘Ik kan u naar waarheid meedelen dat alle gelden, roerende en onroerende goederen van Mont St Michel (de trust op Guernsey, nvdr) uitsluitend gebruikt werden en worden om te investeren en jobs te scheppen (zeer succesrijk trouwens), of om de culturele sector te steunen’, stelt Huts. ‘Tevens kan ik stellen dat noch Fernand Huts, noch enig lid van zijn (wijde) familie ooit enig geld, noch goederen ontvangen heeft (of hebben), op een betaling van 7000 euro na. Ik herhaal dus nogmaals dat Fernand Huts noch zijn familie enig eigendom of vermogen heeft dat is gerelateerd aan Mont St Michel.’
‘De trust is juridisch eigenaar van alle toevertrouwde goederen. De settlor en de beneficiaries (de oprichter en begunstigden; onze cursivering, nvdr) zijn dat niet. De trustees (het advieskantoor Intertrust op Guernsey, nvdr) hebben tot taak deze goederen te beheren en bestemmen zoals bepaald in de letter of wishes (zo’n ‘brief’ bevat de privé-instructies die Huts als oprichter opstelde en nog kan bijsturen, om te bepalen wat er juist met de trust moet gebeuren, nvdr).’
Huts ontkent ook dat ‘de werkelijke controle van het Cypriotische Conew bij Fernand Huts ligt’. Nochtans is zijn trust op Guernsey wel 100 procent eigenaar van Conew. Zijn Cypriotische adviseurs schreven in verschillende gelekte bankdocumenten ook dat Huts zelf er de ‘beneficial owner’ of ‘controlling person’ van is.
Fernand Huts is geen Belgische belastingplichtige meer sinds hij vermoedelijk in 2013 zijn domicilie van Antwerpen naar Kent in het Verenigd Koninkrijk verplaatste. Sommige structuren waren echter daarvoor al opgezet. Huts: ‘Niets hiervan speelt zich af in de schemerzone van de wet. Alles is gestructureerd binnen de bestaande internationale legale, fiscale en juridische kaders, wetten en verdragen.’
Zoon Karl Huts
Fernand Huts ontkende in een eerste reactie dat zijn zoon Karl, die hier wel nog woont en belastingplichtig is, tot augustus 2013 eigenaar was van de drie Moldavische bedrijven. Dat staat nochtans in verschillende uitgelekte mails en ook in gelekte documenten die Karl Huts ondertekende. Toen we Fernand Huts die gelekte passages voorlegden, trok hij zijn ontkenning weer in.
Volgens de gelekte gegevens verschoof Karl Huts zijn Moldavische aandelen in augustus 2013 naar de pas opgerichte postbusvennootschap op Cyprus, waarna zijn aandelen in het Cypriotische Conew al in december 2013 werden overgeplaatst naar de trust op Guernsey.
Een Moldavisch afgestempeld contract over die eerste aandelenverkoop vermeldt ook een miljoenenbedrag dat daarmee gemoeid zou zijn geweest, maar dat bedrag blijft Huts ontkennen als ‘volledig uit de lucht gegrepen’.
‘Win-winoplossing’
In zijn uitgebreide repliek op onze bevindingen gaf Fernand Huts ook nog uitleg over de redenen voor de samenwerking tussen Katoen Natie en de Moldavische bedrijven. Dat is volgens hem een ‘win-winoplossing’ voor Moldavië, België, de EU en Katoen Natie, dat net zoals ‘tal van andere ondernemingen voor knelpuntberoepen oplossingen zoekt in het buitenland’.
Bij de drie Moldavische bedrijven, die volgens Huts ‘niet uitsluitend voor Katoen Natie werken’, zijn de uitbetaalde lonen marktconform en wordt de winst pas na belasting uitgekeerd als dividend. En ook bij de uitkering van dividenden naar Cyprus en Guernsey worden de dubbelbelastingverdragen tussen de landen volgens Huts ‘strikt juridisch toegepast’.
‘Dubbelbelastingverdragen, zoals ook België er heeft met meer dan 80 landen, worden afgesloten tussen staten om fiscale rechtszekerheid te geven aan de belastingplichtigen.’
De Moldavië-connectie van Annick De Ridder
Op twee van de gelekte documenten uit Cyprus Confidential prijkt ook de naam van Antwerps havenschepen en N-VA-politica Annick De Ridder. Blijkbaar was zij een korte tijd betrokken bij de drie Moldavische bedrijven van Fernand Huts.
In 2011 raakte alleen bekend dat De Ridder voor Katoen Natie ‘consultancy-opdrachten zou gaan uitvoeren rond windmolens’. De documenten met De Ridders naam op dateren van 2013. In die tijd was ze Vlaams Parlementslid, en eind dat jaar stapte ze over van de Open VLD naar de N-VA.
Als parlementslid moest De Ridder zulke mandaten aangeven. Uit haar aangiftes blijkt dat ze die van 6 maart 2013 tot 12 november 2014 inderdaad aangaf als niet-bezoldigde mandaten. Al kon een buitenstaander onmogelijk achterhalen dat ASG, CSG en ISDP – de afkortingen die ze daarbij opgaf – verwezen naar Huts’ bedrijven in Moldavië.
Al voor de stopzetting van de mandaten in Moldavië was De Ridder op 22 september 2014 opnieuw bezoldigd bestuurder geworden bij Havenbedrijf Antwerpen, blijkt uit haar eigen aangiftes. Bij het Havenbedrijf was ze eerder al bestuurder geweest, maar was ze in 2011 net gestopt om naar eigen zeggen elk mogelijk belangenconflict te vermijden toen ze voor Katoen Natie ging werken.
De Ridder was in die periode bij de drie Moldavische bedrijven van Huts zowel bestuurder als medeaandeelhouder voor 0,01 procent. Een medewerkster van Katoen Natie had ook nog 0,01 procent en de Cypriotische vennootschap van Huts had de resterende 99,98 procent.
Wist De Ridder dat de dividenden van de Moldavische bedrijven vertrokken richting Cyprus, waar haar medeaandeelhouder gevestigd was? En dat ze vervolgens doorstroomden naar een trust op Guernsey? ‘Ik was niet betrokken bij beslissingen over de verdere fiscale afhandeling’, zegt De Ridder daarover kort.
‘Het is niet ongebruikelijk dat leden van het middenmanagement bestuursmandaten opnemen in bedrijven waarin ze actief zijn’, stelt De Ridder, die sinds 2019 als Antwerps schepen bevoegd is voor haven, stadsontwikkeling, ruimtelijke ordening en patrimonium. ‘Ik vind het zelf een grote meerwaarde dat ik actief was in de advocatuur (2002-2011) en in het bedrijfsleven (2011-2014). Dat leverde mij heel nuttige inzichten en ervaring op die ik meeneem in de uitoefening van mijn politieke mandaten, waaronder mijn schepenambt dat inging in januari 2019.’
‘Wanneer je die kruisbestuiving niet wenselijk acht, pleit je eigenlijk voor een parlement of schepencollege van ambtenaren of van levenslange loopbaanpolitici. Ik durf te betwijfelen dat dat tot beter beleid zal leiden.’
Meer weten over het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten (ICIJ): www.icij.org.
Cyprus Confidential
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier