‘Het is voor ons essentieel dat een vermogenswinstbelasting een groot deel uitmaakt van de tax shift’, zo benadrukt CD&V-fractieleider Servais Verherstraeten in een gesprek met Knack.be, in aanloop naar de begrotingscontrole. ‘Je kan geen structurele hervormingen blijven doorvoeren.’
U was altijd een van de meest vurige pleitbezorgers van de regering Di Rupo. Nu moet u een centrumrechts beleid verdedigen. Wringt dat niet?
‘Het contrast is veel minder groot dan het lijkt. Ik heb dat tijdens de begrotingsbesprekingen ook al gezegd, en ik vind dat nog steeds. De regering-Di Rupo was helemaal niet die marxistische regering waarvoor ze soms versleten werd in sommige middens in Vlaanderen. Daarnaast is de regering-Michel helemaal niet die kille rechtse regering zoals in sommige kringen in Wallonië wordt beweerd.
De waarheid is dat deze regeringen veel continuiteit in zich dragen. Dat heeft niet alleen Elio Di Rupo gezegd, maar ook de Gentse professor Gert Peersman. 70% is voortzetting van het beleid. We hebben de voorbije legislatuur structurele hervormingen in gang gezet op het vlak van de arbeidsmarkt, van de pensioenen en de brugpensioenen. En eigenlijk doen we dat nu weer. Het verschil is dat we op vlak van concurrentiekracht veel verder willen gaan dan de regering-Di Rupo.
De komende weken staat wel de begrotingscontrole op de agenda. Dat belooft een lastige klus te worden.
‘Geen enkele begrotingscontrole is eenvoudig. Wellicht is er geld te weinig en dat maakt het moeilijker. Dat is evident. Maar laat ons eerst de cijfers eens bekijken. Ik hoor nu allerlei bedragen circuleren die heel ver uit elkaar liggen.’
Ik denk niet dat er nog ruimte is voor extra besparingen in de sociale zekerheid
‘Kijk, er zijn natuurlijk noden die dringend opgelost moeten worden. Ik denk aan justitie. Daar kunnen de facturen momenteel niet betaald worden, dat kan niet. Dat is een probleem dat al jaren aansleept. Laat deze regering dat oplossen. Dat er voor Binnenlandse Zaken extra uitgaven zullen zijn in het kader van de veiligheidsmaatregelen, dat lijkt mij onafwendbaar. Die beide zaken vallen voor mij allebei onder de noemer ‘Veiligheid’.’
Ondanks de variatie op de cijfers, ziet het er vooral naar uit dat de regering extra zal moeten besparen.
‘Alle ministers beseffen dat het bijna onmogelijk is om nog te besparen op de primaire uitgaven in de departementen. We zijn al zeer ver gegaan in onze begroting. Om nu nog meer te doen, dat zal niet evident zijn.’
‘Daarnaast hebben we in het verleden ook al belangrijke stappen gezet in de sociale zekerheid. Ook daar denk ik niet dat er nog ruimte is om extra te besparen. Je kan geen structurele hervormingen blijven doorvoeren.’
Nog voor de begrotingscontrole heeft deze regering al de weinig flatterende bijnaam van ‘kibbelkabinet’ gekregen. Wat vindt u daarvan?
‘Deze regering heeft maar één naam: de regering Michel. Dat er verschillende accenten zijn, lijkt mij maar normaal. Het zou pas abnormaal zijn mocht iedereen het over alles eens zijn. Ik vind dat ook niet de definitie van een goede regering.
‘Wij leggen ook meer nadruk op individuele verantwoordelijkheid dan de oppositie, maar hebben ook meer sociale reflexen dan de andere partijen van de meerderheid. Dat maakt ons een centrumpartij.’
Er is een tijd geweest dat men ons verweet te veel in het wiel te hangen van N-VA. Nu krijgen we het omgekeerde te horen
‘Wat er moet gebeuren, dat is dat de problemen opgelost geraken met respect voor ieders standpunten, en dat uiteindelijk een compromis gevonden wordt. Als je die definitie hanteert, dan vind ik dat wij een behoorlijk palmares kunnen voorleggen.’
En dat N-VA en CD&V elkaar eens om de week in de haren vliegen, dat hoort erbij?
‘Er is een tijd geweest dat men ons verweet te veel in het wiel te blijven hangen van de N-VA. Nu krijgen we het omgekeerde te horen. We zijn verschillende partijen met een diversiteit van standpunten. Er is debat, en dat is goed. Als een Vlaams minister het beeld schetst dat alle armen op café zitten, of als ik een parlementslid hoor vertellen dat werklozen wel naar werk zullen zoeken als je dreigt met hun uitkering te schrappen, dan vind ik dat wij daar moeten op reageren.’
Het beeld dat blijft hangen is er een van een ruziënde meerderheid. Zelfs de oppositie zegt dat het moeilijk werken is, met ‘dank’ aan Kris Peeters.
‘Ach, ik kijk niet naar de oppositie, en ik heb zeker geen leedvermaak met de socialisten. Maar mag ik er u aan herinneren dat het dankzij de CD&V is, dat er een sociaal akkoord is. Daarnaast hebben wij ook de forcing gevoerd voor de mantelzorgers. Dat is het gevolg van onze rechtvaardigheidsagenda. Daarin past ook het feit dat we op tafel gelegd hebben om verder te gaan in de tax shift dan in het regeerakkoord staat.’
‘Ik denk dat vele mensen in de straat beseffen, dat er heel wat sociale verwezenlijkingen zijn gebeurd dankzij onze fractie. Wij drukken af en toe op de linkse pedaal, maar niet op de rem.’
‘Ik vind ook dat veel verschillen worden uitvergroot. Het mooiste voorbeeld daarvan is de mantelzorg. Dat is een stormpje in een glas water. Een paar dagen nadien was dat al opgelost in de schoot van de regering.’
U heeft een ACW-etiket. Door toedoen van de vele aanvallen van toen N-VA in de oppositie zat, lijkt de beweging wel wat verzwakt. Hoe kijkt u daar tegenaan?
‘Ik weet niet of de positie van beweging.net verzwakt is in de samenleving. Bij de acties op de straat waren zij het gezicht. Dat CD&V met de tax shift verder wil gaan dan in het regeerakkoord staat, en dat we willen dat grote vermogens bijdragen door een of andere vorm van vermogenswinstbelasting, dat zijn dingen die door beweging.net worden gesteund. Het is dus niet omdat je geen minister hebt in de federale regering, dat je minder weegt op het maatschappelijk debat.
Uit een enquête van Knack blijkt dat 85% van de Belgen voorstander is van een vermogensbelasting. Zijn dat cijfers die u verbazen?
‘Neen, en ik voel me daar gesterkt door het regeerakkoord. Dat voorzag al een tax shift van 500 miljoen door de Kaaimantaks, de bankentaks en de beurstaks en daar staat ook de fiscale hervorming. Daarin staat ook dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, en dat we een verschuiving moeten doen van taks op inkomen uit arbeid naar andere vormen, zoals de grote vermogens.
Ik ben er fier op dat wij het thema van de tax shift op de agenda hebben gezet, en dat de geesten daarover zijn gerijpt binnen de regering
Minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) zou in de loop van de komende weken met voorstellen in die richting komen. En daar kijk ik naar uit. Want ook de sociale partners weten dat er een tax shift zit aan te komen waarbij de grote vermogens op de een of andere manier hun steen aan moeten bijdragen.’
Ik ben er fier op dat wij dat thema op de agenda hebben gezet en dat de geesten daarover binnen de regering zijn gerijpt.’
‘Bij sommige partijen was dat inzicht er al. Wij vroegen al langer om een vermogenswinstbelasting. Bij andere partijen is dat later gekomen, na Luxleaks en Swissleaks. Een regeerakkoord is ook geen vaststaand gegeven, dat is iets dynamisch, en ik ben een grote voorstander van voortschrijdend inzicht.’
Uit eerdere verklaringen leek Van Overtveldt toch eerst in de richting van consumptie en vervuiling te kijken, alvorens de grote vermogens aan de beurt zijn.
‘Welke voorstellen er ook komen, we zullen kijken wat de sociale consequenties zijn. In ons programma was er ook sprake van een btw-harmonisering. Maar wat voor ons essentieel is, is dat de vermogenswinstbelasting een belangrijk onderdeel is van de taks shift.
Op dat vlak ben ik het volledig eens met wat Luc Coene zegt, namelijk ‘hoe meer, hoe beter’. En dat de vermogenswinstbelasting een belangrijk deel zal uitmaken van de taks shift, dat is niet alleen omdat wij dat zo rechtvaardig vinden, wel omdat dat relevant is voor de sociale vrede in dit land. Want economische groei bereik je door het versterken van de concurrentiekracht, en maar ook door sociale vrede. Fiscale rechtvaardigheid en jobcreatie zijn allebei essentieel in de taks shift.’
De grootste zijn, dat blijft niet duren. Op een dag zal ook N-VA dat ondervinden
Sommige mensen beseffen onvoldoende hoe diep de crisis was van 2008, en welke processen daar allemaal gespeeld hebben. Wat gisteren naïef was als je het niet deed, is vandaag onaanvaardbaar als je het wel doet. Vroeger was er meer sympathie voor omzeiling en ontwijking en was er te weinig scherpte als het op fraude aankwam, dat wordt nu niet meer aanvaard.’
Na een termijn als staatssecretaris bent u vandaag opnieuw fractieleider. Heeft u de overstap goed verteerd? Voor het eerst in jaren speelt CD&V niet langer de eerste viool.
‘Dat valt zeer goed mee. Mijn hart heeft altijd voor het parlement geklopt en ik voel me hier als een vis in het water. En elke legislatuur brengt nieuwe uitdagingen met zich mee. En de grootste zijn, dat is niet eeuwigdurend. Dat hebben alle partijen al ondervonden, en dat zal ook de N-VA op een dag ondervinden.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier